|
==Paradokso de la cerbo de Boltzmann==
Boltzmannaj cerboj estas ofte menciataj en kunteksto de paradokso aŭ problemo de Boltzmanna cerbo. La koncepto devenas de neceso klarigi, kial nioni observas tiel grandan nivelon da organizo en la Universo. La [[Termodinamiko#Temperaturo kaj la dua leĝo de termodinamiko|dua leĝo de termodinamiko]] deklaras, ke [[entropio]] en la Universo neniam malkreskas. NiOni povus pensi, ke la plej probabla stato de la Universo estas alta senorda entropio. Do kial observata entropio tiel malaltas?
Boltzmann proponis ke nioni kaj observata mondo kun malalta entropio estas hazarda fluktuo en la Universo kun pli alta entropio. Eĉ dum preskaŭ ekvilibra stato estus stokastaj fluktuoj sur la nivelo de entropio. La plejmultaj fluktuoj estus rilate malgrandaj, rezultigante nur malgranganmalgrandan kvanton da organizo, dum pligrandaj fluktuoj kaj iliaj plialtaj niveloj da organizo estus relative raraj. Grandaj fluktuoj estus preskaŭ netrafeble raraj, sed eblaj pro enorma grandeco de Universo kaj laŭ la ideo ke nioni estas rezulto de fluktuo, estas "selekta eraro": nioni observas nianonian tre malprobablan Universon ĉar nioni bezonis primalprobablajn malprobablaj kondiĉojkondiĉojn por estiĝi.
Se niaonia nuna nivelo de organizo, havanta multajn memkonsciajn entojn, estus rezutlorezulto de hazarda fluktuo, tio estus tre pli malprobabla ol nivelo de organizo, kiu kreas nur memkosciajnmemkonsciajn entojn. En ĉiu universo kun nivelo de organizo, kiun nioni vidas, devus esti grandmultoj da Boltzmannaj cerboj, kiuj flugas en senorganizaj medioj. En senfina universo, la nombro da memkonsciaj cerboj, kiuj spontanee formiĝas el la kaoso kun falsaj memoroj pri vivo simila al latiu niajonia, devus tre supernombri realajn cerbojn, evolvintajn de neimageble rara fluktuo grandece de observebla universo.
La paradokso de Boltzmanna cerbo estas ke iu ajn observantoj (memkonsciaj cerboj kun memoroj simile al kiujtiuj nikiujn oni havas, inkludante niajn cerbojn) estus tre plibrobableprobable pli Boltzmannaj cerboj ol realaj evolvintaj cerboj. Tio samtempe refutas argumenton de selekta eraro.
==Referencoj==
* "Can the universe afford inflation?", Andreas Albrecht, Lorenzo Sorbo, ''Physical Review D'' 0 (2004) 063528 ([http://arxiv.org/abs/hep-th/0405270 ĉe arXiv])
* "Is Our Universe Likely to Decay within 20 Billion Years?", Don N. Page, ([http://arxiv.org/abs/hep-th/0610079 ĉe arXiv])
* "Sinks in the Landscape, Boltzmann Brains, and the Cosmological Constant Problem", [[Andrei Linde]], ''Journal of Cosmology and Astroparticle Physics'', 0701 (2007) 022 ([http://arxiv.org/abs/hep-th/0611043 ĉe arXiv])
* "Spooks in Space", Mason Inman, [http://www.newscientist.com/channel/fundamentals/mg19526171.100-spooks-in-space.html New Scientist, Volume 195, Issue 2617, 18-a de aŭgusto 2007, p. 26-29]
* "Big Brain Theory: Have Cosmologists Lost Theirs?", Dennis Overbye, [http://www.nytimes.com/2008/01/15/science/15brain.html?pagewanted=all New York Times, 15-a de januaro 2008]
|
