Proponitaj reformoj de Esperanto: Malsamoj inter versioj

Ekde la publikigo de [[Esperanto]] oni prezentis multajn reformprojektojn kaj reformproponojn. Altiri esperantistojn al si ili povis nur en modesta kvanto, tamen ili havis konsiderindan nerektan efikon. La reagoj al ili en certa mezuro influis la evoluvojon de Esperanto, kontribuis al la stabiligo de tiu lingvo kaj ĝia komunumo kaj akcelis la ekeston de la [[esperantologio]]. La akcepto kaj daŭra respektado de la [[Fundamento]] en la rolo de sistembazo por la [[Esperanto#Lingvoevoluo|lingvoeluo de Esperanto]] kaj la fondo de [[UEA]] estas la plej evidentaj el tiuj nerektaj sekvoj. <br>'''Reformprojektoj''' celas reformi la lingvon kiel tutaĵon. Reformprojektoj estas inter aliaj tiu de [[Reformprojekto de Zamenhof|Zamenhof 1894]] ellaborita por doni alternativon por la voĉdonado de 1894, [[Ido (lingvo)|Ido]] de [[Louis Couturat|Couturat]] kun subteno de [[Louis de Beaufront|Beaufront]] (1907) kaj [[Nov-Esperanto]] de [[René de Saussure|Saussure]] (1925). La plej konata reformprojekto estas Ido, kies adeptoj sukcesis evoluigi ĝin el [[listo de planlingvoj kaj planlingvaj projektoj|planlingva projekto]] al [[planlingvo]], meze evoluinta laŭ la funkcio-amplekso de ĝia uzo. La komenco de scienca esploro de la [[vortfarado|vortofarado]] en Esperanto kaj la priskribo de la principo de [[neceso kaj sufiĉo]] okazis provokitaprovokite de disputoj kun [[Ido (lingvo)#Formalaj kritikoj al Esperanto|kritikoj flanke de Couturat]] kaj en konfrontado kun ties principo de la renversebleco, la teoria bazo de la vortofarado de Ido. Konstateblas ankaŭ [[Ido (lingvo)#Influo al Esperanto|influo al la vortaro]]. Negranda nombro de vortoradikoj, uzitaj unue en Ido, eniris la literaturan lingvaĵon de Esperanto, plej ofte kiel samsignifaĵoj de [[Antonimo|mal-vortoj]].<br>'''Reformproponoj''' koncernas unuopajn detalojn de la lingvo, ekzemple la uzon de [[Atismo|-at- kaj -it-]],[[Egzismo|-egz-]], [[Iĉismo|-iĉ-]], [[Riismo|ri]].