Ĉinio (regiono): Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
polureto ege plu polurenda Lingvaĵo estas aĉega ! |
Celumio (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 137:
De la frua 20a jarcento, amasaj civilaj malordoj komencis kaj petas reformon kaj revolucion estis aŭdita tra la lando. La 38-jara Imperiestro Guanĝu mortis sub doma aresto je la 14-a de novembro 1908, suspektite nur tago antaŭ propra morto de Cixi. Kun la trono senhoma, li estis elektita de Cixi heredanto, lia du jara nevo [[Pu Yi]], kiu fariĝis la Xuantong Imperiestro. Edzino de Guanĝu, kiu fariĝis la ''Patrino de Imperiestro Longyu''. Alie, [[Yuan Shikai]] renversis la lastan Qing-imperiestron kaj devigis patrinon de imperiestro Longyu subskribi la abdikan dekreton kiel regento en 1912, finante du mil jarojn da imperia regulo en Ĉinio. Ŝi mortis, seninfane, en 1913.
===Respubliko de Ĉinio (1912–49)===
[[Dosiero:Flag of the Republic of China 1912-1928.svg|180px|left|]]
[[Dosiero:Whampoa3.jpg|thumb|180px|[[Sun Jatsen|Suno Yat-sen]] kaj [[Ĉiang Kai-ŝek|Chiang Kai-shek]] ĉe la fondanta de la [[Whampoa Militista Akademio]]. Flagoj de la Respubliko de Ĉinio kaj [[Kuomintango]]]]
[[Dosiero:LA2-NSRW-1-0148.jpg|thumb|180px|Mapo de [[Respubliko de Ĉinio]] presis de Rand McNally & Co. En la jaro 1914.]]
Je la 1-a januaro 1912, la [[Respubliko de Ĉinio]] estis establita, heroldante la finon de la [[Dinastio Qing|Qing Dinastio]]. [[Sun Jatsen|Sun Yat-sen]] de la [[Kuomintango|Kuomintang]] (la KMT aŭ Naciista Partio) estis proklamita provizoran prezidanton de la respubliko. Tamen, la prezidanteco estis poste donita al [[Yuan Shikai]], eksa Qing generalo, kiu certigis la transiron de la tuta [[Beiyang Armeo]] de la Qing Imperio al la revolucio. En 1915, Yuan proklamis lin mem esti ''Imperiestro de Ĉinio'' sed estis devigita abdiki kaj reveni la [[ŝtato|staton]] al respubliko kiam li konsciis tion nepopulara movo, ne nur kun la popolo, sed ankaŭ kun liaj propraj Beiyang Armeo kaj ĝiaj komandantoj.
Post la morto de Yuan Shikai en 1916, Ĉinio estis politike diŝiĝa, kun internacie konfirmita, sed preskaŭ senpova nacia registaro estis en [[Pekino]]. Militlordoj en diversaj regionoj ekzercis realan regon super iliaj respektivaj teritorioj. En la lasta 1920aj jaroj, la [[Kuomintango]], sub [[Ĉiang Kai-ŝek|Chiang Kai-shek]], estis kapabla al reunuiĝo de la lando sub ĝia propra rego, movante la ĉefurbon al ([[Nankino]]) kaj efektiviganta "politikan tutoron", meza etapo de politika evoluado skizita en Sun Yat-sen por transformi Ĉinion en moderna, demokrata stato. Efike, la politiko tutoro signifis unu-partia regulo de la Kuomintango.
[[Dosiero:Flag of the Republic of China.svg|180px|left|]]
La [[Dua mondmilito|Dua Sino-japana Milito]] (1937-1945) (parto de [[Dua mondmilito|Monda Milito II]]) devigis maltrankvilan aliancon inter la [[Kuomintango]] kaj la [[Komunisto]]j tiel kiel kaŭzanta ĉirkaŭ 20 miliono da ĉinaj civilaj mortoj.<ref>[http://www.bbc.co.uk/history/worldwars/wwtwo/nuclear_01.shtml "Atoma Potenco: La Fino de la Milito Kontraŭ Japanio"]. BBCa — Historio.</ref> Kun la [[kapitulaco de Japanio]] en 1945, Ĉinio estis venkinta lando, sed financo elĉerpiĝis. Pro la malfido inter la Naciistoj kaj la Komunistoj okazis ree la [[ĉina Revolucio|Ĉina Civila Milito]]. En 1947, konstitucia regularo estis establita, sed pro la oftaj militoj enlande, multaj kondiĉoj de la ROĈa konstitucio estis neniam efektivigitaj en la ĉeftera Ĉinio.
| |||