Granda tektono: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 15:
| sinonimo =
}}
'''Granda tektono''' <ref> {{eo}} Plena Ilustrita Vortaro 2002 p. 1140 </ref> ( '''''Tectona grandis''''' ) estas granda, [[Falfolia planto|falfolia]] [[arbo]] kiu superregas en miksaj foliarbaroj. Ĝi havas etajn bonodorajn florojn kaj [[Papero|paperecajn]] foliojn kiuj subflanke ofte estas harplenaj. Granda tektono estas indiĝena en suda kaj sudorienta [[Azio]], ĉefe [[Barato]], [[Indonezio]], [[Malajzio]], kaj [[Birmo]], sed ĝi estas naturalizita kaj kultivita en multaj [[lando]]j, inkluzive de tiuj de [[Afriko]] kaj [[Karibujo]]. [[Birmo]] repondecas pri preskaŭ triono de la totala grand-tektona monda produktaĵo.
 
La [[Angla lingvo|angla]] nomo '''teak''' [tik] estas komunlingva kaj por tiu ĉi arbospecio, kaj por ties [[Tropiko|tropika]] [[ligno]] <ref name=GRIN> {{en}} {{cite web | url = http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?11908 | title = GRIN Taxonomy for Plants - ''Tectona'' | publisher = United States Department of Agriculture}}</ref>. La vorto ''teak'' derivas de la [[Tamila lingvo|tamila]] ( en la regiono de Dravida Nadu ) ''thekku'' <ref name="Chambers"> {{en}} Chambers, W. 1875. Chambers's Etymological Dictionary of the English Language. London. p. 513.</ref>. Tiu arbo estas menciita en la tamila [[literaturo]] de la [[7-a jarcento]] populare sciatakonata kiel ''Tevaram''.
== Priskribo ==
Granda tektono estas granda decidua arbo kiu altas ĝis 40 metrojn, kun grizaj aŭ griz-brunaj branĉetoj. La [[folio]]j estas [[Ovalo|ovale]]-eliptaj ĝis ovalaj; ili longas 15-45 cm kaj larĝas 8-23 cm, kaj estas subtenitaj de fortikaj [[petiolo]]j kiuj longas 2-4 cm. La folioj estas glatrandaj <ref name="FOC">{{en}} [http://efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200019434 ''Tectona grandis'']. ''Flora of China'' 17: 16. Accessed online: 17 December 2010.</ref>. Bonodoraj blankaj floroj estiĝas en [[paniklo]]j kiuj longas 20-40 cm kaj larĝas 30 cm ekde junio ĝis aŭgusto. La [[Korolo|korola]] [[tubo]] longas 2,5–3 mm kun obtuzaj loboj kiuj larĝas 2 mm.
== Distribuo kaj vivejo ==
Granda tektono estas unu el tri specioj en la genro tektono. La du aliaj specioj, dahata tektono ( ''Tectona hamiltoniana'' ) kaj [[filipina tektono]], estas [[Endemio|endemiaj]] kun relative etaj indiĝenaj [[arealo]]j en Birmo kaj [[Filipinoj]], respektive <ref name=Tewari> {{en}} Tewari, D. N. 1992. ''A monograph on teak (''Tectona grandis'' Linn.f.).'' International Book Distributors.</ref> . Granda tektono estas indiĝena en [[Barato]], [[Indonezio]], [[Malajzio]], Birmo, norda [[Tajujo]], kaj nordokcidenta [[Laoso]] <!--<ref name="FOC" /><ref name="Tangmitcharoen and Owens" />-->.
== Botanika historio ==
== Kultivado ==