Sarmatoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →‎Historio: LA > la
e for "aliuj"
Linio 24:
 
La Sarmata kulturo regulis pleje per la pioniereco en batalo, la virteco en ĉiuj sferoj de vivo, la kuraĝeco kaj saĝeco. Tiujn ideojn propagis [[Maciej Kazimierz Sarbiewski]] konata kiel ''[[Horaco|Horatius]] Sarmaticus'' kaj ĝi estas plej konforme priskribita en unua pola nacia eposo ''Wojna chocimska'' (Batalo de Chocim) de [[Wacław Potocki]]. Potocki kontraŭstaris la malnovajn virtajn nobelulojn al siaj nuntempuloj kiuj fariĝis la malbonaj, fuŝaj al ideoj de Sarmatismo. La fuŝa Sarmatismo konata per la drinkemo kaj sensenca batalemo estis la sola konata Sarmatismo en [[klasikismo]] kiam scienculoj kiel [[Ignacy Krasicki]] kaj [[Franciszek Bohomolec]] revis pri kreado de ''Sarmato Klerigita''. Sarmatismo estis ankaŭ la unua pola nacia konscio kiu laŭ historiistoj de ideo estis la unua konata nacia konscio tiel disvastigita en la socio. Ĝi vekiĝis kredeble dum la [[pola-sveda milito]] kiu fariĝis la milito pri la sendependeco de Pollando en 17-a jarcento. Plejmulto da partoprenantoj ne estis soldatoj sed popolandoj kontraŭantaj al detruo de la reĝlando. La ideo de Sarmatismo enfine ŝanĝiĝis en [[pola mesianismo]] kiun unue formigis [[Wojciech Dębołęcki]], kreante la megalomanion. La megalomanio pligrandigis post la venka [[batalo de Vieno]] venkita de reĝo [[Johano la 3-a Sobieski]]. La fiereco estis tiel populara ke eĉ [[Johano Hevelio]] aldonis al la mapo de la steloj la konstelacion [[Ŝildo (konstelacio)|Scutum Sobiescianum]].
Sarmatismo ampleksis la multajn modojn kaj ritualojn en la nobelaro per kiu nobeluloj strebis plej diferenciĝi de aliujaliaj nacioj. Ili kreis sian propran literaturon, filozofion, muzikon, pentrarton, arkitekturon kaj eĉ manieron de entombigo. Preskaŭ ĉiuj malnovaj Poloj kuniĝis kun la sarmatismaj ideoj. Malgraŭ la historiaj problemoj de la pola ŝtato la Sarmatismo estas plu vivanta ideo inter inteligenculoj de Pollando.
 
== Vidu ankaŭ ==