Kiel registrite je 16:38, 21 sep. 2011 redakti Informant.22 (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 807 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 16:46, 18 okt. 2012 redakti malfari Informant.22 (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 807 redaktoj eNeniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 2: La '''Federacia Letero''', datiĝanta je la komenco de aŭgusto 1291, estas la plej konata el pluraj Federaciaj Leteroj kaj estas en la tradicia kaj en la populara historiografio unu el pluraj aŭ eĉ ''la fakta'' konstituinta akto de la [[Svislando\|Svisa Konfederacio]]. La tiutempa Federacio estis per la lokaj estraroj dividita je la kantonoj [[Kantono Urio\|Urio]], [[Kantono Ŝvico\|Ŝvico]] kaj [[Untervaldo]] (aŭ Nidvaldo, ĉar la teksto mencias la ~~«suban~~ ''~~Talschaft~~suban “Talschaft”''»), tiel ili estas la unuaj tri prakantonoj de la posta Svisa Konfederacio. Ĝi estas konservata kaj ekspozita en la Federacia Letera Muzeo en la komunumo [[Ŝvico (komunumo)\|Ŝvico]]. La letero estas pergameno je la formato 320 x 200 mm kaj enhavas 17 latinajn versojn kaj du koneksaj [[sigelo\|sigeloj]]. == La teksto == Linio 20: En la teksto estas menciataj Urio, Ŝvico kaj [[Nidvaldo]], sed ne [[Obvaldo]]. Sed la dokumento estas signita kun la sigelo de Untervaldo, kiu validis kaj je Nidvaldo kaj je Obvaldo. Povas esti, ke Obvaldo poste aliĝis al la Federacio. Sed ankaŭ la latina nomo por Nidvaldo estas necerta, kaj ankaŭ la valo de Urseren povas esti la menciita loko. Sigela kompletigo (eble ĉirkaŭ la ejo de la [[Batalo de Morgarten]] 1315) ne estus malkutima. La dokumento ne havas ekzaktan daton. ĜiOnidire ~~estu~~ĝi ~~skribita~~estis ~~«komence~~skribata de“komence lade ~~aŭgusto»~~aŭgusto” 1291, ~~kiu~~kio ja ne signifas, ke tiu estis je la 1-a de aŭgusto. La fondiĝa dato estis jam metita kiel oficiala naskiĝtago per la nove renaskiĝinta intereso je la Federacia Letero en la jaro 1891 per la Federacia Konsilio.<ref> [http://www.hist.uzh.ch/ueberuns/tagderoffenentuer/Stamm.pdf Nationalfeiertag]</ref> La 1-a de aŭgusto estas ekde tiam la Svisa [[nacia tago]]. La Federacia Letero estas fundamente jura dokumento, kiu post la morto de la germana reĝo [[Rudolfo la 1-a (Sankta Romia Imperio)\|Rudolfo la 1-a]] (mortis la 15-an de julio 1291) gravigis la juran sekurecon ĝenerale, konfirmis la ekzistintajn rilatojn per la loka nobeleco kaj tiel estu certiginta la landan pacon. Nur du el sep paragrafoj estas grava por la milita helpo, la dominanta parto de la teksto okupiĝas pri la kriminala kaj civila juro. Speciale estas menciita, ke nur viroj propraj povas esti juĝistoj, ke tiel proceso ne okazu ĉe fremda princo.

Federacia Letero: Malsamoj inter versioj