Henoteismo: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Miĥil (diskuto | kontribuoj) Ankaŭ http://www.bonalingvo.org/index.php/Ssv:_H parolas pri 'Henoteismo'. |
||
Linio 1:
'''
==
Spite similecon de konceptoj,
Rilate la tempodaŭron,
Nemalofte en
Temas, pro tio, pri koncepto rafine malsama ol tiu de monoteismo, en kiu oni teorias pri unu sola kaj unika [[Dio]], ne nur pri unika kulto kiel okazas en la monolatriaj religioj.
==
Katalogiĝas
=== Greka-romia religio ===
Linio 20:
=== Hinduismo ===
La nuntempa hinduismo estas precipe [[monismo|monisma]], foje eĉ [[monoteismo|monoteisma]]. La koncepto, fakte, pri [[brahmano]] implicas realon “transcendan kaj imanentan”, kiun malsamaj penstendencoj interpretas, santempe, kiel personan, nepersonan aŭ transpersonan. Kun la enkampiĝo de [[Ŝivao|Ŝivaismo]] kaj [[Viŝnuo|Viŝnuismo]] komence de la kristana erao, hinduismo fariĝis ĝenerale pli monisma kaj
La multego de dioj, aŭ [[Deva]], foje estas imagita, laŭ iuj fakuloj, kiel la anĝeloj de la kristanaro<ref>[http://books.google.com/books?id=IhLN2I9yTTkC The True History and the Religion of India: A Concise Encyclopedia of Authentic Hinduism]</ref>.
En tiu miksaĵo de monismo, monoteismo kaj politeismo,
=== Kristanismo ===
[[Kristanismo]] ekstreme foras el
Se ĉe kelkaj popolaj franĝoj konvertiĝintaj el [[paganismo]] al kristanismo emis anstataŭigi la paganajn diojn per la sanktuloj (homoj aŭ anĝeloj) kultitaj de kristanismo rezultigante [[sinkretismo|sinkretismoj]]n, ĝuste tion la kristanaj eklezioj rifuzis atribuante al la sanktularo ĉiam realon nedian kaj kreaĵan.
Fakuloj taksemas kristanajn ekleziojn de la [[Gnostikismo|gnostika]] medio ĝenerale ankaŭ
Laŭ la [[atestantoj de Jehovo]] kies precipa ĉevaleto stariĝas en la rifuzo de la kristana Triunuo, ekzistas nur unika Dio dum Jesuo Kristo estas ja jes elstarega anĝelo enkarniĝinta, sed simpla kreatulo, kvankam eĉ mem helpis Dion en la kreado. <ref>''Traduzione del Nuovo Mondo delle Sacre Scritture''</ref>. Kaj la samo estas dirata de [[Satano]].
Linio 38:
Laŭ kelkaj interpretoj pri la [[Malnova Testamento]] iuj pasaĵoj supozigus ke dekomence estis diversaj dioj, kiel pri [[Baal]], akceptitaj kiel dioj sed ne venerindaj.
Moderna religia judismo estas strikte monoteisma, sed iuj historiistoj pri formiĝo de la [[Biblio]] opinias, ke, ĉe komenciĝo, ĝi ne tute liberiĝis el
Kelkaj bibliaj rakontoj ŝajnis akcepti la ekziston de la kanaanaj dioj, kiuj ekzercus pli grandan povon en la landoj kie ili estas kultataj aŭ per la sanktaj objektoj al ili ligitaj; ilia povo estis imagita reala kaj povis esti profita por ilia elektita patroneco en la propra lando. Kaj fakuloj trovas atestaĵojn laŭ kiuj popoloj kapitulaciantaj antaŭ la invadantaj hebreoj kaj akceptantaj la israelan Dion praktike konservis ankaŭ la kultojn al antaŭaj siaj dioj<ref>David Bridger, Samuel Wolk et al., ''The New Jewish Encyclopedia'', Behrman House, 1976, pp.326-7</ref>. Ekzemple, laŭ 1 Sam 4, [[Filiŝtoj]] ĉagreniĝis kiam mem informiĝis ke israelidoj venos batali kun la [[Kesto de Interligo]], kaj do kun Javeo kunbatalanta.
Linio 44:
En 2 Reĝoj, aramea generalo [[Naaman]] persistas en la volo kunporti kun si teraĵojn de israela lando opiniante ke tiukaze [[Javeo]] kapablas lin sanigi. Al Israelidoj estis severe malpermesite kulti aliajn diojn, sed antaŭ la babilona ekzilio ili ne estis tute monoteismaj.<ref> ''The Early History of God: Yahweh and the Other Deities in Ancient Israel'', Eerdmans Publishing, 2002, pp.58, 183</ref>. Malrekte tio estas konfirmita ankaŭ el la plendoj de profetoj kiuj trovis la kaŭzon de la malvenko kaj deportaĵo en la forlaso de la ekskluziva kulto al Javeo.
Krome la unua el la dek ordonoj povas esti interpretata kiel malpermeso kulti aliajn diaĵojn krom la veran Dion, sed eblas ankaŭ ĝin interpreti
Spurojn de
=== Islamo ===
Fakuloj diras ke [[Islamo]] estas ankaŭ reago kontraŭ la
Tiu unika Dio estas ankaŭ la unika kreinto. Li kreis ankaŭ ĉion kio staras en la spirita sfero, nome anĝeloj kaj [[ĝino]]j kaj diablo [[Iblis]], kiuj obeas al la Dia potenco ankaŭ kiam ili ribelas kaj provas malbone agadi: [[Ĝino (spirito)|ĝinoj]] estas spiritoj kapablaj konsili al bono aŭ al malbono, kaj Iblis fariĝis diablo kiam ribelis kontraŭ la dia intenco krei [[Adamo]]n.
Linio 56:
=== Egiptiaj religioj ===
Kvankam la antikva egipta religio konfesis multajn diaĵojn, la kulto estis foje enfokusigita al dio supera kiu, tamen, ŝanĝadis nomon kaj karakterojn laŭlonge de la egipta historio. Kiam [[Aĥnaton]], ekzemple, fariĝis [[faraono]] (ĉirkaŭ 1353 a.K.), pograde anstataŭis ĉiujn kultojn deklarante ke [[Aton]] ne nur estis la supera dio sed ankaŭ la unusola dio. Li eĉ ŝanĝis sian nomon el [[Amenhotep la 4-a]] al Aĥnaton kaj altrudis la formovon, eĉ detruon, el la temploj, de la nomo de la antaŭa supera dio [[Amnon]] kaj ankaŭ referaĵojn al la plureco de Dio. Post lia morto, religiaj hierarkioj reentronigis Amun-Ra kiu denove
== Notoj ==
|