Kiel registrite je 00:27, 15 jan. 2011 redakti AndyHM (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 27 339 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 00:39, 15 jan. 2011 redakti malfari AndyHM (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 27 339 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 29: == Demografio == Jezidoj havas gravan irakan minoritatan komunumon. Taksoj de la grandeco de la irakaj komunumoj varias signife, inter 70,000 kaj 500,000. La ~~kartvela~~ komunumo en [[Kartvelio]] malkreskis signife (malpliiĝante de 30,000 dum la [[1990-aj jaroj]] ĝis laŭtaksaj 14,000 en 2008), dum komunumoj en [[Armenio]] estis pli stabilaj (proksimume 40,000 laŭ censo de 2001). En[[ Rusio]], la jezidoj kalkuliĝas je 31,273 (censo de 2002). En Sirio, ekzistas du ĉefaj grupiĝoj, en Al-Jazira kaj en Kurdio, entute proksimume 15,000 homoj. En Turkio, ekzistas nun tre malgranda resto en iu vilaĝo sudoriente de [[Diyarbakir]], restoj de komunumo de proksimume 80,000 en 1970 (malkreskis al 23,000 en 1985 kaj al 377 homoj en 2007). Jezidoj estas ĉirkaŭ 200,000 ĝis 300,000 kaj eĉ pli da individuoj, sed taksoj varias parte pro la jezida tradicio kaŝi la kredon kaze de demandoj. Pli malaltaj taksoj estas ĉirkaŭ 100,000, kaj altaj taksoj ĉirkaŭ 700,000. La jezida diasporo estas densa en [[Germanio]], 20,000 kaj 40,000, plejparte en [[Malsupra Saksio]] kaj[[ Nordrejn-Vestfalio]], la plej granda parto de ili el [[Turkio]]. Multe pli malgranda diaspora komunumo estas trovita en [[Nederlando]]. Grupetoj ankaŭ estas trovitaj en [[Belgio]], [[Danio]], [[Svedio]], [[Francio]], [[Svislando]], [[Britio]], [[Usono]], [[Kanado]] kaj [[Aŭstralio]], verŝajne sub 5,000 homoj. == Originoj == La originoj de jezidismo troviĝas en la mezorienta antaŭhistorio. Kvankam la jezidoj parolas la kurdan, ilia religio montras fortan influon de arkaika Mitraismo, mezopotamiajn religiajn tradiciojn, kristanismon kaj fin, Islamon. Ilia ĉefa sankta ejo estas en Laliŝ, nordoriente de Mosulo. La propra nomo de la jezidoj por ili mem estas "Êzidî" aŭ "Êzîdî" aŭ, en kelkaj areoj, "Dasinî" (la lasta, strikte parolante, estas triba nomo). Kelkaj akademiuloj derivis la nomon jezido de malnovpersa "yazata" (dia estaĵo), dum aliaj diras ke ĝi estas derivado de la umajada kalifo Jazido la 1-a (Yazid bin Muawiyah), honorita de la jezidoj kiel enkarniĝo de la dia cifero Sultan Ezi (tio jam ne estas vaste akceptita). Jezidoj, kredas ke sia nomo estas derivita de la vorto Yezdan aŭ Êzid "dio". La kulturaj praktikoj de jezidoj estas observeble kurdaj, kaj preskaŭ ĉiuj parolas la nordan kurdan lingvon, kun la escepto de la vilaĝoj de Bashiqa kaj Bahazane en Norda Irako, kie la araba estas parolita. La norda kurda estas la lingvo de preskaŭ ĉiuj buŝe diritaj religiaj tradicioj de la jezidoj. Tiel, religiaj originoj estas iom kompleksaj. La religio de la jezidoj estas tre sinkretismaj: Sufia influo povas esti vidata en la religia vortprovizo, precipe en la terminologio de la esotera literaturo, sed multe de la mitologio estas ne-islama. Iliaj kosmogonioj certe havas multajn oftajn punktojn kun la malnovpersaj religioj. Frue verkistoj provis priskribi jezidajn originojn, kun Islamo, persaj religioj kaj paganismo. Tamen, publikaĵoj ekde la 1990-aj jaroj montris tian aliron kiel tro simplismaj. La origino de la jezida religio nun estas kutime vidita de akademiuloj kiel kompleksa procezo de sinkretismo, per kio la kredsistemo kaj praktikoj de loka kredo havis profundan influon sur la religieco de anoj de sufia ordeno en la kurdaj montoj, kaj ĝi deviis de islamaj normoj relative baldaŭ post la morto de sia fondinto. Li ekloĝis en la valo de Laliŝ en la frua 12-a jarcento. Li mortis en 1162, kaj lia tombo ĉe[[ Laliŝ]] estas la fokuso de jezida pilgrimado. Dum la 14-a jarcento, gravaj kurdaj triboj kies sfero de influo etendiĝis bone en inkluzive de kio nun estas Turkio estas cititaj en historiaj fontoj kiel jezidoj. == Eksteraj ligiloj ==

Jezidoj: Malsamoj inter versioj