Batalo de Marignano: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Luckas-bot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: sv:Slaget vid Marignano
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: als:Schlacht bei Marignano; cosmetic changes
Linio 2:
|Kunpuŝiĝo= Batalo de Marignano
|konflikto= [[Milito de Ligo de Cambrajo]]
|dosiero= [[ImageDosiero:Marignano.jpg|300px]]
|komentario= Batalo de Marignano
| daŭro= [[13-a de septembro]] [[1515]] - [[14-a de septembro]] [[1515]]
Linio 18:
La '''batalo de Marignano''' ([[Italio]]) okazis dum la italaj militoj, la [[13-an de septembro|13-an]] kaj [[14-an de septembro]] [[1515]] inter la [[listo de francaj reĝoj|franca reĝo]] [[Francisko la 1-a (Francio)|Francisko la 1-a]] kaj la [[Svisa Ĵurkomunumo]], kiu defendis la regionon de [[Milano]].
 
== Antaŭhistorio ==
La 30-an de aprilo [[1512]] decidis la [[Svisa Dieto|Dieto]] de la [[Svisa Ĵurkomunumo]] post fiaskaj negocoj kun reĝo [[Ludoviko la 12-a]] la militekspedicion al la [[Lombardio]] kaj konkeris kun 18'000 soldatoj en la ''granda pavierekspedicio'' la urbon [[Milano|Milanon]]n, kiu tiel fariĝis svisa protektaĵo sub la reinstituciigita duko [[Maximilian Sforza]]. La svisoj konkeris ankaŭ aliajn teritoriojn sude de la [[Alpoj]] kaj tiel nun kontrolis ĉiujn montpasejojn inter [[Stilfserjoch]] kaj [[Montpasejo Granda Sankta Bernardo|Granda Sankta Bernardo]]. La superrego svisa estis konfirmita per granda venko kontraŭ francaj kaj veneciaj armeoj okaze de la [[batalo de Novara]] la 6-an de junio [[1513]].
 
La posteulo de Ludiviko la 12-a, [[Franco la 1-a]], daŭre deziris reakiri [[Lombardio|Lombardion]]n kaj [[Milano|Milanon]]n kaj ofertis al la [[Svisa Ĵurkomunumo]] la sumon de 400'000 kronoj por la urbo. La svisoj tion malakceptis, kaj tiam Franco la 1-a kun armeo de 55'000 soldatoj marŝis al Milano. La [[Svisa Dieto]] tiam sendis trupon de 18'000 soldatoj trans la [[Alpoj]] por subteni la defendantojn de [[Milano]]. Malgraŭ sia armea supereco Franco la 1-a plunegocis kun la svisoj kaj estis interkonsentita la kontrakto de [[Gallarate]], kiun tamen nur [[Berno]], [[Soloturno]], [[Friburgo]] kaj [[Bielo]] akceptis, kaj iliaj soldatoj forlasis la lokon.
 
[[ImageDosiero:Francis-1515-Marignano.jpg|thumb|300px|right|La franca reĝo Franco la 1-a dum la batalo]]
 
== La batalo ==
Per ataketo antaŭ la pordoj de [[Milano]] la francoj provokis la svisojn al atako. En tri atakgrupoj la trupoj de la [[Svisa Ĵurkomunumo]] kun 20'000 soldatoj profunde penetris la militkampon de la [[Francio|francoj]]. La batalo restis sendecida kaj la du armeoj bivakumis sur la batalkampo. Kiam venontmatene la batalo rekomenciĝis, alvenis rajdistaro de [[Venecio]] sub la gvido de la sperta komandanto [[Bartolomeo d'Alviano]] kaj atakis la ĵurkomunumanojn dorse sub la batalkrio «San Marco!». Mortis sub la batalkampo preskaŭ 12'000 homoj, la plej multaj estis svisoj. La restaĵoj de la svisa armeo ne plu estis batalkapabla kaj la francoj povis orde retiriĝi al Milano kaj preni la kontrolon pri la urbo.
 
== Konsekvencoj ==
Per la kompleta fiasko de Marignano el svisa vidpunkto la [[Svisa Ĵurkomunumo]] perdis [[Milano]]n kaj la [[Lombardio]]n al la francoj kaj venecianoj, kaj kio estis ankoraŭ pli signifa, sian rolon kiel eŭropa grandpotenco. La svisoj nun servis plej parte per soldkontraktoj al la francaj reĝoj kaj la impresoj, kiujn [[Zvinglo]] akiris dum la batalo, influis lin kaj
kondukis al la reformacio.
Linio 36:
* [http://www.canalacademie.com/article350.html Marignano, la nekonata batalo]
* [http://www.reve-lemanique.ch/marignan Marignano]
 
 
[[Kategorio:Bataloj en Italio]]
Linio 43 ⟶ 42:
[[Kategorio:Historio de Svislando]]
 
[[als:Schlacht bei Marignano]]
[[br:Emgann Marignano]]
[[ca:Batalla de Marignano]]