Sáros (historia departemento): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Šariš''', hungare '''[[Sáros]]''' (ŝAroŝ), estis historia [[departemento]] en norda parto de la [[Hungara Reĝlando]] ĝis [[Traktato de Trianon]]. La nomo signifas hungare kota. NuntempeLa ĝimenciitaj [[loknomo]]j estas unue hungare, kiel oficialaj nomoj ĝis Traktato de Trianon, poste la nuna slovaka teritorionomo sekvas.
[[Dosiero:Saros.png|thumb|350px|right|Hungara reĝlando kun Kroatio, loko de departemento Abaúj-TornaSáros]]
 
* DepartementejojDepartementejo: [[Prešov|Eperjes]] - [[Prešov]]
* [[Areo]]: 3652  km²
* [[Loĝantaro]]: 174 600 en [[1910]]
Linio 10:
* 38.500 (22%) [[rutenoj]]
* 18.088 (10%) [[hungaroj]]
* 9.447 (8%) [[germanoj]].
 
==Administracio==
Estis 7 distriktoj, distriktonomoj kaj distriktejoj samas:
* [[Bardejov|Bártfa]] - [[Bardejov]] samtempe municipa urbo
* [[Prešov|Eperjes]] - [[Prešov]] samtempe departementejo kaj municipa urbo
* [[Svidník|Felsővízköz]] - [[Svidník]]
* [[Giraltovce|Girált]] - [[Giraltovce]]
* [[Lipany|Héthárs]] - [[Lipany]]
* [[Sabinov|Kisszeben]] - [[Sabinov]] samtempe konsilantrajta urbo
* [[Lemešany|Lemes]] - [[Lemešany]]
 
La departemento situis en la [[Karpatoj]], la norda limo estasestis samtempe akvodislimo. Menciinda [[rivero]] estasestis [[Hernád]], kies [[valo]] estas historia komerca vojo inter [[Hungario]] kaj [[Pollando]] laŭ [[Miskolc]], [[Košice|Kassa]] (slovake Košice), Eperjes. La iaman vojon parte sekvassekvis ankaŭ la [[fervojo]].
 
Sáros iĝis memstara departemento de Hungara reĝlando ekde la [[13-a j.c., pli frue estis parto de Abaújjarcento]]. Eperjes kaj Bártfa estis gravaj urboj de [[Francisko Rákóczi la 2-a]] dum la liberecbatalo. En [[1848]] la vintra militiro tuŝis la departementon. En [[1918]] la ĉeĥoslovaka armeo okupis la departementon, en [[1919]] la hungara ruĝa armeo reokupis nordan grandan parton de la lando, kaj en Eperjes proklamis Slovakan Konsilantaran Respublikon. Poste okazis kontrakto: la hungaroj retiriĝos kaj ankaŭ la rumana armeo retiriĝos de [[Tiso]]. La hungaroj forlasis la departementon, sed la [[rumanoj]] restis. Ekde [[1920]] la departemento apartenas al [[Ĉeĥoslovakio]], inter [[1938]]-[[1945]] kaj post [[1993]] estas parto de [[Slovakio]].
 
==Vidu ankaŭ==