Kiel registrite je 17:59, 25 aŭg. 2012 redakti EmausBot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 289 601 redaktoj e r2.7.2+) (robota aldono de: hr:Rerum novarum ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 11:30, 23 okt. 2012 redakti malfari KuBOT (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 112 941 redaktoj e Roboto unuecigis titolon de lastaj sekcioj; kosmetikaj ŝanĝoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 27: '''''Rerum Novarum''''' (el la [[latina lingvo]]= Pri la lastaj novaĵoj) estas la titolo de la sociala [[encikliko]] promulgita la [[15-a de majo\|15-an de majo]] [[1981]] de papo [[Leono la 13-a]] per kiu unuafojon la [[Katolika eklezio]] aŭtoritatece alprenis pozicion pri la socialaj problemoj kaj originis la fiksadon de la [[Katolika sociala doktrino\|modernan socialan doktrinon kristanan]]. == La sociala doktrino de la Katolika Eklezio vojo meza inter kapitalismo kaj socialismo == La katolikaj movadoj, eĉ tiu interesiĝanta kaj batalanta en la medio de la sociaj kontrastoj, dividiĝis en diversaj pensfluoj rilate la kapitalismon galope antaŭenirantan: estis kiuj volis alproksimiĝon al la movadoj [[socialismo\|socialistaj]], ankaŭ por ne allasi la laboristajn amasojn en la kaptilo de la [[ateismo]] asertata kaj disvastigata de [[Karl Marx\|marxistaj]], krom pro motivoj de sociala justeco; aliaj limiĝis al aŭspicio de sincera beno al la moderna [[progreso]] industria kaj komerca: kvazaŭ antaŭvidante ke la socia kontrasto kaj la klasbatalo trovos, iom post iom, sian pacan ekvilibron: sume speco de "[[laissez faire]]"; tria fluo, eble la plej nombra, nostalgiis pri la mezepola, sed modernigita,[[Korporaciismo]], en kiu ĉiu klaso instalu kaj progresu ankaŭ “salajre”, nome reveno al la mezepokaj ekonomiaj metodoj kaj institutoj: per tiu alestiĝo oni esperis kaj antaŭvidigis la repacigon socian kaj ne nur. La originaleco de encikliko kuŝas en ĝia mezumo-perado: la papo, sin metante ekzakte mezen de la du partioj, admonas ke la laboristoj ne sin allasu al violenta revolucia reago aŭ al envio aŭ malamo al la riĉuloj; kaj samtempe admonas kaj pruvas ke estas devo de la dungantoj mildigi la sintenon kun la dungitoj kaj forlasi [[sklavismo]]n al kiu estis, fakte, submetitaj la laboristoj. Li aprobas la laboristajn asociojn “ĉu de nuraj laboristoj ĉu de laboristoj kaj mastroj por harmoniigi la laboron kaj salajron”.<ref>''Rerum Novarum'', 36</ref>. Fine Li incitas la kristanan laboristaron formi siajn proprajn asociojn anstataŭ adheri al “organizoj kontraŭaj al la kristana pensaro kaj al la kristanaj institucioj» <ref>''Rerum Novarum'', 40</ref>. Linio 34: La encikliko esprimas kondamnon rilate socialismon, <ref>Urĝas informi ke tiam oni malfacile oni distingis socialismojn kaj komunismon. Ĉiukaze la kondamno fontas el la opono al religio kvazaŭ religio estus la matrico de la danĝeroj akompanataj la kresko de kapitalismo kaj de ties opreso</ref> la teorion de la [[klasbatalo]]n, de la [[framasonismo]]n, kaj sugestas preferi ke la “socia problemo estu solvata per kombinita agado de la Eklezio, [[Ŝtato]], dungitoj kaj kaj dungitoj]]. == La agado por protekti la klasojn plej feblajn == <small>”'''[...] se per la laboro ekĉesa kaj maltaŭga al la sekso aŭ al la aĝo estas akirigita damaĝo al la sano de la laboristoj: en tiuj kazoj devas interveni, ene de la oportunaj limoj, la forto kaj la aŭtoritateco de la leĝoj”.'''</small> (n. 29) Linio 41: Intense celate protekti la rajtojn de la virinoj kaj infanoj, kiuj ofte estis la laboristoj plej ekspluatataj, la encikliko proponas ankaŭ rezervi por la virinoj taskojn al li pli konvena, ankaŭ vidpunkte de la moralo kaj de iliaj rolo en la edukado de la gefiloj, ofte multenombra. <small>'''”Laboro-situacion ekzekuteblan nur de viro alta kaj robusta, ne laŭracias ĝin asigni al virino aŭ al infano. [...] Certaj laboroj ne taŭgas por virinoj, kiuj pro sia naturo plitaŭgas por la hejmaĵoj, kiu grandege kontribuas protekto la honestecon de la “milda sekso”, kaj havas naturan taŭgecon kun la edukado de la gefiloj kaj la prospero de la domo”.'''</small> (n. 33) == La preparado, disvolviĝoj kaj la kunteksto == La encikliko estis ebligita de la verkoj de la pioniroj de ekonomia personismo: ekzemple, de [[Jezuitoj\|jezuito]] [[Luigi Taparelli D'Azeglio]] kaj laika filozofo [[Matteo Liberatore]]. La dua estis unu el la redaktoroj kune kun [[Dominikanoj\|dominikano]] [[kardimalo]] [[Tommaso Maria Zigliara\|Zigliara]]. Tiu kultura laboro estis samtempe iniciatita ankaŭ en en la katolikaj medioj de Francio kaj Germanio, Belgio kto. Interesis, kaj influis, la tutan katolikan mondon ankaŭ la sociaj spertoj, por sindikate protekti la laboristojn, de katolikaj germanaj (vidu: [[Wilhelm Emmanuel von Ketteler ]] kaj [[Socia katolikismo]] aŭ kristana socialismo. La ideoj de la “Rerum Novarum” estis reprenitaj, integritaj, kaj ĝisdatigitaj laŭlonge de la [[19-a jarcento]] en la “[[Quadragesimo anno]]” de papo [[Pio la 11-a]], en la ''[[Mater et Magistra]]'' de papo [[Johano la 23-a]], en la ''[[Populorum Progressio]]'' de papo [[Paŭlo la 6-a]], en la [[Laborem Exercens ]] , en la [[Sollicitudo Rei Socialis]] kaj ''[[Centesimus Annus]]'' de papo [[Johano Paŭlo la 2-a]]. La “Rerum Novarum”, laŭ multaj esploristoj pri la historiaj kaj kulturaj eventoj de la 19-a jarcento, estas gravega dokumento, kiuj kune kun la [[Manifesto de la Komunista Partio]] de [[Karl Marx\|Marx]] kaj [[Friedrich Engels\|Engels]] kaj kune kun “Eseo pri la libero” de [[John Stuart Mill]] povas liveri kompletan kadron de la sociajn poziciojn regantajn en okazo de la plifortiĝo de la burĝa klaso kaj de la laboristaj amasoj kiuj kune enorme influos en la historio de la moderna mondo. == Frazo-koncepto kiu restis en la memoro == Linio 54: == Aliaj projektoj == * [http://epo.wikitrans.net/Rerum_Novarum] Wiki Trans * [http://it.cathopedia.org/wiki/Rerum_Novarum] Cathopedia == Notoj == <references/> == ~~Voĉoj~~Vidu ~~kunrilataj~~ankaŭ == * [[Katolika sociala doktrino]] Linio 73: * [[Kodo de Camaldoli]] == Eksteraj ~~ligoj~~ligiloj == * [http://www.vatican.va/holy_father/leo_xiii/encyclicals/documents/hf_l-xiii_enc_15051891_rerum-novarum_it.html Testo integrale dell'enciclica] Itallingva Teksto de la Rerum Novarum. * [ http://www.vatican.va/holy_father/leo_xiii/encyclicals/documents/hf_l-xiii_enc_15051891_rerum-novarum_en.html] Anglalingva teksto d la Rerum Novarum [[Portalo:Dokumentoj de la katolika Eklezio]] [[Kategorio:Karolika sociala doktrino]] [[Kategorio:Historio de la laborista movado]] [[bg:Rerum Novarum]]

Rerum Novarum: Malsamoj inter versioj