Baŝkira lingvo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
aldono al la enkonduko |
leksiko |
||
Linio 100:
|}
La literoj Ё, Ц, Ч, Щ estas uzataj nur en la pruntovortoj el la rusa lingvo. La literojn Ҡ kaj Ҙ oni ne uzas en iu ajn lingvo krom la baŝkira. La molan kaj malmolan signon (Ь, Ъ) oni nur uzas en kelkradikaj vortoj, rusaj, arabaj kaj persaj pruntvortoj. En la lastaj ĝi signifas specialan sonon nome һәмзә.
=== Literatura baŝkira lingvo ===▼
Laŭ la difino de ''La Mallonga Enciklopedio Baŝkortostano'', la literatura baŝkira lingvo estas ''historie formita kaj disvolviganta varianto de la baŝkira lingvo, uzata en multnombraj kaj diversaj tekstoj kaj karakterigita de la trajtoj de la literatura, ekz. uziĝo en skribado, stabileco, surbaziĝo je dialektoj kaj superdialekteco, universaleco, ekzisto de diversaj stilaj variantoj, normigiteco. Tiu lingvo estas uzata kiel parola kaj skriba komunikilo en diversaj sferoj de la socio''<ref name="blencl">[http://encycl.bash-portal.ru/b_lityaz.htm Башкирский литературный язык в «Башкортостан. Краткая энциклопедия»] {{ref-ru}}</ref>.▼
Fajruza Garipova rimarkas, ke la standardigita (literatura) baŝkira lingvo formiĝis "post multegaj diskutoj" komence de la 20-a jarcento<ref name="garipova">F.Ĥ. Garipova ''La sperto de lingvoformado en la Respubliko Baŝkortostano'', [[Ufa]], [[2006]]. (Гарипова Файруза Хависовна. Опыт языкового строительства в Республике Башкортостан. Уфа, 2006.)</ref>. Antaŭe la baŝkiroj uzis la regionan varianton de la malnovtjurka lingvo, t.n. ''volgan malnovtjurkan lingvon'' ({{LingvoKunNomo|ru|rus|''поволжский тюрки́, povólĵskij tjurkí''}}). La standartigita baŝkira lingvo, formita komence de la 20-a jarcento jam estis superdialekta kaj sufiĉe normigita<ref name="blencl" />▼
== Fonetiko ==
Linio 317 ⟶ 313:
|Realiziĝo de la vortomeza kaj vortofina malnovtjurka ''*s'' kiel ''с''||''и'''с''''' "konscio", ''и'''с'''әр'' "sana", ''и'''с'''ке'' "malnova"||''и'''ҫ''''', ''и'''ҫ'''әр'', ''и'''ҫ'''ке''
|}
▲Laŭ la difino de ''La Mallonga Enciklopedio Baŝkortostano'', la literatura baŝkira lingvo estas ''historie formita kaj disvolviganta varianto de la baŝkira lingvo, uzata en multnombraj kaj diversaj tekstoj kaj karakterigita de la trajtoj de la literatura lingvo, ekz. uziĝo en skribado, stabileco, surbaziĝo je dialektoj kaj superdialekteco, universaleco, ekzisto de diversaj stilaj variantoj, normigiteco (standardeco). Tiu lingvo estas uzata kiel parola kaj skriba komunikilo en diversaj sferoj de la socio''<ref name="blencl">[http://encycl.bash-portal.ru/b_lityaz.htm Башкирский литературный язык в «Башкортостан. Краткая энциклопедия»] {{ref-ru}}</ref>.
▲Fajruza Garipova rimarkas, ke la standardigita (literatura) baŝkira lingvo formiĝis "post multegaj diskutoj" komence de la 20-a jarcento<ref name="garipova">F.Ĥ. Garipova ''La sperto de lingvoformado en la Respubliko Baŝkortostano'', [[Ufa]], [[2006]]. (Гарипова Файруза Хависовна. Опыт языкового строительства в Республике Башкортостан. Уфа, 2006.)</ref>. Antaŭe la baŝkiroj uzis la regionan varianton de la malnovtjurka lingvo, t.n. ''volgan malnovtjurkan lingvon'' ({{LingvoKunNomo|ru|rus|''поволжский тюрки́, povólĵskij tjurkí''}}). La standartigita baŝkira lingvo, formita komence de la 20-a jarcento jam estis superdialekta kaj sufiĉe normigita<ref name="blencl" /> Pro tio ke dum la formado de la baŝkira literaturlingvo oni nur agnoskis la ekziston de 2 dialektoj (suda kaj orienta), la standardigita lingvo surbaziĝas je la suda dialekto, sed ankaŭ uzas ĉefan leksikon kaj kelkajn gramatikajn trajtojn de la orienta.
La vortaro (leksiko) de la literatura lingvo enhavas multajn [[sinonimo]]jn kaj fonetikajn variantojn de la vortoj el diversaj dialektoj. Ekzemple: ''инеү / кереү'' "eniri", ''алыҫ / йыраҡ'' "malproksime", ''ҙур / өлкән / дәү'' "granda: ''ыңғай / уңай'' "bona, pozitiva, samdirekta (vento)", ''түңәрәк/дүңгәләк'' "ronda", ''сәңгелдәк/бишек'' "lulilo ktp.
== Morfologio ==
=== Aglutineco ===
| |||