Mikrofono: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e lingva poluro
principoj de funkciado, lingv. etaj
Linio 1:
{{Sen fontoj|tekniko|aprilo 2012}}
[[Dosiero:Philips_SBC_MD_110.jpg|thumb]]
[[Dosiero:Microphone U87.jpg|eta|dekstre|Kondensila mikrofono Neumann U87 kun kontraŭtremilo]]
'''Mikrofono''' estas aparato, kiu transformas la sonenergion[[sono]]n al elektra [[energiosignalo]], kiu havas similajn ondoproprecojn kiel la [[sono]]. KvankamMikrofonoj mikrofonoestas plej ofte funkciasuzataj en telefonoj [[telefono]]j, aŭdaparatoj, [[magnetofono]]j, [[diktafono]]j ks. oni uzas la vorton mikrofono ĉefe por aliaj, pli grandaj specoj.
 
La mikrofonoMikrofono transformas la sonondojn (la premŝanĝojn de la [[aero]]) al simile ŝanĝiĝanta elektra kurento. Tio okazas en du paŝoj. Unue la sonondo trafas elastan surfacon, membranon[[membrano]]n, kiu komencas oscili. La [[moviĝo]] de la membrano ekas similajn ŝanĝojn en la elektra cirkvito. Laŭ tipo de la mikrofono, je moviĝo de la membrano, ŝanĝiĝas ankaŭ rezisto de karbonkonektilo ('''karbonmikrofono'''karbona mikrofono), kapacito de kondensatorokondensilo ('''kondensatormikrofono'''kondensila mikrofono), bobeno en magneta kampo ('''dinamika mikrofono''') aŭ moviĝo de kondukto ('''rubandomikrofono'''rubanda mikrofono), aŭ tordiĝas aŭ kliniĝas piezoelektra kristalo ('''kristalmikrofono'''kristala mikrofono).
Oni uzas mikrofonon, ke la transdona kvalito estus pli bona ol ĉe kutimaj aparatoj. Alia avantaĝo estas, ke oni restas libera ambaŭ manoj por funkciigi aparaton.
 
La mikrofono transformas la sonondojn (la premŝanĝojn de la aero) al simile ŝanĝiĝanta elektra kurento. Tio okazas en du paŝoj. Unue la sonondo trafas elastan surfacon, membranon, kiu komencas oscili. La [[moviĝo]] de la membrano ekas similajn ŝanĝojn en la elektra cirkvito. Laŭ tipo de la mikrofono, je moviĝo de la membrano, ŝanĝiĝas ankaŭ rezisto de karbonkonektilo ('''karbonmikrofono'''), aŭ kapacito de kondensatoro ('''kondensatormikrofono'''), aŭ bobeno en magneta kampo ('''dinamika mikrofono''') aŭ moviĝo de kondukto ('''rubandomikrofono'''), aŭ tordiĝas aŭ kliniĝas piezoelektra kristalo ('''kristalmikrofono''').
 
La moviĝo de la membrano ĉiukaze indukas ŝanĝiĝojn en la elektra eliro. Per konvena konstruo, la sentemo de la mikrofono estas influebla, tiel ĝi povas kapti sonojn nur de unu-du direktoj (direktita mikrofono), aŭ de ĉiuj direktoj kun sama sentemo (globkaraktera mikrofono).
 
== Historio de la mikrofono ==
[[Dosiero:MikrofonGrundig1.JPG|thumb|85px|right|malnovaMalnova Grundig-mikrofono]]
[[Dosiero:MikrofonGrundig2.JPG|thumb|85px|right|malnova Grundig-mikrofono]]
 
Ne estas klare, kiu kaj kiam inventis la mikrofonon. Oni supozas, ke la karbongrajnan mikrofonon malkovrisinventis Wilkins en 1849.
 
La evoluo de la mikrofono kuiris kun evoluo de la [[telefono]]. [[Emil Berliner]] malkovris la unuan mikrofonon la 4-an de marto [[1877]], sed la unuan uzeblan aparaton evoluigis en 1876 [[Alexander Graham Bell]] kiel „Telefonon“.
 
Aliaj fontoj asertas{{kiu?}}, ke [[Philipp Reis]] jam en [[1861]] prezentis funkcipretan telefonon. Aliaj nomoj, kiuj aperas ĉe evoluo de mikrofono estas: [[Thomas Alva Edison]], [[David Edward Hughes]] kaj [[Georg Neumann]].
 
La perfektigo de la karbonmikrofono ebligis la 1-an de aprilo [[1881]] inaŭguron de unua publika teleparola ofico en [[Berlino]].
 
Georg Neumann evoluigis en [[1923]] plu karbonmikrofonon. Li plibonigis sonkvaliton ĉe malaltaj frekvencoj. Li malkovrisinventisla kondensatorankondensilan mikrofonon. Li fondis en [[1928]] firmaon, kiu estas ankaŭ hodiaŭ grava en la mikrofonprodukta merkato.
 
EbEn [[1962]] malkovrisinventis [[Gerhard Sessler]] kaj [[James E. West]] la [[elektret-elektreta mikrofono|elektretan mikrofonon]]n, 90% de ĉiu vendita mikrofono estas tiatipa.
 
== Principoj de registrado ==
=== Kondensila mikrofono ===
[[Dosiero:AKG C451B.jpg|eta|dekstre|Eta kondensila mikrofono AKG C451B]]
'''Kondensila''' mikrofono registras sonon per sia membrano, kiun sono vibrigas. Tiu membrano estas unu el elektrodoj de [[kondensilo]]. Laŭ ŝanĝado de pozicio de membrano ŝanĝiĝas kapacito de kondensilo kaj tiu ŝanĝado estas konvertata al elektra signalo.
 
Kondensilaj mikrofonoj havas sufiĉe grandan amplekson kaj estas uzataj ankaŭ por profesia registrado kaj mezurado.
 
==== Elektreta kondensila mikrofono ====
'''Elektreta''' mikrofono estas subtipo de kondensila mikrofono. Eletra kampo, kiu estas necesa por funkciado, estas kreata de [[elektreto]] - nekonduktebla materio kun daŭra elektra ŝarĝo.
 
=== Dinamika mikrofono ===
Membrano de '''dinamika''' mikrofono movigas bobenon en magneta kampo (kreita per daŭra [[magneto]]) kaj tiel produktas elektran kurenton.
 
Dinamikaj mikrofonoj estas malpli sentemaj ol kondensilaj, ili do pli bone prilaboras laŭtajn sonojn, ekz. [[kantado]]n dum koncertoj. Ili estas sufiĉe rezistpovaj kontraŭ mekanika damaĝo.
 
=== Rubanda mikrofono ===
'''Rubanda''' mikrofono estas speciala tipo de dinamika mikrofono. Ĝia membrano estas [[metalo|metala]] rubando, plej ofte maldika [[aluminio|aluminia]] folio, lokigita en magneta kampo. Pro sia mekanika konstruo ĝi estas ema al mekanika damaĝo. Pro tio ĝi estas uzata ekskluzive en sonstudioj.
 
=== Karbona mikrofono ===
'''Karbona''' mikrofono estis la unua uzebla tipo de mikrofonoj. Ĝia membrano premas karbonajn grajnojn kaj tiel ŝanĝas ilian reziston. Karbonaj mikrofonoj estas tre malkvalitaj, ĉiu movo produktas intensan stertoron.
 
=== Piezoelektra mikrofono ===
'''Piezoelektra''' mikrofono funkcias laŭ principo de [[Piezoelektro|piezoelektra efekto]], tio estas per premado aŭ fleksado de iuj materialoj ekestas elektra tensio. Ili ĝenerale estas malkvalitaj.
 
=== Optik-fibra mikrofono ===
[[Dosiero:Optimic1140 fiber optical microphone for wiki.jpg|eta|dekstre|Optik-fibra mikrofono OPTIMIC 1140 de [[Optoacoustics]]]]
'''Optik-fibraj''' mikrofonoj konvertas sonajn ondojn al elektraj signaloj per mezurado de ŝanĝado de luma intenso.
 
=== Lasera mikrofono ===
[[Lasero|Lasera]] radio de '''lasera''' mikrofono direktas al iu aĵo kiu estas deformata per sono, ekz. [[fenestro]]. Vibrado de tiu objekto ŝanĝas angulon de reflektita radio kaj tiu ŝanĝo estas konvertata al sona signalo.
 
=== Laŭtparoolilo kiel mikrofono ===
[[Laŭtparolilo]], kiu konvertas elektran signalon al sono estas malo de mikrofono. Ekde kiam estas kutimaj laŭtparoliloj konstruataj simile kiel dinamikaj mikrofonoj ili povas funkcii inverse. Tia mikrofono estas mizere kvalita kun malgranda frekvenca amplekso kaj malbona sentemo. Ĝi foje estas uzata en aplikoj kiuj ne postulas kvalitan reprodukton aŭ kiel portempa solvo dum necesaj okazaĵoj.
 
== Direkta karakterizo ==
Eb [[1962]] malkovris [[Gerhard Sessler]] kaj [[James E. West]] la [[elektret-mikrofono]]n, 90% de ĉiu vendita mikrofono estas tiatipa.
La moviĝo de la membrano ĉiukaze indukas ŝanĝiĝojn en la elektra eliro. Per konvena konstruo, laestas influebla sentemo de la mikrofono estas influebla, tiel ĝi povas kapti sonojn nur de unu-du direktoj (direktita mikrofono), aŭ de ĉiuj direktoj kun sama sentemo (globkaraktera mikrofono).
 
== Vidu ankaŭ ==
[[megafono]]
<br clear=all>
{{projektoj|commonscat=Microphones}}
* [[Megafono]]
 
[[Kategorio:Sono]]