Gama-radiado: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ChuispastonBot (diskuto | kontribuoj)
e r2.7.1) (robota modifo de: kk:Гамма-сәулелер
Ekstera ligilo
Linio 1:
'''Gama-radiado''' (aŭ γ-radiado) estas elektromagneta radiado. Pro ĝia tre alta frekvenco ĝi estas [[joniga radiado]]. Ĝia frekvenco estas pli ol 2,42 [[Herco|EHz]], la ondolongo pli malgranda ol 124 [[metro|pm]], pli mallonga ol [[ikso-radioj]]. Ĝi estas formita de [[fotono]]j.
 
Gama-radiado estas la plej energia el la tuta [[elektromagneta spektro]]. Ĝi estas ofte difinata kiel pli energia ol 10 [[Elektronvolto|keV]], kvankam la unua parto de tiu intervalo estas ankaŭ konsiderata kiel energiaj [[ikso-radioj]]. Fakte, ne ekzistas fizika diferenco inter gama- kaj ikso-radiado: oni kutime nomas gama-radiadon tiun elsendon de fotonoj el [[nukleo|nukleaj]] procezoj, dum la ikso-radioj originas el la eksteraj tavoloj de la [[atomo]] aŭ el similaj procezoj. Povas okazi ke kelkaj iksoradiojikso-radioj estas pli energiaj ol iuj gama-radioj.
 
Do, gama-radiado ne estas partikla kiel [[alfa-radiado|alfa]]- kaj [[beta-radiado]], sed ĝenerale akompanas tiujn. Ĉar gama-radiado estas multe pli penetranta ol partikla radiado, oni bezonas pli dikan tavolon deda materialo por protekti sin kontraŭ ĝi. [[Plumbo]] kaj aliaj materioj densaj kun alta [[atomnombro]] taŭgas bone kiel ŝildaĵoblendaĵo. Plumbaĵo unu centimetron dika duonigas la intenson de gama-radiado. Strukturaj konstruaĵoj povas uzi [[radiadŝirma betono|radiadŝirman betonon]]n por protektado.
 
Gama-radiado uzatas en diversaj aplikoj de medicino kaj industrio. Ekzemple, la [[radioterapio]] per [[teleterapio]] uzas ĝenerale [[izotopo]]jn elsendantajn gama-radiadon, kiu atingas la malsanajn korpopartojn. La industria [[radiografio]] uzas ofte gama-radiadon por malkovri difektojn ene de la metalaj materialoj. Alia uzo estas la steriligado de materialoj; por tiu uzo oni aplikas fortan radiadon, kiu mortigas bakteriojn aŭ aliajn nedeziratajn vivaĵojn.
Linio 12:
* [[Kernfiziko]]
* [[Gamo-radia ekbrilo]]
* [[Radiprotektado]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
* [http://www.ornl.gov/info/reports/1982/3445603573381.pdf ''Specifaj konstantoj de gama-radiadaj dozoj pri (proks. 500) nuklidoj Specific Gamma-Ray Dose Constants for Important to Dosimetry and Radiological Assessment'', Laurie M. Unger kaj D. K . Trubey, Oak Ridge National Laboratory, Majo 1982]. ({{en}})
 
[[Kategorio:Elektromagneta radiado]]
[[Kategorio:Nuklea fiziko]]
 
{{LigoLeginda|de}}