Knossos: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
eNeniu resumo de redakto
Linio 4:
La elfosadoj de Knossos komenciĝis per gvido de Siro Arthur EVANS, en 1900. La elfositaj palaco kaj aliaj konstruaĵoj formis centron de altkultura bronzepoka civilizo. Tiu kulturo havis gvidantan rolon inter a. K. 1600 kaj 1400 ĉe la [[Egea maro]].
 
La unuaj loĝantoj de Knossos supozeble alvenis el Malgranda Azio en la 7-a jarmilo a.K.. Ili konstruis socion bazitan je la agrikulturo: ili kultivis tritikon, bredis bestojn. Ili uzis ekde la frua minosa epoko (3000–2000 a.K.) bronzon, faris emajlitajn ceramiakĵojnceramikaĵojn, gravuritajn sigelojn kaj orjuvelojn. Pli poste ili enkondukis la hieroglifan skribon kaj komercis kun Egiptio.
 
La unua knossosa palaco konstruiĝis en la meza minosa epoko inteer 2000–1580 a.K.. Tiam unu kvadratan korton ĉirkaŭis aparte starantaj konstruaĵoj. La knossosa ceramikaĵo havis elstaran kvaliton kaj tiutempe estis farita per kolora pentrado sur nigra-emajla bazo. [[Image:Knossos throne.jpg|thumb|right|200px|tron-ĉambro]]
 
Grandan parton de la urbo detruis sismo ĉ. 1720 a. K.. Oni rekonstruis la palacon kaj nun grandaj kolonaj koridoroj kaj ŝtuparejoj interligis la konstruaĵojn de la monteta areo. Oni povas vidi nun ruinaĵojn de tiu ĉi palaco sur la elfosadejo. La administraj kaj ceremoniaj ejoj situis sur la okcidenta flanko ede la centra korto. Oni povas eĉ hodiaŭ vidi tiun gipsan tronon, en kiu sidis la regoj de Knossos. En tiu parto, en mallarĝaj subterejoj rezervis oni la grenon, oleon kaj al trezoraĵojn. Ĉe la nordokcidenta parto de la akorto situis metiejoj, ĉe la sudokcidenta loĝ-ĉambroj. La palaco havis zorgeme ellaboritan kanalan kaj akvoduktan sistemojn, kiujukiuj certigis akvon kaj higienion porlapor la palaco.
[[Image:Dolphin Mural Knossos.jpg|250px|right|murpentraĵo]]
 
Knossos estis kunligita per pavimitaj vojoj al aliaj urboj de [[Kreto]]. La minosa murpentrado floradis tiutempe, ĝi uzis la temojn danco, sporto, delfenojn en natura stilo. La pli fruan hieroglifan skribon ŝanĝis nova skribo, la lineara A.
 
Ekde 1580 a.K., la minosa kulturo ekspansiis al la greka tero, je kies efiko elevoluis la mukenea kulturo. La mukene-anoj akiris iam dum la 15-a jc a. K. la regpotencon super Knossos. La skribon lineara A ŝabĝis nova skribo, la lineara B, kiun oni uzis eĉ en la mukeneaj centroj. Tiu skribo – laŭ ĝenerale akceptita opinio – respegulas la praan avrianton de la greka lingvo.
 
Iom post 1400 a.K., la „lasta palaco” neniiĝis en incendio kaj en la sama tempo okazis incendio ankaŭ en aliaj komunumoj de Kreto. Post tio, Knossos iĝis unu el la multaj urboj, kiun oni loĝis ankoraŭ jarcentojn. La politika centro de la Egea Maro iĝis [[Mukene]].
 
[[bg:Кносос]]