Komputila ekrano: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →‎Ekstera ligilo: Interna ligilo - fr
Plibonigo
Linio 5:
Populara formato de komputila ekrano estas 4:3 aŭ 16:9 (panorama ekrano)
 
== Unuaj komputilajKatod-radiaj ekranoj ==
 
=== Monokromataj ekranoj ===
La tutunuaj ekranoj (70aj - 80aj jaroj) estis [[monokromata]]j kaj montris nur verdajn aŭ oranĝkolorajn simbolojn, sed la ebleco kiun ofertas tiaj flankaparatoj por labori interaktive estis vera revolucio por la uzo de komputilo, multege pli grava ol la posta malkovro de la [[komputila muso]].
 
La ekranoj rapide enbruliĝis; se iu bildo dum longa tempo estis projekciita sur la ekrano, spuro de tiu ĉi bildo definitive plu restas fone, malklare, same kiel «tatuado». [[Ekrankurteno]] solvis tiun problemon. Modernaj komputilaj ekranoj ne plu havas tiun ĉi problemon.
 
=== Katod-RadiaKolorajn ekrano (CRT)ekranoj ===
Meze de la 80-aj jaroj oni ekuzis kolorajn ekranojn. La komputilaj ekranoj ankaŭ daŭre pligrandiĝis: de 15" al 17" al 19". Ĉirkaŭ 2003 daŭre plej multaj ekranoj estas CRTaj: tiaj ekranoj uzas samkiel [[televidilo]] [[vakua tubo|vakuan tubon]].
 
Je la interno de la vitro estas je la antaŭa flanko tiel nomataj [[rastrumero]]j, malgrandaj punktoj kiuj povas elradii certan koloron. Ili faras tion ĉi en la [[kolorsistemo RGB]]. La ekrana [[distringivo]] (la nombro de rastrumeroj) povas varii laŭ la ekrano inter 640x480 da rastrumeroj ĝis 1600x1200 da rastrumeroj kaj pli.
 
CRTa bildoBildo kreiĝas sur la ekrano linio post linio. Sekvo de tio estas ke ĝi trembrilas. La frekvenco de aktualigo (indikita en Hertz) estas la ofteco de la redesegnado de la ekrano. Ju pli alta la frekvenco, des malpli la uzanto havas la impreson ke la ekrano trembrilas. La plej oftaj frekvencoj de aktualigo estas: 60Hz, 70Hz, 75Hz kaj 80Hz. Ofte okazas ke ekrano ne estas korekte agordita; tio kaŭzas ke malalta frekvenco estas uzata, dum pli alta eblus por la ekrano. Tro malalta frekvenco povas multe ĝeni kaj kaŭzi [[kapdoloro]]n.
 
== Modernaj ekranoj ==
Pli modernaj ekranoj estas [[likvokristalaj ekranoj (''Liquid crystal display| (LCD]]-ekranoj)'' en la angla) kaj [[plasmoekrano]]j. Dum fine de la 90-aj jaroj la LCD-ajlikvokristalaj ekranoj ankorau estis apenaŭ uzataj, ekde 2005 preskaŭ nur tiaj ekranoj estas venditaj por uzo kun komputilo. La teknologio de LCD-aj ekranoj ebligis varii ĝian proporcion (16:9, aŭ foje 16:10 aŭ 15:9) kaj pligrandigi la ekranojn al 21", 30" kaj eĉ 82".
 
Tiaj ekranoj ne trembrilas. Kaze de LCD-likvokristalaj ekranoj oni parolas pri respondotempo. Temas pri la bezonata tempo por ŝanĝi la koloron/intensecon. Ju pli malalta respondotempo, des pli rapide la ekrano adaptiĝas al ŝanĝo en la bildo.
Pli modernaj ekranoj estas [[Liquid crystal display|LCD]]-ekranoj kaj [[plasmoekrano]]j. Dum fine de la 90-aj jaroj la LCD-aj ekranoj ankorau estis apenaŭ uzataj, ekde 2005 preskaŭ nur tiaj ekranoj estas venditaj por uzo kun komputilo. La teknologio de LCD-aj ekranoj ebligis varii ĝian proporcion (16:9, aŭ foje 16:10 aŭ 15:9) kaj pligrandigi la ekranojn al 21", 30" kaj eĉ 82".
 
Tiaj ekranoj ne trembrilas. Kaze de LCD-ekranoj oni parolas pri respondotempo. Temas pri la bezonata tempo por ŝanĝi la koloron/intensecon. Ju pli malalta respondotempo, des pli rapide la ekrano adaptiĝas al ŝanĝo en la bildo.
 
Plibonigita varianto de LCDa ekrano estas TFTa ekrano.