Afrikato: Malsamoj inter versioj

Multe malpli komunaj estas ekz. [[labial-dentalo|labialdentalaj]] afrikatoj, kia {{IFA|[p͡f]}} en la germana, aŭ [[velaro|velaraj]] afrikatoj, kia {{IFA|[k͡x]}} en la [[Cvana lingvo|cvana ("Tswana")]] (skribita ''kg'') aŭ Alt-Alemanaj [[Svisa germana|Svisaj germanaj]] dialektoj (depende de la dialekto ankaŭ uvulara {{IFA|[q͡χ]}}). Tramonde, nur malmultaj lingvoj havas afrikatojn en tiaj pozicioj, eĉ kvankam la respektivaj [[halto|haltaj konsonantoj]] estas preskaŭ universalaj. Malpli komunaj ankaŭ estas alveolaraj afrikatoj en kiuj la frikativo estas [[lateralo|laterala]], kia la {{IFA|[tɬ]}} sono trovata en la [[Navatla lingvo|navatla]] kaj la [[Totonaka lingvoj|totonaka]] lingvoj. Multaj [[Atapaska lingvaro|atapaskaj]] (kia la [[Dene-Sulina lingvo|Dene-Sulina]] kaj la [[Navaha lingvo|navaha]]) havas seriojn de koronalaj afrikatoj kiuj povas esti neaspiraciaj, [[Aspiracio|aspiraciaj]], aŭ [[Ejektivo|ejektivaj]] aldone al interdentalaj/[[Dentalo|dentalaj]], [[Alveolaro|alveolaraj]], [[postalveolaro|postalveolaraj]], aŭ lateralaj, ekz. {{IFA|[t̪͡θ]}}, {{IFA|[t̪͡θʰ]}}, {{IFA|[t̪͡θ’]}}, {{IFA|[ts]}}, {{IFA|[tsʰ]}}, {{IFA|[ts’]}}, {{IFA|[tʃ]}}, {{IFA|[tʃʰ]}}, {{IFA|[tʃ’]}}, {{IFA|[tɬ]}}, {{IFA|[tɬʰ]}}, kaj {{IFA|[tɬ’]}}. Afrikatoj ankaŭ povas esti kontrastigitaj per palataligo, kiel en la [[Erzja lingvo|erzja]], kie senvoĉaj alveolaraj, postalveolaraj kaj palatalaj afrikatoj estas kontrastaj. Afrikatoj ankaŭ povas havi foneman longon, tio estas, afektita de [[ĥronemo]], kiel en la [[Karela lingvo|karela]].

 

Afrikatoj ofte prezentiĝas per la du sonoj el kiuj ili konsistas (e.g. {{IFA|[pF]}}, {{IFA|[kx]}}). Tamen, unuopaj signoj por la afrikatoj eble dezirindas, por emfazi ilian funkcion kiel individuaj parolaj segmentoj (t.e. kiel [[fonemo]]j). En tia kazo, la IFA rekomendas ligadon de la du elementoj de la afrikato per lig-arko (ekz. {{IFA|[p͡f]}}, {{IFA|[k͡x]}}). [[Unikodo]] disponas pri [[ligaturo]]j por la ses komunaj afrikatoj {{IFA|[ʦ]}}, {{IFA|[ʣ]}}, {{IFA|[ʧ]}}, {{IFA|[ʤ]}}, {{IFA|[ʨ]}}, kaj {{IFA|[ʥ]}}.

 

* [[Senvoĉa uvulara afrikato]] {{IFA|[qχ]}} (en la [[Nez Percé lingvo|Nez Percé]], [[Volofa lingvo|volofa]], [[Kabarda lingvo|kabarda]])

 

* [[Senvoĉa alveolara laterala afrikato]] {{IFA|[tɬ]}} (en la [[Navaha lingvo|navaha]], ktp.)

* [[Voĉa alveolara laterala afrikato]] {{IFA|[dɮ]}} (ne raportita iam kontrasti kun {{IFA|[ɮ]}})

[[ru:Аффриката]]

[[sv:Affrikata]]

[[uk:Африкат]]

[[zh:塞擦音]]