Kiel registrite je 02:28, 10 jan. 2006 redakti Robert Weemeyer (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj 16 875 redaktoj e H. August LUYKEN movita al Heinrich August LUYKEN ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 02:39, 10 jan. 2006 redakti malfari Robert Weemeyer (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj 16 875 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''Heinrich August LUYKEN''' (naskiĝis la {{daton\|10\|decembro\|1864}} en Allenkirchen (?); mortis en [[1940]]) estis aŭtoro de grandaj originalaj aventuraj romanoj: ~~[[Gravaj esperantistoj]] - [[Esperantlingva literaturo]]~~ * ''[[Paŭlo Debenham]]'' (1912), * ''[[Mirinda amo]]'' (1913), * ''[[Stranga heredaĵo]]'' (1922) kaj * ''[[Pro Iŝtar]]'' (1924), romano el la antikva Babilono, kiu estas nepre leginda. Li estis germano, kiu angliĝis. Li edukiĝis en [[Düsseldorf]]a gimnazio. En 1885 li venis en Anglujon; li edziĝis al anglino. En 1904 li konatiĝis kun Esperanto kaj tuj entuziasme propagandis ĝin. '''H. August LUYKEN''' ([[1864]]-[[1940]]), germano, kiu angliĝis. Li estas aŭtoro de grandaj originalaj aventuraj romanoj: ''[[Paŭlo Debenham]]'', ''[[Mirinda amo]]'', ''[[Stranga heredaĵo]]'' kaj ''[[Pro Iŝtar]]'', romano el la antikva Babilono, kiu estas nepre leginda. Liaj originalaj Esperanto-romanoj estas ĉiuj konstruitaj sur unuforma skeleto: inter la ĉeffiguroj troviĝas ĉiam unu, kies kristanan kredon subfosis iaj herezaj delogoj aŭ personaj malfeliĉoj. Tio kondukas lin - aŭ eble ŝin - en periodon de anima turmentiĝo kaj materialaj danĝeroj, el kiuj lin savas aliaj herooj, ies „simpla kredo“ restis tra ĉio neŝancelebla. Tiun moralan armaturon la aŭtoro uzis, dezirante servigi Esperanton al la disvastigo de liaj religiaj idealoj. Konforme al sia simpla, klare fiksita vivkoncepto li kreis figurojn, kiuj nekonfuzeble reprezentas la potencojn de bono aŭ de malbono. Efektive liaj ĉefherooj estas karaktere tiel perfektaj, ke ili perdas sian naturan homecon. Sekvas, ke en tempo de psikologiema kaj realisma literaturo liaj romanoj impresas iom arkaike, kaj estas facile taksi maljuste ilian valoron. Formetinte sian kritikan analizemon, oni devas konfesi, ke en la limoj de eksmoda skolo Luyken sciis verki bonstilajn romanojn, kiuj ĝisfine tenas la intereson dank' al la intrigaj aventuroj kaj amhistorioj, kiujn li plektis ĉirkaŭ la moralan kernon. Cetere la kredkonflikto en la animo de la „herezema“ heroo estas tiel simpatie pentrita, ke la leganto kunsente sekvas ĝin. ~~En Enciklopedio de Esperanto:~~ Post la unua mondmilito, en ''Stranga Heredaĵo,'' Luyken eĉ pli forte emfazis sian evangelismon, opiniante, ke renaskiĝinta Kristanismo devas doni moralan forton al la nebuleca Esperantismo, kiu, kun ĉiuj aliaj pacmovadoj, ne povis eĉ iomete malhelpi la sangan interbuĉadon. ''Pro Iŝtar,'' la plej sukcesa el la kvaro, havas kiel historian fonon la antikvan [[Babilono]]n, en la tempo de la biblia [[Ijob]], kiu aperas kiel figuro en la romano: Ĉiuj liaj verkoj transskribiĝis [[Brajlo\|Brajlen]]. '''Heinrich August LUYKEN''' (lojken aŭ luken), nask. germano, angliĝis en 1910. Nask. 10 dec. 1864 en Allenkirchen; Germ. Edukiĝis en Düsseldorfa gimnazio. En 1885 venis en Anglujon; edziĝis al anglino. En 1904 konatiĝis kun E kaj tuj entuziasme propagandis ĝin. Liaj originalaj E-romanoj, Paŭlo Debenham, 1912; Mirinda Amo, 1913; Stranga Heredaĵo, I922; kaj Pro Iŝtar, 1924, estas ĉiuj konstruitaj sur unuforma skeleto: inter la ĉeffiguroj troviĝas ĉiam unu, kies kristanan kredon subfosis iaj herezaj delogo aŭ personaj malfeliĉoj. Tio kondukas lin - aŭ eble ŝin - en periodon de anima turmentiĝo kaj materialaj danĝeroj, el kiuj lin savas aliaj herooj, ies „simpla kredo“ restis tra ĉio neŝancelebla. Tiun moralan armaturon la aŭtoro uzis, dezirante servigi E-n al la disvastigo de liaj religiaj idealoj. Konforme al sia simpla, klare fiksita vivkoncepto li kreis figurojn, kiuj nekonfuzeble reprezentas la potencojn de bono aŭ de malbono. Efektive liaj ĉefherooj estas, karaktere tiel perfektaj, ke ili perdas sian naturan homecon. Sekvas, ke en tempo de psikologiema kaj realisma literaturo liaj romanoj impresas iom arkaike, kaj estas facile taksi maljuste ilian valoron. Formetinte sian kritikan analizemon, oni devas konfesi, ke en la limoj de eksmoda skolo L. sciis verki bonstilajn romanojn, kiuj ĝisfine tenas la intereson dank' al la intrigaj aventuroj kaj amhistorioj, kiujn li plektis ĉirkaŭ la moralan kernon. Cetere la kredkonflikto en la animo de la „herezema“ heroo estas tiel simpatie pentrita, ke la leganto kunsente sekvas ĝin. Postmilite en Stranga Heredaĵo L. eĉ pli forte emfazis sian evangelismon, opiniante, ke renaskiĝinta Kristanismo devas doni moralan forton al la nebuleca E-ismo, kiu, kun ĉiuj aliaj pacmovadoj, ne povis eĉ iomete malhelpi la sangan interbuĉadon. Pro Iŝtar, la plej sukcesa el la kvaro, havas kiei historian fonon la antikvan Babilonon, en la tempo de la biblia Ijob, kin aperas kiel figuro en la romano: Ĉiuj liaj verkoj transskribiĝis Brajlen. Verkis aŭ tradukis multajn aliajn verkojn; lastatempe: Palestino kaj la Biblio en la Kristana Revuo. ~~W. B. JOHNSON~~ Luyken verkis aŭ tradukis multajn aliajn verkojn, ekzemple ''Palestino kaj la Biblio'' en la '[[Kristana Revuo]].'' [[Kategorio:Esperanto\|LUYKEN, Heinrich August]]▼ [[Kategorio:Esperanto-kulturo\|LUYKEN, Heinrich August]]▼ [[Kategorio: Esperanto-~~movado~~verkistoj\|~~LUYKEN~~Luyken, Heinrich August]] [[Kategorio:~~Enciklopedio~~ deGermanaj ~~Esperanto L~~esperantistoj\|~~LUYKEN~~Luyken, Heinrich August]] [[Kategorio:~~Naskiĝintoj~~ enBritiaj ~~1864~~esperantistoj\|~~LUYKEN~~Luyken, Heinrich August]] [[Kategorio:~~Mortintoj~~ Naskiĝintoj en ~~1940~~1864\|Luyken, Heinrich August]] ▲[[Kategorio:~~Esperanto-kulturo~~ Mortintoj en 1940\|~~LUYKEN~~Luyken, Heinrich August]] ▲[[Kategorio: Enciklopedio de Esperanto L\|~~LUYKEN~~Luyken, Heinrich August]]

Heinrich August Luyken: Malsamoj inter versioj