Neandertala homo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
EmausBot (diskuto | kontribuoj)
e r2.6.4) (robota aldono de: vi:Người Neanderthal
korektetoj
Linio 26:
La malkovro de tiuj restaĵoj markas la komencon de la [[paleoantropologio]]. Ĉirkaŭ 1850, la ideo de homa mortspecio estis preskaŭ nekredebla. Tamen, la verko de [[Charles Darwin]] [[1859]] kaj aliaj fosiliaj malkovraĵoj finfine gvidis al la ideo, ke la restaĵoj estas konektitaj al moderna homa origino. Ekde tiam, pli ol 400 Neandertaluloj estis malkovritaj, tiu estas tre surpriza afero, ĉar oni kalkulas ke ne estis pli ol 15 mil el tiuj homoj en tuta historio, tre eble ĝi estis raraĵo kiel nunaj siberiaj tigroj.
 
Neandertalhomo estis adaptita al malvarmo, kaj tio estas videbla pro lia granda [[cerbo]], lia mallonga sed robusta korpo kaj granda nazo. Tiuj markoj estas generaleĝenerale selektitaj por malvarmaj klimatoj. Lia cerbo estis preskaŭ 10 elcente pli granda ol tiu de la moderna homo ''Homo sapiens sapiens''. Averaĝe, la alteco de Neandertalhomo estis 1.65m kaj li estis tre muskola, tiel kiel modernaj pezlevuloj.
[[Dosiero:Carte Neandertaliens.jpg|thumb|400px|left|Mapo montranta la lokojn kie oni trovis restaĵojn de neandertalaj homoj]]
[[Dosiero:Neandertala homo, modelo en Neand-muzeo.JPG|thumb|300px|Modeloj en la Neandertal-muzeo]]
Neandertalaj homoj ofte uzis kavernojn, sed tre eble ili loĝis antaŭ ili en kabanoj, ĉar kavernoj estas malsekaj kaj malvarmaj; kelkaj homoj, ekzemple en nordoriento de Brazilo, ankoraŭ uzas similajsimilajn konstruaĵojkonstruaĵojn. Ili sciis kiel uzi [[fajro]]n, ne kiel la Homo habilis, sed ofte, tre eble ili sciis ekfajrigi kaj ne dependis de natura fajro. Ili uzas tre komplexajn [[Prahomaj laboriloj|ŝtonajn ilojn]], faritaj per [[metodo Le Vallois]], kaj lignajn [[lanco]]jn. Ili foje konstruadis ŝirmejon en la subĉielo, foje kun ŝtonoj kaj rokoj. Ekzistas atestoj pri tio, ke Neandertalaj homoj praktikadis iujn formojn de [[religio]], kaj eĉ faradis krudajn formojn de operacioj. Neandertalanoj estis la unuaj homoj, kiuj intence enterigadis siajn mortintojn. Nun la plejmulto el paleoantropologistoj opinas ke ili povus paroli.
 
Neandertalaj homoj verŝajne estis ne rektaj antaŭuloj de modernaj homoj, hodiau estas diskutinda eĉ se ili apartenas aŭ ne al speco ''Homo sapiens'' aŭ se ili estas aparta speco. Tiu, vere envolvas multaj ne propre sciencaj kvereloj.