Listo de bierspecoj: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e korekto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 3:
Por orientiĝi ene de la ĝangalo de diversaj markoj en la mondo rigardu:
* '''[[Listo de famaj bierfaristoj kaj -bazaroj]]'''
=== Kategorigo de biero ===
'''[[Biero]]''' oni povas kategorigi lau diversaj manieroj:
* laŭ la fermentado (sinkfermenta, levfermenta kaj spontane fermenta)
* laŭ la grenspeco (ofte [[hordeo]] aŭ hordeo kun [[tritiko]], sed ankaŭ [[spelto]], [[sekalo]], [[maizo]] aŭ [[rizo])
* laŭ la regiono de la origino (Kölsch, Alt, Lambiek, Pils)
* laŭ la bierfaristo (ekzemple [[trappisto]])
* laŭ la koloro (blanka, blonda, sukcenkolora, bruna, nigra)
* laŭ la grado de la amareco
* laŭ la alkoholenhavo
* laŭ la gusto (kombinacio de acidecoa, dolĉeco kaj amareco)
* laŭ specialaĵoj (ekzemple [[fumo]] ĉe ’’Bamberger Rauchbier’’ aŭ la uzo de laktobaciloj)
[[dosiero:Bieren uit de streek rond brussel.jpg|thumb|250px|bieroj el la regiono ĉirkaŭ [[Bruselo]]]]
<br>
== Fermentado ==
=== sinkfermenta, levfermenta kaj spontana fermentado ===
Depene de la temperaturo dum la fermentado oni parolas pri sinkfermenado kaj levfermantado . Ankaŭ ekziastas la tradicia, “spontana fermentado''.
* ''sinkfermentado'' aŭ ''funda fermentado'' okazas, kiam la la temperaturo estasinter 6 kaj 8 °C. La proceso okazas rapide kaj la gisto havs ŝancon sinki al la fundo de la kaldrono. La kompleta fermentado bezonas kelkajn semajnojn. En antaŭaj jaroj nur eblis fari sinkfermentaj bieroj en vintro aŭ en malvaramaj partoj de Eŭropo. Nur la evoluado de la [[fridigmaŝino]]j en la 20a kaj 21a jc. ebligas fari sinkfermentaj biero tra la tuta jaro. La avantaĝo de la skfermentado estas, ke la bierfaristo havas pli da kontrolo super la fermentadproceso. Hodiaŭ ĉie en la mondo oni faras sinkfermentajn bierojn grandskale, ĉefe [[Pilsener|pilzena]jn bierojn aŭ la malpli lupoligitajn [[Export|eksportaj]]n aŭ „Lager“-bierojn. Precipe en [[Ĉeĥio]] kaj [[Germanio]] tiu tipoda biero estas farata.
* ''levfermentado''aŭ ''supra fermentado'' okazas je temperaturo de 15 ĝis 20 gradoj. tiu-ĉi proceso evoluiĝas malpli kontrolebla: la fermentado daŭras maksimume kelkajn tagojn kajla gisto drivas je la surfaco.Antaŭ la evoluado de la sinkfermentada proceso la levfermentado estas la plej ofta proceso. Bierfaristoj en [[Belgio]] kaj [[Anglio]] ofte restis ĉ la malnova arto fari bieron.
* ''Spontana fermentado'' ne bezonas purajn gistojn. La en la aero ekzsitantaj „sovaĝaj gistoj“ sufiĉas. Dum 24 horoj la majŝo povas infektiĝi kun mikroorganismoj el la aero kaj de kverkaj bareloj. En fruaj jaroj oni kutime uzas iun metodon, sed hodiaŭ nur bierfarejo ĉirkaŭ [[Bruselo]] kiu produktas [[lambiek(Biero)|lambiko]]n uzas tiun metodon. EStas malfacile regi la proceson de la spontana fermentado. la germana [[Gose (bier)|Gose]] el la urbo Goslarestis ĝis la 19a jc. spontane fermentanta biero.
=== sinkfermentaj bieroj ===
'''[[Münchener]]:''' aŭ [[Munkena biero]] nomo de malhelbruna biero kun , [[malt]]a gusto. Ekstas ankaŭ ‚’’Munkena helbiero’’’. La biertipo evoluiĝis enla dua duono de la 20a jc. en [[Munkeno]]. Ĝi havas 4 ĝis 4,75 [[volumen-procento|Vol.-%]] da [[Etanolo|alkoholo]].
'''[[Dortmunder (bier)|Dortmunder]]:''' Kun malpli da lupolo ol [[Pilsner]]-biero, sed pli seka maar droger ol [[Münchener]]. En Germanio „bonda biero“ estas ankaŭ konata kiel ''[[Export (bier)|Export]]''. Alkoholenhavo 5 ĝis 6 procento.
'''[[Pilsner ]]:''' aŭ ‚’’’Pils’’’ estas la plej fama bierspeco de la mondo. Ĝi venas el [[Pilseno]] en [[Bohemio]] kie ĝi en [[1842]] ekestis. Ĝi avs heloran koloron kaj kiel rekonilo fortan lupolguston. Alkoholenhavo 4,5 ĝis 5,2 procento.
'''[[Lager (biero)|Lager]]:''' Origine bavara biertipo,malpli lupoligata kiel [[Pilsner]]. Ĝi ricevis la nomon de la longa malvarmigata postmaturiĝo kaj stokado. Ĉiu sinkfermenta biero nomiĝas en anglalingvaj landoj Elk „lager“. Tiu biero estas verdire libera interpretado de [[Pilsner]]-biero. Alkoholenhfvo 3,5 ĝis 5 procento.
'''Weens, Märzen aŭ Spezial:''' [[sukceno|sukcenkolora]] , relative forta bier. Alkoholenhavo 5,5 procento.
'''Bock''' aŭ [[bokbiero]]: Forta biero origine el la german urbo [[Einbeck]] en [[Malsupra Saksios]]. Plej oft ruĝa aŭ bruna koloro; en Germanio ankaŭ pli hela. Bock estas sezona biero por la monato [[Majoi]] kaj por aŭtuno. Aloholenhavo minimume 6 procento.
'''[[Doppelbock]]:''' ekstra forta biero , unuafoje farita en [[Bavario]] . La biermarkoj finiĝas ĝenerale per -ator. Alkoholenhavo varias inter 7,5 kaj 13 procento.
=== levfermentaj bieroj ===
'''[[Saison|Saisons]]:''' kolektiva nomo por nature maturiĝintaj bieroj el [[Valonio]] kaj la franca limregiono. Alkoholenhavo ĉrk. 5 procento, relative seka. Ĝi estas vintre farata por servi en somero kiel kontraŭsoifigilo.
'''[[Trappista biero|Trappist]]:''' biero, kiu estas farata senescepte fare de monaĥoj el la ordeno de la [[cistercianzo]]j, kun diversaj gustoj. Farata en 6 [[abstejo]]j en in Belgio kaj unu el Nederlando.
'''Kloosterbier aŭ [[Abdijbier]]:''' Ne klara kolektiva nomo por biero de ne ĉim puvebla deveno el monaĥejo aŭ abatejo. Ili ĉiam havs nomon de monaĥejo au abatejo.
'''Alt:''' kuprokolora biero, pli malhela ol Kölsch (kolona biero], de la germana regiono Niederrhein, inklude de la nederlanda [[Venlo]]. Alkoholenhavo minimume 4 procento.
'''[[Kölsch (bier)|Kölsch]]:''' unika tipo el germana [[Kolonjo]] kaj ĉirkaŭejo. La biero havas heloran koloron kaj alkoholenhavo de 4,8 procento.
'''[[Wieß]]:''' Biero de malnova stilo el [[Kolonjo]], antaŭiranto de [[Kölsch]]. Kvankam ke „Wieß“ signifas „blanka“, ĝi ne estas „Witbier“ aŭ tritika biero sed nur farita el hordeo, sed ne filtrita. Alkoholenhavo 4–5 procento.
'''[[Elo]]:''' aŭ ’’’Ale’’’ signifas biero laŭ la angla stilo kaj ĝi estas kuprokolora
'''[[Mild ale]]:''' tipa malhelbruna [[kranbiero]] kun [[karamel]]gusto, aŭ kuprokolora kaj relarve malforta. Alkoholenhavo 2,5 ĝis 3 procento.
| |||