Vasil Cjapinski: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Vasil Cjapinski-Ameljanoviĉ''' ([[beloruse]] Васіль Цяпінскі-Амельяновіч ~1530-40, vilaĝo Cjapina apud [[Lepel]] - [[1603]]), humanisto-klerigisto, verkisto, libreldonisto, tradukisto. [[Dosiero:Vasil Tiapinskiy.png|thumb|Vasil Cjapinski|300px]]
== Biografio ==
Naskiĝis en nodela familio. Preciza dato de naskiĝo ne estas konata. Junaĵe militservis, oficis je subkancelero de [[Litvo]] Astafij Valoviĉ, kiu estis [[protestanto]]. Li kontinuis humanismaj tradicioj de [[Francisk SkarĝnaSkaryna]], havis personaj kaj ideaj interrrilatoj kun [[Simono Budny]], dividis liaj politikajn kaj religiajn ideojn. Same kiel Budny li pasis de [[kalvinismo]] ĝis kontraŭtriuniismo (protestanta movado, abolinta dogmaton pri ekzistado de triunio). En sia libro "Pri gravegaj artikoloj de kristanismo" Simono Budny verkis, ke en la jaro 1574 en hehmo de "frato kara Vasil Cjapinski" igis kongreso de kontraŭtriuniistoj. En alia sia libro, li verkis pri kongreso de 1578, dum kia Cjapinski argumentis, ke posedi per bienoj kaj parceloj, kaj partopreni en militoj kontraŭ invado kaj tiranio ne estas peko kaj ĉi tio ne kontraŭdiras al Biblio, kontraŭ kio argumentis pli maldekstraj kontraŭtriuniistoj.
En la jardeko 1571 Vasil Cjapinski kontraŭ siaj monoj fondis presejo kun intenco presi libroj en [[rusina lingvo]]. Li havis bonan bibliotekon, necesa por lia eldonista kaj tradukista laboro. Li eldonis [[evangeloi|evamgelion]] en du lingvoj: [[Slavono]] kaj rusina, kio postulis pezan kaj komplikan laboron. Nuntempe estas sciigoj nur prui unu eldono de evamgelio, kiu estis presita ĉirkaŭ la jaro 1570, kaj konsistis el evangelioj laŭ Mateo, Marko kaj parto de evangelio de Luko. La libro estis presita en du kolumnoj (en slavono kaj rusina lingvo) kun multnombraj referencoj al literaturaj fontoj. Antaŭparolo al libro verkis Cjapinski mem. En sia antauparolo li kritikis laikan kaj religian famuloj, kiuj estas indiferentaj al sorto de patrjo. En siaj verkoj li maltrankviliĝis pri dekadenco de edukado, alvokis fondi lernejojn. Cjapinski strebis pruvi utilon de legado de evangelio en gepatra lingvo por pli bona kompenado de religio. En sia antaŭparolo li verkis, ke pro deficito de monoj kaj pro kontraŭstaro de malamikoj, kiŭj primokadis lian sinceran intencon pri eldono de libro, li presis ĝin nur parte. Per ĉi tia eldono li strebis ne nur al religia klerigadoo, sed al plivastigado de edukado kaj plialtigado de nacia memkonscio de popolo.
En sia presejo li eldonis verkoj de Simono Budny "Kateĥizo" kaj "Pravigo de peka homo antaŭ la Dio". Li verkis paroladoj, en kiaj akuzis spiritan dekadenco de komunumo, alvokis religiajn estrojn kaj laikaj edukitaj homoj pli okupi sin per lerrnejaj, edukadaj faroj