Hazarda variablo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 2:
 
Malversimile al komuna praktiko kun alia matematika [[variablo]]j, al hazarda variablo ne povas esti asignita valoro; hazarda variablo ne priskribas realan rezulton de aparta eksperimento, sed priskribas eblajn, ankoraŭ nedifinitajn rezultojn en terminoj de [[reela nombro|reelaj nombroj]].
<!--
 
Kvankam tia simpla (ekzemploj, ekzemplas) kiel (ĵetiĝadanta, bulkanta, rulanta, volvanta) morti kaj (mezuranta, mezuro) (altoj, altas) permesi facila _visualisation_ de la praktika uzi de hazarda variablo, ilia matematika konstruado permesas (matematikistoj, matematikistas) la _convenience_ de kontraktanta kun multa [[Mezuri teorio|mezuri-teoria]] [[teorio de Probabloj]] en la pli familiara domajno de [[Reela nombro|(reala, reela)]]-valoris funkcioj. Male, la koncepto ankaŭ (lokoj, lokas) eksperimentoj engaĝante (reala, reela)-valoris (rezultoj, rezultas) firme en la mezuri-teoria kadro.
-->
 
== (Difinoj, Difinas) ==
 
=== Hazarda variablo ===
 
Iu konsideri la esprimo ''hazarda variablo'' _misnomer_, kiel hazardaHazarda variablo estas ne [[Variablo|(variablo, varianta)]] sed iom [[funkcio]] (tiu, ke) (mapoj,kiu mapas) [[Evento (teorio de Probabloj)|(eventoj, eventas)eventojn]] al nombroj. Estu ''A'' esti [[Σ-algebro|&sigma;-algebro]] kaj &Omega; la spaco de (eventoj, eventas)kiuj taŭgaestadas alkiel rezulto de la eksperimento estante (aperis, plenumita). En la morti-(ĵetiĝadanta,ĵetado bulkanta,de rulanta,ĵetkubo volvanta) ekzemploekzemple, la spaco de (eventoj, eventas) estas (justa, ĵus) la ebla (rezultoj, rezultas) de (ĵetiĝadi, bulko, ruli, volvi), kio estas &Omega; = { 1, 2, 3, 4, 5, 6 }, kaj ''A'' devusdevas esti la [[aro de ĉiuj subaroj]] de &Omega;. En ĉi tiu (kesto, okazo), adekvata hazarda variablo povus esti la [[identa funkcio]] ''X''(&omega;) = &omega;, tia (tiu, ke) se la rezulto estas '1', tiam la hazarda variablo estas ankaŭ egalaegalas al 1. Egale simpla sed malpli bagatela ekzemplo estas unu en kiu nioni povus (ĵeto,povas ĵeti) moneromoneron: taŭgi spaco de ebla (eventoj, eventas) estas &Omega; = { H, T } (por (kapoj, gvidas) kaj (vostoj, vostas)), kaj ''A'' egala denove al la aro de ĉiuj subaroj de &Omega;. Unu interInter la multamultaj eblaeblaj unu hazarda variablo difinisdifinita sur ĉi tiu spaco estas
::<math>X(\omega) = \begin{cases}0,& \omega = \texttt{H},\\1,& \omega = \texttt{T}.\end{cases}</math>
 
Matematike, hazarda variablo estas difinita kiel [[mezurebla funkcio]] de [[Probablo-spaco|probablospaco]] al iu [[mezurebla spaco]]. Ĉi tiu mezurebla spaco estas la spaco de ebla (valoroj, valoras) de la (variablo, varianta), kaj ĝi estas kutime prenitaestas al estien la reelaj nombroj kun la [[Borela algebro|Boreloborela &sigma;-algebro]]. Ĉi tiu estas alprenita en jenokonsiderita, esceptiescepte kieke precizigita.
 
Estu (&Omega;, ''A'', ''P'') esti probablospaco. Formale, funkcio ''X'': &Omega; &rarr; '''R''' estas ((reala, reela)-valoris) ''hazarda variablo'' se por ĉiu subaro A<sub>''r''</sub> = { &omega; : ''X''(&omega;) &le; ''r'' } kie ''r'' &isin; ''R'', ni ankaŭ havi A<sub>''r''</sub> &isin; ''A''. La graveco de ĉi tiu teknika difino estas (tiu, ke) ĝi permesas ni al konstrui la distribua funkcio de la hazarda variablo.