|
'''livorLivor mortis''' aŭ '''kadavra hipostazo''', el la [[latina lingvo|latina]] ‘livor’ (= livideco) kaj 'mortis' (de la morto) estas la koloro de la [[Anatomio|homa korpo]] post la [[morto]] pro la stazo de la [[sango]] kiu, ne plue pumpita de la [[koro]], ĉesis filtriĝi pro gravito tra la [[histo]]j ilin laŭvive kolorante. Kiam, ekzemple, la sango ne atingas la [[haŭto]]n, en la suba zono de la kadavro formiĝas makuloj variantaj el la roza ĝis alla ruĝa, el la violbruna al nigra, dirataj “hipostazaj makuloj”, kiuj indikas la pozicion en kiu troviĝis la kadavro en la momento de la morto.
'Livor mortis' kutime videblas proksimume unu horohoron post la morto kaj ofte ankaŭ pli frue, nome post 20-30 minutoj. La fenomenoj intensiĝas ĝis atingi la kulminon post 8-10 horoj. Se la mortamortinta korpo en tiu periodo estas movitamovata, la kadavra koloro malfruas pro la delokado de la sango ankoraŭ en likvida stato. La hipostazaj makuloj ŝanĝiĝas laŭ la pozicio de la kadavro: la formiĝo de la makuloj estas intensiĝataj kaj do laŭ tiu intensiĝo eblas malkovri ĉu la korpo estis delikigitadelokigita. La pli klarajhelaj koloroj indikas la originan pozicion, tiuj pli malklarajmalhelaj la finan.
Forpasintoj pro naturaj malsanoj kaŭzantaj [[korkolapso]]n, prezentas intensajn [[sango|sangajn kongestojn]] sur la kapo, sur la kolo, sur la ŝultroj kaj sur la supera parto de la [[brustokorbo]]. Tiuj kongestoj kunturiĝas preskaŭ similaj al 'livor mortis': tiaĵojn oni konstatis en mortintaj pro mekanika [[asfiksio]].
[[File:Пятна трупные.jpg|thumb|left|Makuloj de 'Livor mortis' evidentiĝintaj sur [[kadavro]].]]
La formiĝo de la hipostazaj makuloj povas esti obstaklatajbarataj de eventualaj objektoj premantaj sur la korpo per pli premepremo ol la premo de la sango: tiu ĉi ne sukcesas helpe de la gravita premo penetri la [[sanga vaskulo|kapilarojn]] de la [[dermo]]: ekzemple, en kadavroj trovitaj surtere povas notiĝi la pavimaj ŝablonoj. Tiuj konturoj povas esti utilaj por la [[jurmedicino]] por liveri spurojn pri la preciza origina pozicio de la korpo kaj la loko en kiu origine ĝi kuŝis.<ref>Anthony J. Bertino "Forensic Science: Fundamentals and Investigations" South-Western Cengage Learning , 2008, ISBN 978-0-538-44586-3</ref>
La livideco koloriĝas blanke kaj blanke-duonflave en kadavroj de personoj blankhaŭtaj, dum en kolorhaŭtuloj la livideco ricevas la marona.brunan duongrizan koloron. La hipostazaj makuloj, male, aliras al la koloro [[purpuro|purpura-viola]] en personoj helhaŭtaj, [[nigro|nigra]] en malhelaŭtojmalhelhaŭtoj. Personoj mortintaj post grava perdo de sango aŭ grave [[Anemio|anemiaj]] ne prezentas livormortan koloron ĉar la kvanto da [[hemoglobino]] cirlulantacirkulanta en la vaskula sistemo estis tro malalta.
En kelkaj kazoj la 'livor mortis' povas ricevis nekutimajn korolojnkolorojn:
* Forpasintoj pro [[veneno|veneniĝo]] per [[karbona monoksido]] aŭ [[cianido]] kaj pro [[hipotermio]] prezentas hipostazajn makulojn rozajn-ruĝajn. La saman koloron provokas la interrompo de la korpa kongesto. Kutime ankaŭ en la [[Sekco (anatomio)|sekcioj]] rimarkiĝas la sama koloro ĉar la korpo estis konservita, antaŭ la testiĝo, en kadavrejaj fridujoj. Malofte, aparte en la ĵusnaskitoj, 'livor mortis' povas esti tute ruĝa, ĉiam post la konserviĝo en la fridujo.
* Marona livido estis notita en mortintoj pro veneniĝo per [[kalia klorato]] aŭ [[pirobenzeno]].
| 