Kristandemokrata Unio de Germanio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 17:
La '''Kristandemokrata Unio de Germanio''' ([[germana lingvo|germane]] ''Christlich Demokratische Union Deutschlands'' = CDU) estas [[partio]] en [[Germanio]]. Pluraj el la germanaj [[ĉefministro|kancelieroj]] anis en ĝi; en [[2005]] ĝia nuntempa prezidantino [[Angela Merkel]] elektiĝis kancelierino.
 
CDU estis fondita post la [[Dua mondmilito]], kiam la venkintaj aliancanoj permesis denove fondon de partioj. ĜiĜiaj havisfondintoj laestis subtenonliberaldemokratoj, depolitikaj la okcidentaj aliancanoj ([[Britio]]katolikoj, [[Francio]], [[Usono]]). Ĝiaj fondantoj estis [[burĝo]]jkristan-socialuloj, konservativuloj kaj [[kristanismo|kristanoj]]naciistoj. La fundamenta programo de CDU parolas pri la "kristana koncepto pri la homo kaj lia respondeco antaŭ Dio". Ĝia membildo estas tiu de "kristan-demokrata, liberala kaj konservativa partio de la centro". Male al la iama [[katolikismo|katolika]] "Centro" (''Zentrum'') CDU celas aliancigi ĉiujn kristanajn konfesiojn en unu politika partio. Tamen ĝi akceptas ankaŭ homojn kun aliaj kredfundamentoj.
 
Kiel partio sur tutfederacia nivelo, CDU ekzistas ekde 1950. Apartaĵo de CDU estas, ke ĝi rezignis politikan aktivadon en unu el la germanaj provincojregionaj ("landoj")ŝtatoj, nome [[Bavario]];. tieTie agadas [[Christlich-Soziale Union in Bayern|Kristansociala Unio en Bavario]] (''Christlich-Soziale Union in Bayern'' =, CSU). Kun ĝi CDU havas komunan [[frakcio|frakcian]] union; t. e. la parlamentanoj de la du partioj konsistigas unu solan frakcion en la federacia parlamento.
 
== Kancelieroj el CDU ==
 
Jenaj anoj de CDU estis [[kanceliero (Germanio)|kancelieroj]] (ĉefministroj) de [[Federacia Respubliko Germanio]]:
* [[Konrad Adenauer]] ([[1949]]–[[1963]]1949–1963)
* [[Ludwig Erhard]] ([[1963]]–[[1966]]1963–1966)
* [[Kurt Georg Kiesinger]] ([[1966]]–[[1969]]1966–1969), estro de "granda [[koalicio]]" (inter la du plej grandaj partioj, CDU kaj [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]])
* [[Helmut Kohl]] ([[1982]]–[[1998]]1982–1998)
* [[Angela Merkel]] ([[2005]]–2005–), 2005-2009 estrino de "granda koalicio", ekde 2009 estrino de koalicio kun la [[Freie Demokratische Partei|liberaluloj]]
 
== ReunuiĝoGDR kaj reunuiĝo de Germanio ==
 
Post la unuiĝo de la du germanaj ŝtatoj en 1990, la kristandemokratoj el GDR aliĝis al la okcidenta CDU. Pro tio CDU gajnis subite multe da novaj membroj, sed perdis multajn el ili dum la venontaj jaroj. La orientgermanaj kristandemokratoj estas ofte pli liberalaj kaj nereligiemaj ol la okcidentaj.
Post la unuiĝo de la du germanaj ŝtatoj en [[1990]] CDU enkorpigis la samnoman partion de GDR, kiu antaŭe deklaris sin [[socialismo|socialisma]].
 
CDU ekzistis ankaŭ en GDR kiel unu el pluraj partioj permesataj de la reganta komunista partio [[Sozialistische Einheitspartei Deutschlands|SED]]. Kiel ili, CDU devis akcepti la gvidan rolon de SED kaj ne havis enfluon en la politika vivo. Tamen ĝi rajtis havi parlamentanojn kaj ministrojn.
 
== Partiestroj ==
 
Kiam CDU-ano estis kanceliero de Germanio, kutime li estis ankaŭ partiestro aŭ elektita tio iom poste. En [[1971]] partiestro iĝis ''[[Rainer BARZEL''Barzel]], kiu en [[1972]] sensukcese provis transpreni la kancelierecon. En [[1973]] estro iĝis Helmut Kohl kaj restis ĝis [[1998]].
 
En 1998, kiam CDU malvenkis en la balotoj kaj Helmut Kohl estis akuzita pro kontraŭleĝa traktado de donacoj, partiestro iĝis [[Wolfgang Schäuble]]. En [[2002]] lin anstataŭis [[Angela Merkel]].
 
== Aktuala evoluo ==
 
Kvankam CDU malvenkis en la parlamentaj balotoj de [[1998]] kaj ankaŭ en [[2002]] ne sukcesis transpreni la regadon, ĝi poste estis tre sukcesa en la provincaj balotoj. Post ĝia sukceso en la provincoregiona ŝtato [[Nordrejn-Vestfalio]] en 2005 kanceliero [[Gerhard Schröder]] deklaris sian intencon dissolvi la parlamenton por necesigi novan balotadon. Rezulte de la balotoj de septembro 2005, [[Angela Merkel]] fariĝis kancelierino.
 
== Reta ligilo ==