La 13 martiroj de Arad: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 19:
== La ekzekuto ==
[[Dosiero:Oroszlány013.JPG|thumb|left|Obelisko en la ekzekutejo, inaŭgurita 1881]]
La generaloj (kaj la kolonelo) estis militkaptitaj fare de la rusoj post la [[kapitulaco de Világos]], kiuj - spite al iliaj promesoj - la kaptitojn transdonitransdonis post ioma hezitado al la aŭstroj.
 
Je zukazoordono de ĉefministro [[Felix Schwarzenberg]], kun interkonsento de [[Franco Jozefo]], la 13 hungaraj herooj estis starigitaj antaŭ militistaran juĝistaron, kiu juĝis ilin je ekzekutoLaekzekuto. La juĝistaron gvidis juĝisto ''Karl Ernst'', la ekzekutojn firmigis la guberniestro de Hungario, [[Julius Jakob Haynau]]. Oni juĝis ĉiujn generalojn je pendigo (la auŝtroj promesis liberan formarŝon por Dessewffy antaŭ la kapitulaco). Haynau ŝanĝis la juĝon de ''Dessewffy, Ernő Kiss, Vilmos Lázár kaj József Schweidel'' al pafmorto. La ekzekutoj okazis intence la 6-an de oktobro, je la unua datreveno de murdo de [[Theodor Baillet von Latour]], militistrara ministro.
[[Dosiero:Arademlekmu.JPG|right|thumb|Memormonumento de la martiroj de Arad, la Libereca statuo de Arad]]
La aŭstroj samtage ekzekutis en [[Budapest|Peŝto]] la grafon [[Lajos Batthyány]] iaman hungaran ĉefministron. Sur loko de la ekzekuto staras hodiaŭ la Batthyányi-lucerno (meĉujo) kun eterna lumo.
 
Krom la konataj martiroj, la aŭtsroj pendigis la [[22-an de aŭgusto]] la kolonelon [[Norbert Ormai]], pafekzekutis la [[25-an de oktobro]] la kolonelon [[Lajos Kazinczy]] (oni kelkfoje nomas lin la 14-a martiro de Arad). Oni ne ekzekutis la generalon [[János Lenkey]], ĉar li freneziĝis en la prizono. Li mortos post kelkaj monatoj en kazamato de Arad.