|
[[Dosiero:Nasser.jpg|thumb|Gamal Abdel NASSERNASER]]
'''Ĝamal Abd al-NasserNaser''' aŭ '''Gamal Abdel NASSERNASER''' ([[masra lingvo|dialekte egipta)]], [[Araba lingvo|arabe]]: '''جمال عبد الناصر''', (denaskiĝis en [[1918]], ĝismortis en [[1970]]) estisinter prezidentola dejaroj [[Egiptio1956]] interkaj [[19561970]] kajestis la ŝtata prezidanto de [[1970Egiptio]]. En [[1952]], li komplotiskunlaboris kun [[Anwar al-Sadat]] kaj aliaj por renversi la reĝon. NasserNaser fariĝis ĉefministro en [[1954]] kaj prezidento en [[1956]]. NasserNaser diktatorepremis farisEgiption Egiptionfariĝi [[socialismo|socialista]] (ĉefe pere de [[agra reformo]] kaj subvenciado de la prezojnprezoj de bazaj varoj), kaj [[naciismo|naciista]] nacio kun registaro nereligia kaj politika sistemo kun ununura partio (lia). Tiuj eltransformojtransformoj renkontis jen grandajn malserenon, jen entuziasmon en la popolo. Opozicioj favorigis la diktatorecajn emojn de Nasser kaj la reĝimo iĝis pli kaj pli policeca. Sed NasserNaser estis ankaŭ politikisto de granda karismo, kiu restis populara eĉ post malvenko en milito (dufoje: en 1956 kaj 1967).
En 1955 li estis inter la ĉefaj iniciatintoj de la [[Bandunga konferenco]], kaj idearo "kontraŭimperialisma".
Je [[1956]], NasserNaser naciigis la [[Sueza Kanalo|Suezan Kanalon]], lakiu posedaĵo plejparte de britaj akciulojantaŭe ekde ĝia konstruado en [[1875]] estis posedaĵo plejparte de britaj akciuloj. La armeoj de [[Britio]], [[Francio]] kaj [[Israelo]] tiam atakis EgiptonEgiption kaj prenis la kanalon. Sed, pro timo de la [[Tria Mondmilito]], [[UNOUnuiĝintaj Nacioj]], [[Usono]] kaj la [[Sovetunio]] negociis la donadon de la kanalo al EgiptoEgiptio. Tiel la dekomenca malvenko de NasserNaser fariĝis en la okuloj de la popolo venko, kaj estigis fervoran entuziasmon.
Inter [[1958]] kaj [[1961]], Egiptio unuiĝis kun [[Sirio]] por fariĝi la [[UAR]] (la [[Unuiĝinta Araba Respubliko]]), sed la unio ne estis solida kaj malkonsentoj kaŭzis ties baldaŭan kadukiĝon kaj disfalon.
En [[1967]], Egiptio atakis [[Israelo]]n, sed perdis [[Gazao]]n dum la [[sestaga milito]].
Nasser ankaŭ konstruiskonstruigis la [[Alta Baraĵo de Asuano|Altan Baraĵon de [[AsŭanoAsuano]].
Li mortis je [[1970]]. [[Anwar al-Sadat]] fariĝis la sekvinta prezidento.
| 