Sendependigo de Hispanameriko: Malsamoj inter versioj

La procezo de '''Sendependigo de Hispanameriko''' aŭ '''Sendependeco de Hispanameriko''' okazis ekde la komenco de la 19-a jarcento kaj respondis al diversaj kialoj kaj faktoroj el la tiama situacio.

==Komenco==

La burĝaro ''criolla'' (hispanida) post la restaŭro de tradicia monarkio en Hispanio, timis la revenon de monopolo komerca de l' metropolo kaj la malfaciligo de eniro al administraj oficoj al ne eŭropanoj, tio enirigis la hispanidojn en movadoj por sendependo en la Vic-Regnoj de Hispana Ameriko. Ekde [[1814]], la reĝaj armeoj pruvis haltigi tiujn movadojn, kiuj iĝis naciismaj militoj por sendependo. La sendependistoj ricevis la apogon de [[Britio]], nova aliancano de Hispanio, sed kiu helpis la sendependistojn por malfortigi la kolonian imperion de Hispanio kaj plifortigi tiun propran.

==Lukto kaj bataloj==

[[Simón Bolívar]], ekis sendependan batalon kiu sekvis en du direktoj. Norde, forpelis la hispanojn de [[Kolombio]], [[Venezuelo]] kaj [[Ekvadoro]]. Sude, [[José de San Martín]] kaj O'Higgins, liberigis [[Argentino]]n, [[Ĉilio]]n kaj [[Peruo]]n. La [[Batalo de Ayacucho]], en [[1824]], finiĝis la hispanan imperion en Ameriko.

 

La meksika monarkio daŭris tre malmulte. Militistoj, apogitaj de respublikanoj kaj estritaj de generalo [[Antonio López de Santa Anna]] ribelis, faligis monarkon kaj formis novan registaron, kiu finis la [[sklaveco]]n kaj agnoskis la disigon de Meksiko kaj Mezameriko. En la [[4-a de oktobro]] de [[1824]], Meksiko fariĝis konstitucia respubliko.

==Epilogo==

==Kronologio de sendependigoj laŭ landoj==

* [[Paragvajo]], [[1811]],

* [[Venezuelo]], [[1811]],

* [[Kubo]], [[1898]].

 

 

{{LigoElstara|bs}}

{{LigoElstara|sr}}

 

[[bs:Borba za nezavisnost zemalja Latinske Amerike]]