Telegrafo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e r2.6.2) (robota aldono de: diq:Têlegraf |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e robota aldono de: tg:Телеграф; cosmetic changes |
||
Linio 21:
[[Dosiero:Karakteriza sendilo de Morsa-aparato.jpg|thumb|right|230px|Karakteriza sendilo de Morsa-aparato. Tio estas simpla ŝaltilo.]]
[[Dosiero:Sinkrona telegrafo de Hughes.jpg|thumb|right|250px|Sinkrona telegrafo de Hughes. La pianoklavoj funkciigas la signojn. Sube dekstre estas la pedalo.]]
'''Morsa (skriba) telegrafo:''' Samuel Morse konkeris la mondon per sia inventaĵo. La sendilo estis ŝaltilo, kiu fermis unusolan cirkviton. La ricevilo estis elektromagneto. Dum funkciado la aparato pentris streketon aŭ komon sur la paperrubandon. Nature la aparato tiris la rubandon per konstanta rapideco. Do Morse ne sendis literojn, sed kodojn konsistantajn el komoj kaj streketoj. Vidu [[Morsa kodo]]. Ofte la rubando malbone funkciis, tial oni uzis frapetilon. Tio estis
Komence la distanco estis nur 30 km, sed oni uzis etape [[relajso]]jn, kiuj refreŝigis la malfortajn signalojn. Per ili la ebla distanco estis preskaŭ senfina. La Morsa-aparato disvastiĝis en la tuta mondo, escepte la forajn insulojn. La ricevilo pliboniĝis al reliefskribo. La telegrafistoj legis la reliefskribon kontraŭ lampo, tial kelkaj telegrafistoj [[blindeco|blindiĝis]]. Poste oni uzis bluskribon, ĉar la inko estis blua.
Linio 34:
Telegrafa sendilo de [[Émile Baudot]] en [[1874]] konsistis el 5 klavoj, krome estis 5 kombinoj de diversaj kurentoj. La ricevilo estis polara relajso. Memore al [[Émile Baudot|Baudot]] la telegrafistoj nomumis telegrafan mezurunuon pri li.
=== Neritmaj telegrafoj - Rapidtelegrafoj ===
En la '''neritmaj''' (alivorte start-stop) telegrafoj la sendila kaj ricevila mekanismoj ne turniĝas konstante, sed nur dum komunikado de unu signo. Elektromotoro faras la necesan turnadon. La signoj estas sepopaj, el tio la unua estas start, la lasta estas stop, la meza kvinopo estas kodo de la signo. Sub la signoklavaro estas 5 reloj moveblaj al unu direkto. Se oni premas klavon, laŭ la kodo kelke da reloj movas. Ĉe la relofinaĵo estas kontaktoj, kiujn la reloj povas fermi. Stato de la kontaktoj laŭvice kodiĝas.
Linio 43:
Rapidtelegrafo de hungaroj Antal '''Pollák''' kaj József '''Virág''' sendis hore po 80 mil da vortoj. Tiu rapideco estis tiutempe superflua, tial oni uzis ĝin dum mallonga tempo. La maŝino sendis la signojn en lumsensivan paperon. Post rivelado la teksto aperis en manskriba sistemo.
[[Dosiero:Monumento pri
=== Telegrafado per radioondoj ===
Post laborado de [[Guglielmo Marconi]] kaj aliaj estis ebleco telegrafadi sen konduktiloj. Komence oni povis produkti radioondojn per sparkomalŝargiĝo. Tio ne estis konvena por radiofonio, sed Morsa-aparato povis sendi la signojn per sparko en foran distancon (eĉ trans la oceanon). La sistemo precipe graviĝis post katastrofo de [[Titanic]], kiam la sendrata telegrafo iom helpis. Dum la [[1-a mondmilito]] [[Germanio]] kaj [[Turka Imperio]] telegrafadis tiel, ĉar la tiam amika [[Rumanio]] malpermesis uzadon de [[kablo]]j. Post malkovro de la elektrona tubo oni uzis radiofonian telegrafadon. Tiu sistemo trovis lokon longe en la kurta ondo.
=== Telegrafado per alterna kurento ===
Tio estas modulado de sonfrekvenca kurento per klavo. Oni multoble profitas la cirkvitojn per samtempaj klavadoj de alternaj kurentoj, kies frekvencoj estas diversaj. Ili nomiĝas kanaloj. Tiu sistemo havas plurajn avantaĝojn. La moduladoj povas esti precipe amplitudomodula aŭ frekvencomodula. Formiĝis publika tutmonda reto de
=== Bildotelegrafo ===
'''Bildotelegrafo''' povas sendi nigra-blankajn fotojn. La bildo konsistas el punktoj. Nuanco de punkto karakterizas respondan amplitudon, kion oni komunikis laŭ impulsoserio. Meze de la [[20-a jarcento]] la [[ĵurnalo]]j ofte prezentis bildotelegramojn, ekzemple pere de Hell-aparato.
Linio 117:
[[stq:Telegrafie]]
[[sv:Telegrafi]]
[[tg:Телеграф]]
[[th:โทรเลข]]
[[tl:Telegrapiya]]
| |||