Vikipedio:Prononchelpilo: Malsamoj inter versioj

Enhavo forigita Enhavo aldonita
Geitost (diskuto | kontribuoj)
eNeniu resumo de redakto
e rearanĝetoj; Ŝablono:EkajIFA| --> Ŝablono:Prononco; internaciaj nomoj --> nacilingvaj
Linio 1:
PorĈe vortoj en aliaj lingvoj ol Esperanto, konvenas havi '''prononchelpilon''' je la unua apero de la koncernata nomo. Tiu kutime aperu inter [[akuta krampo|akutaj krampoj]] (''['', '']'') tuj post la nomo: ''Cherpillod'' [ŝerpijOŝerpiJO]. (En profesiaj lingvistaj tekstoj oni kutime distingas inter [[fonetiko|fonetikaj]] (akutaj krampoj []) kaj [[fonologio|fonologiaj]] ([[oblikvo|oblikvaj stangoj]], ''/ /'') markiloj, t.  e. oni markas ekzaktan prononcon per krampoj, kaj nurtiajn tiujn elementojnsonojn, kiuj gravas por la [[signifo]], per stangoj. Tamen ĉi tian metodon oni nur uzu vikipedie je specifaj lingvo-artikoloj.)
 
Por la literoj de la prononchelpilo la vikipediistoj havas du eblojn:
* Esperantaj literoj.
* [[Internacia fonetika alfabeto]] (IFA).
 
Por ordinaraj artikoloj IFA ''malrekomendindas''. Esperantaj literoj facile skribeblas kaj legeblas de ĉiuj, eĉ se ili ne tute koincidas kun la fremdaj sonoj. Per la ŝablono [[:Ŝablono:EkajIFA|EkajIFAPrononco]] eblas samtempe uzi Esperantliteran kaj IFA-an prononc-indikon kaj IFAn (la IFA-transskribo videblas kiam oni movas la musmontrilon sur la prononc-indikon).
 
Kelkaj esperantistoj ([[William AULD]], [[André CHERPILLOD]] k. a.) inventis siajn proprajn transskribsistemojn, kiuj baziĝas sur la [[Esperanta alfabeto]] plus kelkaj signoj el la alfabetoj de grandaj eŭropaj lingvoj (''[[ã]]'', ''[[ñ]]'', ''[[ö]]'' k. s.). La Esperanta Vikipedio estu facila kaj internacia. Neniu postulas ke oni posedumastru aliajn lingvojn ol Esperanton por uzi ĝin. '''Tial ĉiuj literoj, ne troviĝantaj en la Esperanta aboco, evitendas en Esperantaj prononchelpiloj.''' Se niaj 28 literoj nepre ne sufiĉas, uzu IFA-non. Tamen ekzistas kelkaj plunuancigaj grafikaj rimedoj, kiuj entradiciiĝis en la Vikipedio:
 
*[[Akcento]] markeblas per [[majusklo|majuskligo]]j de la koncernata silabo. Prefere ĉiam marku akcenton en plursilabaj vortoj, eĉ se ĝi falas antaŭlastsilabe kiel en Esperanto, alikaze fakte temas pri senakcenta vorto, kiel en la [[Japana lingvo|japana]]. Ekzemple: [ŝerpiJO], [FRANko], [ZAMenhofZAmenhof]
*Oni povas marki speciale longan sonon per dupunkto (:). Ekzemple: ''[[Vårt land/Maamme|Maamme]]'' [MA:m:e]
*Kombinaj sonoj, aŭ sonoj kiuj similas al la Esperantaj, sed ne tute identas, markeblas per kursivadokursivigo; ekzemple oni povas skribi [''ng''] por montri velaran nazalon, [''u''] por montri fremdecan u-sonon (norvegan, anglan ktp.), [''aŭ''] por montri nazalan diftongon ktpk. s. Ekzemple: ''[[Sevilla]]'' [se''B''I''lj''a]
*Por montri nazan vokalon, oni povas uzi superskribitan "n": ''[[Lyon]]'' [ljo<sup>n</sup>]
*[[Diftongo|Diftongan]] elementon oni povas montri per superskribo: ''Suomi'' [SU<sup>o</sup>mi]
*Por marki silablimon, paŭzeton k.&nbsp;s. uzeblas punktoj, strekoj: [ek.kuŝi] [na-ura]
 
'''Memoru ke multaj internacie konataj nomoj fakte havas prononcon kontraŭantan al la Esperanta alfabeto! ''Ai'', ''ei'', ''oi'', ''ui'', ''au'', ''eu'', ''ou'' ĉiam estas [[hiato]]j en Esperanto, sed plej ofte diftongoj en internaciajnacilingvaj nomoj; simile ''C'' ofte havas la prononcon [k] antaŭ ''a'' kaj ''o'', ktp. Eĉ se ŝajnas superflue indiki ke ''Castro'' prononcatu [kastro], indas tion montri!'''
 
[[Kategorio:Helpo|Prononchelpilo]] [[Kategorio:Konsiloj al redaktantoj|Prononchelpilo]]