Alfa Centaŭro: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e r2.7.2+) (robota modifo de: pt:Alpha Centauri |
malkovrita planedo |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Duopo.jpg|
[[Dosiero:Planet-alphacen1.png|
'''Alfa Centaŭro''', {{LingvoKunNomo|la|latin|''Alpha Centauri''}}, α Cen, estas la plej brila astro en la [[konstelacio]] [[Centaŭro (konstelacio)|Centaŭro]] kaj la plej proksima stela sistemo al [[Sunsistemo]]. Ĝi estas stela sistemo konsistanta el tri steloj: [[Alfa Centaŭro A]], [[Alfa Centaŭro B|Alfa Centaŭro B]] kaj [[Proksima Centaŭro]].
La sistemo enhavas ankaŭ almenaŭ unu Ter-grandan [[planedo]]n, [[Alfa Centaŭro Bb]], la plej proksiman konatan [[ekstersunsistema planedo|ekstersunsisteman planedon]] al Tero. Ĝia minimuma maso estas proksime 113% de la Tera maso<ref name = "Wall"/> kaj orbitas Alfan Centaŭron B kun la periodo 3.236 tagoj.<ref name="Dumusque">{{cite journal
▲[[Dosiero:Planet-alphacen1.png|thumb|right|Simulata hipoteza pejzaĝo sur alia planedo kun la duopa stelo en la ĉielo.]]
| last = Dumusque | first = X. | authorlink =
| coauthors = Pepe, F.; Lovis, C.; ''et al.''
▲[[Dosiero:Position Alpha Cen.png|thumbnail|left|300px|Pozicio de Alfa Centaŭro.]]
| title = An Earth mass planet orbiting Alpha Centauri B
| journal = [[Nature]]
| volume = | issue = | pages = | date = 2012-10
| url = http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1241/eso1241a.pdf
== La Duopo ==▼
| doi = | accessdate = 2012-10-17}}</ref> Ĝi orbitas en la distanco 0,04 [[Astronomia unuo|AU]] (6 milionoj km)<ref name = "Wall">{{cite web
| last = Wall | first = Mike
| title = Discovery! Earth-Size Alien Planet at Alpha Centauri Is Closest Ever Seen
| work = [http://www.space.com/ Space.Com web site]
| publisher = TechMediaNetwork
| date = 2012-10-16 | url = http://www.space.com/18089-earth-size-alien-planet-alpha-centauri.html
| accessdate = 2012-10-17}}</ref> kaj havas taksatan surfacan temperaturon almenaŭ 1500 [[Kelvino]]j (proksimume 1200 [[Grado celsia|C]]) kio estas tro varme por povi esti loĝata.<ref>[http://www.nature.com/news/the-exoplanet-next-door-1.11605 "The exoplanet next door: Earth-sized world discovered in nearby α Centauri star system".] Eric Hand, ''Nature'', October 16, 2012. Accessed October 16, 2012.</ref>
== Alfa Centaŭro A kaj B ==
A kaj B formas duopan stelon; ili orbitas unu ĉirkaŭ la alia kun periodo de 80 teraj jaroj kaj havas inter si mezan distancon de 23 [[astronomia unuo|AU]], iom pli ol tri lumhoroj, iom pli ol la distanco inter la Suno kaj [[Urano (planedo)|Urano]].
Ilia orbito estas tre elipsa, kun minimuma distanco de 11,2 AU kaj maksimuma de 35,6 AU.
Ilia distanco de la Suno estas proksimume 4,36 [[lumjaro]]j.
== Videbla
La duopo AB havas [[videbla magnitudo|videblan magnitudon]] de preskaŭ 0; do, kune ili brilegas.
Linio 21 ⟶ 31:
Kune la triopo, Alfa Centaŭro A,B, kaj C, estas en la [[Tero|Tera]] ĉielo la trie plej brila stelo, ne inkluzive de nia Suno, post unue [[Siriuso]] kaj due [[Kanopuso]].
==
Proksima Centaŭro estas iom pli proksima al la Suno ĉe 4,22 lumjaroj.
Linio 31 ⟶ 41:
Ofta alinomo de Alfa Centaŭro estas ''Rigel Kentaurus'' aŭ ''Rigil Kentaurus'', kiu signifas "piedo de la centaŭro"; ''Rigel'' aŭ ''Rigil'' devenas de la araba vorto por "piedo". Tiun nomon ne konfuzu kun ''Rigel'' aŭ ''Rigil'' en la [[konstelacio]] [[Oriono (konstelacio)|Oriono]]. Rara alinomo de Alfa Centaŭro estas ''Toliman'' el la araba vorto por "strutoj". Pli rara alinomo estas ''Bungula'', probable el la latina vorto por "hufo".
==
=== Konfirmitaj planedoj ===
[[Dosiero:Eso1241b.jpg||eta|Artista imago pri la planedo obritanta la stelon [[Alfa Centaŭro B]]]]
La [[16-a de Oktobro|16-an de Oktobro]] 2012 esploristoj anoncis detektn de Ter-masa planedo en la orbito de la stelon Alfa Centaŭro B.<ref>http://abcnews.go.com/Technology/wireStory/earth-sized-planet-found-solar-system-17492821#.UH3VzFHwF8E</ref><ref> http://io9.com/5952357/scientists-discover-a-planet-in-alpha-centauri-the-star-system-nearest-earth</ref><ref>[http://phl.upr.edu/press-releases/aplanetarysystemaroundourneareststarisemerging Planetary Habitability Laboratory, UPR Arecibo: A Planetary System Around Our Nearest Star is Emerging]</ref> Estis bezonata super tri-jara observado.<ref name = "Wall" /> La planedo estas ekster la loĝebla zono ĉar ĝi orbitas tro proksime al sia stelo, nur 0.04 AU kun la periodo 3.236 tagoj. Surfaca temperaturo estas malfacile divenebla pro nekonata [[albedo]] de la surfaco kaj nesciado pri ekzisto de eventuala atmosfero, sed minumuna temperaturo estas 1500 K (proksimume 1200 C). Tio estas troa temperaturo por teni likvan [[akvo]]n kaj eĉ superas fandiĝan temperaturon de [[Silikato|silikata]] [[magmo]]. Por komparo, surfaca temperaturo de [[Venuso]], la plej varma planedo en la [[Sunsistemo]], estas 735 K (462 C).
<gallery>
Linio 41 ⟶ 54:
</gallery>
==
{{Tradukita|en|Alpha Centauri|518289285}}
{{Referencoj}}
== Eksteraj ligiloj ==
* http://www.glyphweb.com/esky/stars/alphacentauri.html {{
* http://simbad.u-strasbg.fr/sim-id.pl?protocol=html&Ident=alpha+centauri {{en}} <!-- ru:данные обсерватории SIMBAD en:SIMBAD observational data en->eo:_SIMBAD_ _observational_ (dateno, datumo) --> [[Kategorio:Triopaj steloj]]
| |||