Helenisma filozofio: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
FlaBot (diskuto | kontribuoj) e robot Adding: eu |
AAld: + 4 bildoj + 4 eksteraj ligiloj + (vidu diskuton) |
||
Linio 13:
Tiuj ĉi floris de la tempo de [[Sokrato]] ĝis [[529]], kiam la imperiestro [[Justiniano]] fermis la lernejojn de filozofio kiel kontraŭ-kristana.
La plej influaj skoloj estas la de Platono kaj Aristotelo, plejparte ĉar [[Aŭgusteno]] kaj [[Tomaso de Akvino]] sukcesis sintezi ilian penson kun [[kristanismo]].
Gravas ankaŭ la '''[[Antaŭ-Sokrata Filozofio]]''' (la ĉisubaj datoj estas la proksimumaj jaroj a.K.):
Linio 29:
Inter ĉi tiuj, Pitagoro estas la giganto. Taleso gravas ĉar li semis la ideojn, kiuj naskis [[moderna scienco|modernan sciencon]] kaj Parmenido ĉar li estis la unua diri "Per la rezonado oni decidu la problemojn.Nur unu vojo estas kuraĝa", liaj ŝajne strangaj cerbumadoj fakte estis la semo de aplikado racion al la mondo kaj rigora kaj senkompromisa rezonado kaj estis la sprono al ĉiuj la sekvantoj, kiuj provis elŝoviĝi el tiuj malfacilaĵoj.
Antaŭ [[Sokrato]], greka filozofio precipe atentis pri la demandoj pri [[fiziko]] kaj [[kosmologio]]. Post Sokrato, etiko estis la ĉefa koncerno.
Ĝenerale, greka filozofio estimis [[racio|racion]] super ĉio kaj aplikis ĝin al la mondo por kompreni ĝin. La grekoj aplikis racion ne nur al natura [[fenomeno]], sed eĉ ankaŭ al moralo kaj al la grandaj demandoj de vivo. Al la grekoj, filozofio ne estis intelekta ludo, sed afero serioza por sciiĝi ne nur pri la luno kaj la steloj, sed ankaŭ pri vivmaniero.
En aliaj landoj, tiaj demandoj estis la fako de sacerdotoj kaj [[religio]], sed en la antikva greka mondo (kiel en la moderna [[Okcidento]]), sacerdotoj ne posedis politikan rolon aŭ potencon. Ofte la sacerdoto estis elektita per loto kaj lia rolo estis limigita sole al [[rito]].
En la [[Romio|romia imperio]], greka filozofio ofte anstataŭigis religion. Ekzemple, por [[Marko Bruto]], la mortiganto de [[Cezaro|Julio Cezaro]], platonismo estis efektive lia religio. La limo inter religio kaj filozofio ofte estis tre nebula -- ekzemple, la limo inter [[novplatonismo]] kaj [[gnostikismo]] en la [[3-a jarcento]].
Linio 39:
....
[[Kategorio:Filozofio| ]]
<gallery>
Dosiero:Sculpture of Socrates.png|<!-- thumb|left|180px|Sokrato -->
Dosiero:Thales.jpg|<!-- thumb|left|180px|Taleso -->
Dosiero:Zeno.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Zenon_ _Kitionilainen_ -->
Dosiero:Marcus Aurelius (bust).jpg|<!-- thumb|left|180px|Marka Aŭrelio -->
</gallery>
<br clear=all>
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}} http://www.epistemelinks.com/Main/Topics.aspx?TopiCode=Anci <!-- Interretaj fontoj -->
{{el}} http://plato.stanford.edu/entries/ethics-ancient <!-- ''_Ancient_ _Ethical_ _Theory_.''}} -->
{{el}} http://buecherei.philo.at/antike.htm <!-- _buecherei_._philo_.at/ -->
{{el}} http://www.ganph.de <!-- ''_GANPH_'' -->
{{Aldonaj bildoj}}
[[be:Філязофія антычнасьці]]
| |||