Dezerto Tar: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
{{Geokesto | dezerto
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo = Dezerto Tar
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|raj|raĝastan|थार मरुधर}}
| alia_nomo1 = {{LingvoKunNomo|ur|urdu|تھر صحرا}}
| alia_nomo2 = {{LingvoKunNomo|en|angl|''Thar Desert''}}
| kategorio = dezerto, duondezerto
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero = Young muslim woman in the Thar desert near Jaisalmer, India.jpg
| dosiero_priskribo = Juna muslima virino en dezerto Tar proksime de Ĝaisalmero
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio =
| kromnomo = Granda hinda dezerto
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| lando = {{flagicon|Barato}} [[Barato]]
| lando1 = {{flagicon|Pakistano}} [[Pakistano]]
| lando_faldo =
| ŝtato_tipo = Kontinento
| ŝtato = Hinda subkontinento
| regiono_tipo = Subŝtatoj
| regiono_faldo = 1
| regiono = Raĝastano
| regiono_noto = Barato
| regiono1 = Harjano
| regiono1_noto = Barato
| regiono2 = [[Panĝabo (Barato)|Panĝabo]]
| regiono2_noto = Barato
| regiono3 = Guĝarato
| regiono3_noto = Barato
| distrikto = Sindh
| distrikto_tipo = Provinco
| distrikto_noto = Pakistano
| komunumo =
| municipo =
| histregiono = [[Panĝabo (areo)|Panĝabio]]
<!-- *** Familio *** -->
| parenco =
| urbo_tipo = Dezert-urboj
| urbo_faldo = 1
| urbo = Ĝodhpur
| urbo1 = Ĝaisalmero
| urbo2 = Bahawalpur
| urbo3 = Haiderad
| memorindaĵo = Mehrangarh
| memorindaĵo1 = Fortikaĵo Derawar
| memorindaĵo_tipo = Memorindaĵoj
| konstruaĵo_tipo =
| konstruaĵo =
| konstruaĵo1 =
| limo_faldo = 1
| limo = Satleĝo
| limo_noto = rivero
| limo1 = Aravali-montaro
| limo1_noto = montaro
| limo2 = Granda Rann de Katĉo
| limo2_noto = salomarĉoj
| limo3 = Induso
| limo3_noto = rivero
| montaro_faldo =
| montaro_tipo = Montaroj
| montaro =
| montaro1 =
| montaro2 =
| montaro3 =
| montaro4 =
| planto =
| biomo = Dezerto
| geologio = Sablo
| geologio1 = Ŝtono
| geologio2 =
| periodo =
| periodo1 =
| orogenezo =
| orogenezo1 =
| animalo_faldo = 1
| animalo = Dromedaro
| animalo1 = Agloj
| animalo2 = [[falkedoj|Falkoj]]
| animalo3 = Cirkuenoj
| animalo4 = Buteoj
| animalo5 = Vulturo
| animalo6 = Bengala vulpo
| animalo7 = Cervokapra antilopo
| animalo8 = Hindia gazelo
| animalo9 = Azia leono
| animalo10 =
| planto_faldo = 1
| planto = ''Prosopis cineraria''
| planto1 = ''Balanites roxburghii''
| planto2 = ''Acacia leucophloea''
| planto3 = Sodoma pomo
| planto4 = ''Aerva tomentosa''
| planto5 = ''Albizia lebbeck''
<!-- *** Situo *** -->
| areo = 238700.0
| areo_rondumo = 1
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
| leviĝo =
| lat_d = 28
| lat_m =
| lat_s =
| lat_NS = N
| long_d = 71
| long_m =
| long_s =
| long_EW = E
| plej_alta_leviĝo = 450
| plej_alta_situo =
| plej_alta_lat_d =
| plej_alta_lat_m =
| plej_alta_lat_s =
| plej_alta_lat_NS =N
| plej_alta_long_d =
| plej_alta_long_m =
| plej_alta_long_s =
| plej_alta_long_EW =E
| plej_malalta_leviĝo = 60
| plej_malalta_situo =
| plej_malalta_lat_d =
| plej_malalta_lat_m =
| plej_malalta_lat_s =
| plej_malalta_lat_NS =N
| plej_malalta_long_d =
| plej_malalta_long_m =
| plej_malalta_long_s =
| plej_malalta_long_EW =E
<!-- *** Dimensioj *** -->
| longo = 850
| longo_orientado = Nordo/Sudo
| larĝo = 485
| larĝo_orientado =
<!-- *** Liberaj kampoj *** -->
| libera = [[Nomado]]j
| libera_tipo = Loĝantoj
| libera1 = maks. 52.8°C
| libera1_tipo = Temperaturo
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo = Thar Desert satellite.jpg
| mapo_fono =
| mapo_priskribo = Satelita foto de Tar; la [[Barato|barata]]-[[Pakistano|pakistana]] limo estas poste desegnita
| mapo_lokumilo =
| mapo1 = India relief location map ganges highlighted.jpg
| mapo1_priskribo = Situo de la dezerto sur la pakistana-barata limoj
| mapo1_lokumilo = Barato
<!-- *** TTT-paĝoj *** -->
| commons = Thar Desert
| statistiko =
| retpaĝo =
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj =
}}
[[Dosiero:Thar_Khuri.jpg|thumb|250px|left|Kameloj pasas tra la sablodunoj de Tar.]]
[[Dosiero:Turbines-thar-india.jpg|thumb|250px|left|Ventoturbinaro ĉe [[Jaisalmer]]]]
[[Dosiero:Désert-du-Thar.jpg|thumb|250px|left|Nomadoj en Tar, proksime de [[Jaisalmer]]]]
[[Dosiero:Thar_Frauen.jpg|thumb|250px|left|Virinoj en Tar, proksime de [[Jodhpur]]]]
[[Dosiero:House in the Thar.JPG|left|thumb|250px|Domoj en Tar]]
[[Dosiero:Mehrangarh Fort.jpg|left|thumb|250px|Fortikaĵo [[Mehrangarh]] en [[Jodhpur]], Barato]]
'''Dezerto Tar''' (aŭ '''Tar-Dezerto''' aŭ '''Granda hinda dezerto''') estas [[dezerto]] kaj duondezerto en [[Hindio]] en la regiono de [[Raĝastano]], oriente de la malsupra parto de riverego [[Indus]].
En sudorienta [[Pakistano]] Tar transiras en dezerton [[Ĉolistano]], kiu situas en sudorienta [[Panĝabo (Pakistano)|Panĝabo]] kaj orienta parto de [[Sindh]]. Ambaŭ estas duone sablodezertoj kun la tipaj [[duno]]j. Kune ili ampleksas ĉirkaŭ 273.000 km² (nur Tar – laŭ [[WWF]]: 238.700 km²). La najbara dornarbusta [[savano]] kovras pliajn 488.300 km².
== Situo, amplekso ==
Du trionoj de la dezerto situas en [[Raĝastano]], la resto en suda [[Harjano]] kaj [[Panĝabo]] kaj norda [[Guĝarato]].
Geografiaj limoj de la dezerto estas: en nordokcidento rivero [[Satleĝo]], en oriento [[Aravali-montaro]], en sudo la vastega [[salomarĉo]] [[Rann de Katĉo]] kaj en okcidento riverego [[Induso]].
Linio 19 ⟶ 174:
== Klimato ==
La klimato estas karakterizata per ekstremaj temperaturoj (vintre nur 0° C, somere 50° C.
Linio 37 ⟶ 191:
Observeblas la [[faŭno]] en „Desert National Park“ ĉe Jaisalmer, kiu etendiĝas sur 3000 km². Krom la menciitaj specioj troviĝas [[feneko]]j, [[bengala vulpo]], [[lupo]]j kaj similaj. [[Konko]]j kaj [[fosilio|stoniĝintaj]] arbotrunkoj atestas la geologian pasintecon de la dezerto.
La regiono estas rifuĝejo por [[migrobirdoj]]. Tiel troviĝas [[agloj]], [[falkedoj|falkoj]], [[cirkuenoj]], [[buteoj]]
== Civilizado ==
Laŭ la sekiĝinta riverujo de [[Hakra]] arkeologoj trovis restaĵojn de [[Indus-kulturo]], kiu estis floranta en la epoko de [[-2600|2600 a.K.]] ĝis [[-1500|1500 a.K.]]. Tio estas indiko, ke la [[dezertiĝo]] de Tar okazis eble nur antaŭ kvar mil jaroj.
Origine la loĝantoj de Tar estas [[nomado|nomadaj]] brutbredistoj, kiuj dum generacioj bredis la plej noblajn kamelojn en tuta Hindio. Ĉefaj aĉetantoj estis la [[
De 1986 Raĝasthan-kanalo alkondukas akvon el provinco [[Panĝabo (Pakistano)|Panĝabo]] al la dezerto kaj tiel ebligas [[agrikulturo]]n. Depost la instalo de ĉi [[irigacio]]-projekto la loĝantaro dekobliĝis, tamen restis tre malriĉa.
Urboj en la regiono estas [[Jodhpur]], [[Jaisalmer]], [[Bahawalpur]], [[Bikaner]] kaj [[Haiderad]].
Linio 57 ⟶ 207:
* G. Singh: ''The Indus valley culture'', en: Archaeology and Physical Anthropology in Oceania 6 (2), 1971, 177-189.
== Ekstera ligilo ==
* [http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/im/im1304_full.html Ekoregiono IM1304 : Dezerto Tar] {{en}}
{{navigilo dezertoj}}
[[Kategorio:Dezertoj]]
| |||