Nigra morto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Luckas-bot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: wa:Pesse des djins
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e [r2.5.2] roboto modifo de: el:Μαύρη πανώλη; cosmetic changes
Linio 1:
[[Dosiero:Black Death.jpg|thumb|right|300px|<small>Ilustraĵo pri la Nigra Morto en la [[Togenburgo|Togenburga]] [[Biblio]]</small>]]
La '''nigra morto''' estis [[epidemio]] de [[pesto]] en la [[mezepoko]]. Ĝia unua apero kaŭzis amasan morton en [[Eŭropo]], inter [[1347]] kaj [[1351]]. Proporcie, ĝi postulis pli da vivo ol la pli fruaj epidemioj aŭ militoj.
 
La pesto disvastiĝis el [[Ĉinio]] kaj interna [[Azio]], Eŭropon atingis en 1347, post kiam [[kipĉakoj]] atakis ĝenovan setlejon sur [[Krimeo|Krimea duoninsulo]] kaj ili katapultis pestoinfektitajn kadavrojn en la urbon. La malsano disvastiĝis el la mediteraneja havenoj kaj atingis en 1347 [[Sicilio]]n, poste nordan [[Afriko]]n, la [[Itala duoninsulo|Italan duoninsulon]], [[Iberio]]n, [[Anglio]]n kaj [[Francio]]n (1348), [[Aŭstrio]]n, [[Hungario]]n, [[Svislando]]n, [[Germanio]]n kaj la Germanan [[ebenaĵo]]n (1349), same [[Skandinavio]]n kaj la [[Baltio]]n (1350). La pesto revenis en 1361–63, 1369–71, 1374–75, kaj 1390, 1400.
Linio 13:
jc..
 
== Sekvoj ==
 
Oni provizore tuj ĉesis militi, la komercado grave malpliiĝis. Daŭra efiko estis la nekultivado de agroj, pro tio bankrotis kelkaj bieneguloj aŭ ili devis akcepti anstataŭ laboro monimposton. Tiel kreskis la enspezo de la metiistoj kaj kamparanoj.
 
Psiĥa efiko de la nigra morto montriĝis norde de la Alpoj, kie la verkistoj, artistoj turnis sin al temoj de la nigra morto.
 
[[Kategorio:Epidemioj]]
Linio 26:
{{LigoElstara|pt}}
{{LigoElstara|sv}}
 
{{LigoLeginda|sv}}
 
Linio 41 ⟶ 40:
[[da:Den sorte død]]
[[de:Schwarzer Tod]]
[[el:Μαύρη Πανώληςπανώλη]]
[[en:Black Death]]
[[es:Peste negra]]