Universo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
bildo
Linio 26:
La surtere mezurebla geometrio estas nedistingeble simila al [[eŭklida geometrio]], kun plata spaco. En tia universo lumradio povus iri eterne kaj ĉiam pli malproksimiĝi de sia origino. Imageblas ankaŭ universoj kun kurba geometrio (ekzemple sfereca aŭ hiperboleca), en kiu lumradio povus reveni al sia origino. Simpla modelo supozas materion "malvarman" kaj "malluman" (CDM, de la [[angla lingvo|angla]] ''cold dark matter''); el ĝi rezultas eŭklida spaco, same kiel el la pli rafinita lambda-CDM-modelo, kiu konsideras la astronomiajn datenojn pri rapidiĝanta ekspansio de la universo.
 
Mezuradoj faritaj de la satelito WMAP ''(Wilkinson Microwave Anisotropy Probe)'' ekde 2001 subtenas la teorion lambda-CDM kaj la teorion pri elipsoida universo kaj probabligas, ke ĝia radiuso estas almenaŭ 78 miliardoj da [[lumjaro]]j. La mezuraj rezultoj ne kontraŭdiras la hipotezon de plata spaco.
 
Gravaj bazoj por la kalkulado dehipotezajde hipotezaj modeloj pri la evoluo de la universo estas la teorio pri [[ĝenerala relativeco]] ([[Albert Einstein|Ejnŝtejno]]) kaj la [[kvantuma fiziko]]. Ĉar ambaŭ neglektas sin reciproke, iliaj rezultoj kredeble estas neperfektaj; fizikistoj ankoraŭ serĉas unuecan teorion, kiu konsideras ambaŭ.
 
== Mitoj pri la origino de la universo ==