Pumiko: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Pumiko''' estas tre trua, poroza, ŝaŭmsimila vulkana [[vitro]]. Oni uzas ĝin de mallonge por purigado, smirgado kaj frotado. Oni miksas ĝin ekde 1945 al lito de frevojaj trakoj, kiel malpezigaĵo al antaŭproduktitaj konstruelementoj, transportbetono, kaj al varmo- kaj sonoizolaĵo, al murkovraĵo.
 
La pumiko estas tia ero de vulkana ŝtonaro (piroklastito), kiu estis dum la elŝprucado preskaŭ tute fluida, sed ĝi malvarmiĝis tiom rapide, ke la mineraloj ne povis kristaliĝi. Dum la solidiĝo, la entenintaj solvitaj gasoj kaj vaporoj liberiĝis abrupte kaj la tuta maso ŝveliĝis kiel ŝaŭmo kaj rigidiĝis en veziketa strukturo. Se ĝi rigidintus sub malpli granda premo, estigintus kompakta vulkana vitro, obsidiano. (Se oni ardigas obsidianon[[obsidiano]]n en forno, la onsidianoobsidiano transformiĝas al pumiko post foriĝo de la solvitaj gasoj. Inter favoraj kondiĉoj, povas estiĝi pumiko el iu ajn lafo,kvankam pli ofta el la acidaj traĥit- kaj riolitlafo ol el bazalt- aŭ andezitlafoj.
 
En multaj pumikoj aperas etaj kristaloj de diversaj mineraloj (plej ofte feldpatoj[[feldpato]]j, [[aŭgito]], hornblendo kaj [[cirkono]]). La kavetoj de la pumiko povas esti diversformaj laŭ la moviĝo de la rigidiĝanta lafo. En pumikoj de malnovaj vulkanaj ŝtonaroj okazas, ke sekundaraj mineralaj precipitaĵoj ŝtopigas la kavetojn. La vitreca bazmaterialo estas splita, mebraneca inter la kavetoj. La riolit- kaj traĥitpumikoj estas blankaj, la andezitpumiko estas ofte flava aŭ bruna, la bazaltpumiko (sur la Havajoj) estas gudronigra.
 
Plimulto de pumikoj estiĝas el acida (riĉa je silikacido) magma rokaĵo, plej ofte kun obsidian. Ekonomie gravaj kampoj troviĝas en Islando, Tenerifo, Nov-Zelando, Germanio, Grekio kaj Turkio. En la Usono oni minas ĝin en la Roka montaro, ĉe la okcidenta marbordo kaj sur havajo. En Hungario la plej gravaj kampoj troviĝas en la montaro [[Tokaj]]–Zemplén kiel riolitpumikoj.