Vichy: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e r2.7.1) (robota aldono de: be-x-old:Вішы |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
{{Geokesto | urbo
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo = Vichy
| devena_nomo =
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|fr|franc|''Vichy''}}
| alia_nomo1 =
| kategorio = [[de facto]] eksa ĉefurbo
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio =
| oficiala_nomo = Vichy
| moto =
| kromnomo =
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero = Vichy-hoteldeville.jpg
| dosiero_priskribo = Urbodomo
<!-- *** Simboloj *** -->
| flago =
| blazono = Blason fr Vichy.svg
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| lando = Francio
| lando_tipo = Ŝtato
| lando_flago = 1
| ŝtato =
| regiono = Aŭvernjo
| regiono_tipo = [[Regionoj de Francio|Regiono]]
| distrikto = Allier
| distrikto_tipo = [[Departementoj de Francio|Departemento]]
| komunumo =
| komunumo_tipo = [[Franca komunumo|Komunumo]]
| municipo =
| municipo_tipo =
| histregiono = Burbonio
| histregiono1 = Reĝimo de Vichy
| histregiono2 =
| histregiono_tipo =
<!-- *** Familio *** -->
| parenco =
| parto_faldo =
| parto_tipo = Arondismentoj
| parto =
| rivero = [[Allier (rivero)|Allier]]
| memorindaĵo =
| memorindaĵo_noto =
| memorindaĵo1 =
| memorindaĵo_tipo = Memorindaĵoj
| ŝoseo_tipo =
| ŝoseo =
| ŝoseo1 =
| konstruaĵo_faldo = 1
| konstruaĵo =
| konstruaĵo1 =
| konstruaĵo1_noto =
| konstruaĵo2 =
| konstruaĵo3 =
| konstruaĵo4 =
| konstruaĵo5 =
| konstruaĵo6 =
| konstruaĵo7 =
| montaro =
<!-- *** Situo *** -->
| situo = Vichy
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
| leviĝo = 260
| lat_d = 46
| lat_m = 07
| lat_s = 40
| lat_NS = N
| long_d = 03
| long_m = 25
| long_s = 36
| long_EW = E
| plej_alta =
| plej_alta_leviĝo = 317
| plej_alta_lat_d =
| plej_alta_long_d =
| plej_malalta = 243
| plej_malalta_leviĝo =
| plej_malalta_lat_d =
| plej_malalta_long_d =
<!-- *** Dimensioj *** -->
| areo = 5.85
| areo_rondumo = 2
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro = 25090
| loĝantaro_dato = 2009
| loĝantaro_denseco = auto
<!-- *** Historio & gvidantaro *** -->
| establita =
| establita_tipo = Fondo
| dato =
| urbestro = Claude Maluret
| ĉefulo =
| ĉefulo_tipo =
| ĉefulo_partio =
<!-- *** Kodoj *** -->
| horzono = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset =+1
| horzono_DST = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset_DST =+2
| poŝtkodo = 03200
| areo_kodo =
| areo_kodo_tipo =
| kodo = 03310
| kodo_tipo = INSEE
| kodo1 =
| kodo1_tipo =
| kodo2 =
| kodo2_tipo =
<!-- *** UNESCO ktp. *** -->
<!-- *** Liberaj kampoj *** -->
| libera =
| libera_tipo =
| libera1 =
| libera1_tipo =
| libera2 =
| libera2_tipo =
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo =
| mapo_fono =
| mapo_priskribo = Situo de Marsejlo enkadre de Francio
| mapo_lokumilo = Francio
| mapo1 =
| mapo1_fono =
| mapo1_priskribo =
| mapo1_lokumilo =
| mapo2 =
| mapo2_priskribo =
<!-- *** Retpaĝoj *** -->
| retpaĝo = [http://www.ville-vichy.fr/ www.ville-vichy.fr]
| commons = Vichy
| portalo =
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj =
}}
'''Vichy''' estas urbo en la [[Francio|franca]] regiono [[Aŭvernjo]] kaj post [[Montluçon]] la dua plej granda urbo de la [[departemento]] [[Allier]]. La urbo estas sidejo de la subprefektejo de la samnoma [[arondismento]] ''Vichy'', kiu konsistas el 11 [[kantono]]j, ĝi estas la ĉefloko de la kantonoj ''Vichy-Nord'' kaj ''Vichy-Sud''.
Linio 13 ⟶ 145:
Inter la jaroj [[1899]] kaj [[1903]] konstruiĝas granda "baneja centro" (''Centre Thermal des Domes'') kun trinkhalo, 700 metrojn longa promeneja halo kaj banejo en orientala stilo. Dum [[1903]] inaŭguriĝas [[operejo]]. Dum la jaro [[1900]] 40.000 banejaj gastoj venas al Vichy, dum [[1913]], tuj antaŭ la [[Unua Mondmilito]], temas pri preskaŭ 100.000. Dum la [[1930-aj jaroj|30-aj jaroj]] de la 20-a jarcento la loko havas plian florantan epokon.
Ekde julio [[1940]] la urbo dum la [[Dua Mondmilito]] sub gvido de la politikisto ''[[Henri Philippe Pétain]]'' iĝas sidejo de la franca [[reĝimo de Vichy]]. Ĉar la urbeto disponis pri pli ol 300 hoteloj kaj tial povis gastigi la multajn politikistojn, sekretariojn kaj oficirojn. La reĝimo de ĉi-tie administris la sudajn partojn de Francio, ne rekte okupitajn de la armeo de [[Nazia Germanio]]. Unue granda parto de la francoj salutis la reĝimon, kiu ŝajnis preferinda al la alternativo, ke la tuta Francio estu sub rekta regado de armeestroj de nazia Germanio. Ĝis la jaro [[1944]] tamen tre malaltiĝis la subteno. Kiam la Aliancanoj devigis la armeon de Nazia Germanio al retiriĝo el Francio kaj instalis provizoran registaron sub generalo [[Charles de Gaulle]] la 25-an de aŭgusto [[1944]], finiĝis la kvarjara epoko de la [[reĝimo de Vichy]].
Post la milito en la urbo rekomenciĝas la baneja aktivado, kaj denove ĝi akiras la titolon ''Reine des villes d'eaŭ'' (reĝino de la banejourboj). Tamen dum la [[1970-aj jaroj|70-aj jaroj]] de la 20-a jarcento aliaj urboj iĝas "modaj" banejourboj, kaj la klasikaj banejaj gastoj malmultiĝas. La urbo iĝas centro de sporto, la rivero bariĝas al artefarita lago ''Lac d'Allier'', por oferti eblecojn pri sporta [[velado]] kaj [[breta velado]], kaj inter la jaroj [[1963]] kaj [[1968]] ekestas la ''Parc Omnisports'', tereno por laŭdifine "ĉiuj" sportaj disciplinoj. Ekde la jaro [[1989]] la urbestro de Vichy estas ''Claude Malhuret'': li antaŭe estis ministro de Francio pri [[homaj rajtoj]], kaj – kune kun ''Bernard Kouchner'' – estis la fondinto de la internacia organizo [[kuracistoj sen limoj]].
Linio 31 ⟶ 163:
* [http://deu.archinform.net/ort/4472.htm?ID=562fc0a78d8bb728cf256c4321a5e72d pri la arkitekturo de Vichy (paĝoj germanaj)]
== Vidu ankaŭ la artikolon pri ==
* la [[reĝimo de Vichy]]
| |||