Adis-Abebo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Movses-bot (diskuto | kontribuoj)
e r2.6.2) (robota aldono de: om:Addis Abeba
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{Geokesto|urbo
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo = Adis-Abebo
| devena_nomo = Finfinnee
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|en|angl|''Addis Ababa''}}
| alia_nomo1 =
| kategorio = urbo
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio =
| kromnomo =
| oficiala_nomo =
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero = Addis churchill.jpg
| dosiero_priskribo = Adis-Abebo
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| lando = Etiopio
| lando_flago = 1
| ŝtato =
| ŝtato_tipo =
| regiono =
| regiono_tipo =
| distrikto =
| distrikto_tipo =
| municipo =
| histregiono =
| histregiono1 =
<!-- *** Familio *** -->
| parenco =
| parto_faldo =
| parto_tipo =
| parto =
| parto1 =
| parto2 =
| limo_faldo =
| limo =
| rivero =
| rivero_tipo =
| memorindaĵo = [[Katedralo de sankta Georgo (Adis-Abebo)|Katedralo de sankta Georgo]]
| memorindaĵo1 = [[Katedralo de La plej sankta Unuopo (Adis-Abeba)|Katedralo de sankta Unuopo]]
| memorindaĵo_tipo = Memorindaĵoj
| montaro = Entoto
| orogenezo = Etiopaj altaĵoj
| konstruaĵo = Universitato Adis-Abebo
| konstruaĵo_tipo = Universitato
<!-- *** Situo *** -->
| situo = Adis-Abebo
| leviĝo = 2360
| lat_d = 09
| lat_m = 01
| lat_s = 48
| lat_NS = N
| long_d = 38
| long_m = 44
| long_s = 24
| long_EW = E
| plej_alta_situo =
| plej_alta_leviĝo =
| plej_alta_tipo =
| plej_malalta_situo =
| plej_malalta_leviĝo =
| plej_malalta_tipo =
| koordinatoj_tipo =
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
<!-- *** Dimensioj *** -->
| areo = 530.14
| areo_rondumo = 2
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro = 3384569
| loĝantaro_dato = 2008
| loĝantaro_denseco = auto
<!-- *** Kodoj *** -->
| establita = 1886
| establita_tipo = Fondo
| horzono = [[Horzono|UTC]] | utc_offset =+3
| horzono_DST =
| poŝtkodo =
| areo_kodo = (+251) (0)11
| areo_kodo_tipo =
| kodo =
| kodo_tipo =
| kodo1 =
| kodo1_tipo =
| kodo2 =
| kodo2_tipo =
<!-- *** Liberaj kampoj *** -->
| libera =
| libera_tipo =
| libera1 =
| libera1_tipo =
| libera2 =
| libera2_tipo =
| libera3 =
| libera3_tipo =
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo = Ethiopia relief location map.jpg
| mapo_fono =
| mapo_priskribo = Situo enkadre de Etiopio
| mapo_lokumilo = Etipio
| mapo1 =
| mapo1_priskribo =
| mapo1_fono =
| mapo1_lokumilo =
| mapo2 = Africa relief location map.jpg
| mapo2_priskribo = Situo enkadre de Afriko
| mapo2_lokumilo = Afriko
<!-- *** Retpaĝoj *** -->
| retpaĝo = [http://www.addisababacity.gov.et www.addisababacity.gov.et]
| commons = Addis Abeba
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj =
}}
[[File:Katedrála sv. Jiří.jpg|thumb|left|250px|Katedralo de sankta Georgo en Adis-Abebo]]
[[File:Addis Abeba University (Sam Effron).jpg|thumb|left|250px|Universitato Adis-Abebo]]
[[Dosiero:Addis Abeba01 (Sam Effron).jpg|thumb|left|250px|Urbocentro de Addis-Abebo]]
'''Addis-Abebo''' (ankaŭ: Adis-Ababo) estas ĉefurbo de [[Etiopio]].
 
[[Dosiero:Addis Abeba01 (Sam Effron).jpg|thumb|right|230px|Urbocentro de Addis-Abebo]]
* '''Koordinatoj:''' {{koordinatoj gm|9|02|N|38|42|E}}
Adis-Abebo havas la surfacon de ĉ. 300 [[kvadratkilometro|km²]] kaj ĉ. 3.5-milionan loĝantaron (laŭ popolnombrado el 1995, la urbo tiam havis 2.209.000 loĝantojn, sed poste la fuĝintoj ŝveligis la nombron.). La urbo situas inter 2.200 kaj 3.000 metrojn alte ĉe la montopiedo de [[Entoto]] kaj tiel ĝi estas la tria plej alte situanta ĉefurbo de la mondo. Adis-Abebo kuŝas en la regiona centro de [[Ŝeva]] kiel koro de [[Etiopio]] kaj havas bonajn trafikajn kontaktojn kun ĉiu landoparto. Ekzistas tie internacia [[flughaveno]], ekde [[1917]] [[fervojo|fervoja]] kontakto al urbo [[Ĝibuti (urbo)|Ĝibuti]]. Adis-Abebon interligas kun aliaj urboj bone veturebla (en ĉiu sezono) voja reto. La internan publikan trafikon kun la regionoj plenumas ĉefe [[buso]]j.
 
Linio 9 ⟶ 122:
 
Novembre de [[1886]], [[Taytu Betul]] edzino de [[Menelik la 2-a]] translokis la rezidejon – dum lia edzo forestis en la regionoj - de la montetoj al la suba valo, al la nuna urboloko. La nova loko estis laŭdire pli agrabla kaj proksime al la varmega fonto de ''Fel Weha''. Ĉar la nova loko ofertis pli grandan lokon por fondi urbon, la reveturanta [[Menelik la 2-a]] trovis la lokon konvena, plaĉa.
 
 
En [[1889]] oni konstruis tie la unuan palacon por la imperiestro [[Menelik la 2-a]], kies palaco posedis kiel unua konstruaĵo en la imperio akvokondukilon, telegrafan oficejon en kabano. En [[1892]] nomumis [[Menelik la 2-a]] la urbon Adis-Abebo, "Nova Blumo", kaj igis ĝin ĉefurbo de [[Etiopio]]. La unua banko, tiam "Bank of Abyssinia", estis fondita en [[1905]], la unua lernejo en [[1908]], la unua hospitalo en [[1910]] , la unua presejo en [[1911]], la unua kinejo funkciis ekde [[1898]], kiun la popolo nomis "Saytan bet" (diablodomo).
Linio 18 ⟶ 130:
 
Ekde la 1950-aj jaroj, la urbo estis rigardata kiel neoficiala ĉefurbo de nigra [[Afriko]] kaj ankaŭ eble pro tio ĝi iĝis en [[1958]] sidejo de [[Ekonomia Komisiono de Unuiĝintaj Nacioj pri Afriko]] (''United Nations Economic Commission for Africa'', UN/ECA) kaj en [[1963]] sidejo de [[Organizo por la Afrika Unueco]] (OAU, ekde 2002 [[Afrika Unio]], AU). En Adis-Abebo troviĝas ĉ. 90 konsulejoj.
 
 
== Vidindaĵoj ==
Linio 29 ⟶ 140:
 
La konstruaĵo de la Universitato servis pli frue kiel palaco de [[Haile Selassie la 1-a]]. Nun en ĝi funkcias la Instituto de la Etiopiaj Studaĵoj kaj Etnologia Muzeo same kiel elstaras ekspozicio pri historiaj etiopiaj artaĵoj. Tie troviĝas ankaŭ la restaĵoj de "Lucy", la plej malnova konata [[hominido]] kun ĉ. aĝo de 3 milono da jaroj.
 
 
''Menelik-Mauzoleo''
Linio 53 ⟶ 163:
 
== Eksteraj ligiloj ==
 
{{projektoj|commonscat=Addis Abeba}}
{{el}} http://www.ethiopar.net/English/basinfo/infoadds.html <!-- nn:Addis Ababa City Council nn->eo:Adis-Abebo _City_ _Council_ en:Addis Ababa City Council en->eo:Adis-Abebo Urbo Koncilio it:Consiglio cittadino di Addis Abeba it->eo:_Consiglio_ _cittadino_ _di_ Adis-Abebo fr:Addis Ababa City Council -->
{{el}} http://www.macalester.edu/courses/geog61/kshively/intro.html <!-- nn:Introduction to Addis Ababa nn->eo:_Introduction_ _to_ Adis-Abebo en:Introduction to Addis Ababa en->eo:_Introduction_ (to, al) Adis-Abebo it:Introduzione ad Addis Abeba it->eo:_Introduzione_ _ad_ Adis-Abebo fr:Introduction to Addis Ababa, Ethiopia -->
{{el}} http://www.addisababacity.gov.et <!-- id:Addis Ababa City Administration id->eo:Adis-Abebo _City_ _Administration_ en:Addis Ababa City Administration en->eo:Adis-Abebo Urbo (Administracio, Administrado) it:} fr:Site de la municipalité -->
 
[[Dosiero:Addis abeba ethiopie.jpg|eta|maldekstra|180px|<!-- pl:Addis Abeba pl->eo:Adis-Abebo ja:アディスアベバのチャーチルロード nl:Churchill Road in Addis Abeba nl->eo:_Churchill_ _Road_ _in_ Adis-Abebo es:Avenida de Churchill en Addis Abeba es->eo:_Avenida_ _de_ _Churchill_ _en_ Adis-Abebo am:ቸርቺል ጐዳና የካቲት 1997 fi:Churchill Road fr:Churchill Road, principale avenue de la capitale fr->eo:_Churchill_ _Road_, _principale_ _avenue_ _de_ _la_ ĉefurbo de:Churchill Road (Februar 2005) de->eo:_Churchill_ _Road_ (Februaro de 2005) nl:Ligging van Addis Abeba in Ethiopië nl->eo:_Ligging_ _van_ Adis-Abebo _in_ Etiopio en:Map of Ethiopia highlighting Addis Ababa (in red). en->eo:Mapo (da, de) Etiopio _highlighting_ Adis-Abebo ((in, en) (ruĝa, ruĝo, rufa)). he:מיקומה של אדיס אבבה באתיופיה he->eo:_מיקומה_ _של_ Adis-Abebo _באתיופיה_ de:Lage von Addis Abeba in Äthiopien de->eo:_Lage_ _von_ Adis-Abebo _in_ Etiopio -->]]
[[Dosiero:Addis abeba taytu hotel.jpg|eta|maldekstra|180px|<!-- am:በ[[ፒያሳ]] ሠፈር ያለችው እቴጌ ጣይቱ ሆቴል fi:Taytu-hotelli fr:L'hôtel Taytu, dans le quartier de Piazza à Addis Abeba. Un exemple d'architecture du début du {{XXe siècle}} fr->eo:L'hotelo _Taytu_, _dans_ _le_ _quartier_ _de_ _Piazza_ _à_ _Addis_ _Abeba_. _Un_ _exemple_ d'arkitekturo _du_ _début_ _du_ {{(20-a jarcento, Vikipediista diskuto:Rob Hooft)}} -->]]
[[Dosiero:Addisababanasa.jpg|eta|maldekstra|180px|<!-- en:Addis Ababa as seen from space. en->eo:Adis-Abebo kiel _seen_ (de, ek de, el) (spaco, kosmo, spaceto). -->]]
[[Dosiero:Et-map.png|eta|maldekstra|180px|<!-- sv:Karta över Etiopien med Addis Abeba markerat med en stjärna sv->eo:Mapo _över_ Etiopio _med_ Adis-Abebo _markerat_ _med_ _en_ stelo -->]]
 
[[Kategorio:Ĉefurboj de Afriko]]