Kvaternaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 40:
Dum la kvaternaro ripetfoje okazis glacialoj – termino enkondukite de Schimper en [[1839]] – kiuj ekis kun la komenco de la Kvaternaro ĉirkaŭ antaŭ 2,58 milionoj da jaroj kaj kiuj kontinuas nuntempe.
===Lasta glacialo===
[[Dosiero:Northern icesheet hg.png|thumb|220px|Etendaĵo de la glacikovraĵo en la Norda Duonglobo dum la lasta ĉefa glaciepoko. La Laŭrenca Mantelo kovras nordamerikon kaj la Fin-skandinava Mantelo kovras [[eŭrazio]]n.]]
En [[1821]], [[Svisujo|svisa]] [[inĝeniero]], Ignaz Venetz, prezentis artikolon en kiu li sugestis la ĉeeston de postsignoj de glaĉero je konsiderinda distanco de [[Alpoj]]. Origine tiu ideo estis ekdiskutita de alia svisa [[sciencisto]], Louis Agassiz, sed kiam tiu ĉi provis malpruvon, li finiĝis konfirmante la [[hipotezo]]n de sia [[kolego]]. Post jaro, Agassiz konstruis hipotezon pri granda glacialo kiu estus havinta longdaŭrajn ĝeneralajn efikojn. Tiu ideo lin alportis internacian [[famo]]n kaj kondukis al starigo de la Glaciala [[Teorio]].
 
Poste, danke al disvolviĝo de la geologio, estis pruvita ke estis pluraj periodoj de glaciala progreso kaj regreso kaj ke pasintaj temperaturoj sur la [[tero]] estis tre diferencaj de la nuntempaj. Precipe, la [[Milankovitch-cikloj]] de [[Milutin Milankovitch]] estas bazitaj sur la hipotezo ke variaĵoj de [[sunradiado]] estas fundamenta faktoro kiu kontrolas la teran klimaton.
 
Dum tiu tempo, substancaj glaĉeroj progresis kaj regresis tra multo de Nordameriko kaj Eŭropo, partoj de Sudameriko kaj Azio, kaj ĉiu [[Antarktiko]]. La Grandaj Lagoj formiĝis kaj grandegaj mamuloj prosperis en partoj de Nordameriko kaj [[Eŭrazio]] ne krovitaj de [[glacio]]. Tiuj mamuloj formortis je la fino de la lasta glacialo ĉirkaŭ antaŭ 11 700 jaroj. Nuntempaj [[homo]]j disvolviĝis proksimume antaŭ 190 000 jaroj ( fonto : Leakey ). Dum la Kvaternaro, mamuloj, [[angiospermoj]] kaj [[insekto]]j superregis la tersupraĵon.
==Referencoj==
{{Reflist}}