Socia demando: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Ptbotgourou (diskuto | kontribuoj)
e r2.6.5) (robota aldono de: fr:Question sociale
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
La esprimo '''Socia Demando''' (aŭ '''Sociala Demando''') priskribas la konfrontadon kun la sociaj problemoj, kiuj kreiĝis kunkadre de la [[industria revolucio]]<ref>vd. la ''Sozialgeschichte 1848 bis 1880'': [http://www.sozialpolitik.com/webcom/show_article.php/_c-110/_nr-3/i.html Gesellschaft im Umbruch: Industrielle Revolution]</ref>, t.e. la problemoj de la transiro de la agraraj kulturoj al la sin urbanizantaurbiganta [[civilizo industria]]. En BritioBritujo komenciskomenciĝis tiu transiro ĉirkaŭ ekde 1760, en Germanujo ekde la frua 19-a jarcento. Jam kelkan tempon antaŭe formiĝis mizerego en multaj popoleroj. La unua fazo okazis en Germanujo ĉirkaŭ dum la unua duono de la 19-a jarcento. Ĝin akompanis kreskinta popolo, la subiro de la antaŭa socia formo kaj iompostioma kresko de la fabrika industrio.
 
La ĉefproblemoj de la socia demando estis la paŭperismo (malriĉecego) kaj la neasekuro de ekzisto de kampuloj, kampa popolo, [[metiisto]]j, [[laboristo]]j kaj malgravaj [[dungito]]j.
 
Iom post iom la problemoj aliiĝis. Dum la 1850-aj kajĝis la 1870-aj jaroj la industrio kreskegis, sed la subiro de la hejmmetiohejm-metio kaj la krizo de la metiometioj restis konstantaj. Tria fazo okazis en Germanujo ekde ĉirkaŭ 1870, kiam enkondukinteenkondukiĝis altanalta industriigonindustriigo kaj transirontransiro al industria socio. La socia demando iĝis ĉefe laborista demando. Multega elmigrado el la kampo al la industriaj urboj, formiĝo de grandurboj kaj la socia integrado de la industria laboristaro iĝis temoj de politika intereso, kaj ankaŭ de la burĝa [[Publika opinio|publiko]]. Kreiĝis laŭ intereso kaj vidpunkto diversajpri respondajla rudimentojvorta pordifino lade socia«Socia demandoDemando» – diversaj provoj al ''respondo'' por ĝi.
 
== Vidu ankaŭ ==