Vibrado (muziko): Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 25:
== Vibrado je muzikinstrumentoj ==
Je historiaj flutoj (bekfluto kaj transversa fluto) ekzistas diversaj metodoj:
# diafragmo-vibrado
# laringovibrado („mekado“)
# batado perfingre ĉe la randon de certa truo, kiujn oni ne rajtas kovri.
Oni uzas vibradon ŝpareme kaj celkonscie.
Je kordinstrumento vibrado ekestas per movado de la fingro sur kordo tien kaj reen. Tio generas periodiajn variadojn de la tonalto: La tono estas ne tute „rektlinia“ aŭ klara. La kontinua vibrado en simfoni- kaj arĉorkestro ekestis en la 1920-aj jaroj, je ĉagreniĝo de komponistoj kiel Stravinskij aŭ Schönberg, ĉi tiuj sin esprimis pri tio aparte negative. Ekde le 1990-aj jaroj aperas pli multaj dirigentoj, kiuj insistas pri rekonsciado.<ref>[http://www.zeit.de/2009/13/Interview-Norrington Die ZEIT: konversacio kun Roger Norrington pri la avantaĝo de la maljunaĝo, lia lukto kontraŭ la vibrado kaj la mio-manio de pupitro-herooj]</ref>
Je [[orgeno]] ekzistas t.n. ŝeboregistroj. Ĉikaze ĉiu tono havas du fajfilojn, kiuj distingiĝas nur ete laŭ tonalto; la vibradon do kaŭzas ŝvebado. Ekzemplo estas la principalŝvebado, je italaj orgenoj de la 16-a jarcento i.a. ankaŭ nomata ''Voce Umana'' („homvoĉo“). Evidente por italaj orgenkonstruistoj de la 16-a jarcento vibrado validis kiel karakteriza eco de la homa voĉo. Eĉ pli ofte je orgeno tamen troviĝas la t.n. [[tremsonigilo]], kiu kaŭzas etajn premovariadojn je la vento (aero) kaj tiamaniere zorgas por tremado de la fajfilsono. Je multaj orgenoj la variadfrekvenco de la tremsonigilo estas reguligebla.
La ŝvebado-sistemo estis transigata en la 19-a jarcento sur harmoniko-instrumentojn, je kiuj por ludata tono eksonas po du trabataj lamenoj kun eta frekvencdiferenco.
Pli fortan vibradefekton oni povas generi je [[elektra gitaro]] per aparte muntita tremigilo aŭ per tirado de la kordo.
Orkestroinstrumentoj, kiuj kutime rezignas la uzadon de vibrado, estas:
* [[korno (muzikinstrumento)|korno]]
▲* [[Waldhorn]]
▲* [[Posaune]]
== Vibrado je elektronaj muzikinstrumentoj ==
<!--
|