Veziro: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
 
e polurinda
Linio 1:
{{polurinda}}
 
Veziro (el la mezpersa vcsir, „juĝisto”, aŭ el la araba vorto vazir, „ŝarĝportisto” [„subreĝo”]), estis originale nomumo de ĉefministro aŭ erprezentanto de Abbasida-kalifoj, pli poste ne multaj islamaj landoj ofica altrango. Ĝia ofico estiĝis en la 8-a jc., kiam la Barmakida-familio plenumis tiun oficon. La veziro de la Abbasidoj stars inter la reganto kaj la popolo, kaj erprezentis la unuan en ĉiu afero de la lastaj (la popolo). La distanciĝo inter la popolo kaj la ŝtata reganto estis nekonata pli frue (sub regado de Omajjadoj) kaj respegulas persan efikon. Oni menciis la vezirejon dum la fruaj osmana-turkaj sultanoj kiel pervane („konsilio”); tiu voruzo estas heerdo de la anatoliaj selĝukoj. Oni donis la veziran titolon al militaar gvidanto ĉe la osman-turkoj unuafoje ĉ. 1380. Ekde tiam ĝis okupo de Konstantinapolo (1453), la vezira tuitolo signifis la pelj altan atingeblan rangon kaj ĝin rajtis porti pliaj homoj samtempe (ekz. ĉiu ministro de la ŝtato).