Spiko: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{TemasPri|[[floraro]]|la samnoma stelo en la [[konstelacio]] [[Virgo (konstelacio)|Virgulino]]|[[Spiko (astro)]]}}
[[Dosiero:Infloresk.png|thumb|400px|Floraroj: 1. [[Grapolo]], 2. [[Korimbo]], '''3. [[Spiko]]''', 4. [[Amento]], 5. [[Spadiko]], '''6. Spikaro''', 7. [[Grapolaro]], 8. Korimbaro, 9. Funela korimbaro, 10. [[Umbelo]], 11. Umbelaro, 12. [[Cumo|Duaksa cumo]], 13. [[Cumo|Pluraksa cumo]], 14. Kapo, 15. [[Kapitulo]], 16. [[Strobilo]].]]
[[Dosiero:Getreide.jpg|eta|dekstra|250px|Malmaturaj spikoj de [[hordeo]], [[tritiko]] kaj [[sekalo]].]]
'''Spiko''' estas [[floraro]], kie la floroj sidas rekte ĉe la akso: spiko de greno, plantago.
 
'''Spiko''' estas simpla nefinita [[floraro]], kie la floroj sidas rekte ĉe la akso. La malsameco kun la [[grapolo]] estas ke la floroj estas sentigaj. Pro tio la spiko estas floraro rekta, densa, longforma, pinta. La vorto devenas el la latina ''spica'', pinto. Ekzemple, spiko de greno, [[plantago]].
Ĝi nomiĝas kunmetita spiko se ĉe la meza akso sidas [[spiketo|spiketoj]], kiel ekzemple ĉe tritiko, sekalo kaj hordeo.
[[Image:Aar.jpg|thumb|180px|left|Skemo de spiko.]]
 
== Kunmetitaj floraroj ==
== Elformiĝo de semotena spiko ĉe [[cerealoj]] ==
=== Ĉe la poacoj ===
La tipa floraro de la [[poacoj]] estas [[spiketo]] kiu kuniĝas kelkaj floroj, aŭ eĉ unu sola. La spiketoj estas kunmetitaj, kaj eblas spiko de spiketoj (ekzemple ĉe la [[tritiko]], [[hordeo]] aŭ [[sekalo]]), aŭ [[grapolo]] de spiketoj (kiel ĉe la [[aveno]] aŭ [[rizo]]).
 
== Elformiĝo de semotena spiko ĉe [[cerealojgreno|grenspecoj]] ==
La sovaĝaj, praaj formoj de la nunaj cerealoj disŝutas, lasas fali la semojn el la spiko. Ilia spika akso estas rompiĝema kaj ĝi disfalis jam antaŭ rikolto. La propreco pri la semotena spiko estas trovebla nur ĉe ĉiu 2-4-miliona planto kiel mutacio. Kiel eliminiĝis dum la [[alhejmigo]] tiu malavantaĝa semofaliga propreco? Oni analizis la aferon per komputila simulado kaj trovis, ke la prahomo kolektis la perditajn, restintajn spikojn en la kampo kaj rezervis ilin tra la vintro. Inter la kolektita spikoj, la semotenaj, nerompiĝemaj spikoj estis super-reprezentitaj. Se oni semis la grajnojn venontjare, la mutaciantaj variantoj oftiĝis de jaro al jaro. Oni kalkulas la elormiĝos de semotena varianto dum 200-250 jaroj.
[[Dosiero:Getreide.jpg|eta|dekstramaldekstra|250px|Malmaturaj spikoj de [[hordeo]], [[tritiko]] kaj [[sekalo]].]]
 
{{Portalo Biologio}}