Vikipedio

Internacia organizaĵo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
EmausBot (diskuto | kontribuoj)
Robotoj
289 607 redaktoj
eNeniu resumo de redakto
Linio 2:
'''Internacia organizaĵo''', en la [[publika internacia juro|internacijura]] senco, estas unuiĝo de du aŭ pli ŝtatoj (aŭ aliaj internacijuraj subjektoj) por daŭra, kutime transnacia, kunlaboro kaj plenumas superŝtatajn celojn. La internaciaj organizaĵoj estas subjektoj de la [[publika internacia juro]] kaj membroj de la [[internacia socio]], same kiel la [[ŝtato]]j.
 
== Karakterizo ==
Internacian organizaĵon karakterizas tio, ke '''nur ŝtatoj povas konsistigi ĝin'''. Simplaj individuoj, grupoj, asocioj k.s. ne povas esti membro de internacia organizaĵo.
 
Ankaŭ ekzistas '''[[ne-registara organizaĵo|internaciaj neregistaraj organizaĵoj]]''' (NRO), kies anoj ne estas ŝtatoj, kaj kiuj arigas membrojn ĉirkaŭ iu temo (homrajtoj, ekologio, internacia lingvo, malsato, ktp.)
 
La nuntempa internacia socio enkalkulas '''multajn internaciajn organizaĵojn''' -– ĉirkaŭ 250.
Kelkaj konataj ekzemploj estas la [[Unuiĝintaj Nacioj]] (UN) kaj la [[Eŭropa Unio]] (EU).
Internaciaj organizaĵoj estas tre diversaj laŭ:
Linio 12 ⟶ 13:
* siaj celoj (ekz-e: UN: paco, OLEP: petrolo).
 
Tiuj organizaĵoj estas '''derivaj subjektoj de la [[internacia juro]]''', t.e.:
* ilia kreado devenas de la ŝtatoj (la originaj subjektoj),
* ilia kompetenteco ne estas sama kiel tiu de la ŝtatoj: la internaciaj organizaĵoj havas specialan kompetentecon, dum la ŝtatoj havas universalan kompetentecon.
 
Kreitaj, tiuj organizaĵoj estas '''aŭtonomaj'''. El tio rezultas, ke:
* ili estigas rilatojn kun la ŝtatoj por ekz. difini la kondiĉojn, laŭ kiuj ili povos agadi sur la ŝtataj teritorioj kaj helpi la ŝtatojn.
* ili povas rilati kun aliaj internaciaj organizaĵoj:
** ĉu por esti membro de aliaj organizaĵoj (''Ekz.:'' la Eŭropa Komunumo estas membro de la Monda Komerca Organizaĵo ekde 1995),
** ĉu por reciproke limigi siajn kompetencojn aŭ organizi komunajn agadojn.
* ene de la organizaĵo rilatoj estiĝas inter la ŝtatoj kaj la organizaĵaj organoj: por kontrolado, rekomendado, decidado.. ktp. (Ekz. la rilatoj inter la Konsilio kaj la Komisiono kadre de la Eŭropa Komunumo)
 
La internaciaj organizaĵoj estas '''sendependaj unu de la aliaj'''. Fondite per malsamaj traktatoj, iliaj rilatoj estas kunlaboraj rilatoj.▼
 
Vidu ankaŭ : [[Internacia organizaĵo (listo)|Listo de internaciaj organizaĵoj]], [[Mondaj organizaĵoj]]▼
 
▲La internaciaj organizaĵoj estas '''sendependaj unu de la aliaj'''. Fondite per malsamaj traktatoj, iliaj rilatoj estas kunlaboraj rilatoj.
 
== Ekzemploj ==
<gallery>
Dosiero:Continental Orgs Map.png|Kontinentaj organizaĵoj
Dosiero:Continental Orgs Map.png|<!-- thumb|left|180px|(Organizoj, Organizas) grupanta preskaŭ ĉiuj la (landoj, landas) en ilia respektiva (kontinentoj, kontinentas). [[Rusio]] estas membro de ambaŭ la [[Konsilio de Eŭropo]] kaj la [[Aziana Koopera Dialogo|_ACD_]]. -->
Dosiero:Regional Organizations Map.png|<!--Regionaj thumb|left|180px|Kelkaj pli minuskla regiona (organizoj, organizas) kun ne-parte kovranta (anaroj, anaras). -->organizaĵoj
Dosiero:Alliances expansive Map.png|Militecaj aliancoj
Dosiero:Alliances expansive Map.png|<!-- thumb|left|180px|Kelkaj ne-parte kovranta granda (aksoj, aksas, aliancoj, aliancas). pli mola (koloroj, koloras, kolorigas) indiki rigardanto/(asociito, asociano, kompaniano) aŭ kandidato (landoj, landas). -->
Dosiero:Postempire Orgs Map.png|Post-koloniismaj komunumoj kaj organizaĵoj
Dosiero:Postempire Orgs Map.png|<!-- thumb|left|180px|Internaciaj organizaĵoj (tiu, ke, kiu) grande prezenti la sendependaj ŝtatoj (formis, formularita, knedita) post la _breakup_ de imperio. [[Franclingvio]] havas parte kovranta anaro kun ĉiuj tri de la alia (organizoj, organizas) montrita en la mapo. -->
</gallery>
<br clear=all>
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Monda registaro]]
* [[Ne-registara organizaĵo]]
▲Vidu ankaŭ :* [[Internacia organizaĵo (listo)|Listo de internaciaj organizaĵoj]], [[Mondaj organizaĵoj]]
* [[Mondaj organizaĵoj]]
 
[[Kategorio:Internaciaj organizaĵoj| ]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Internacia_organizaĵo"