Jerusalema reĝlando: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto avertis pri manko de fontoj; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
{{Sen fontoj|dato = novembro 2012}}
{{Jama ADLS}}
{{Informkesto pereinta ŝtato
Linio 75 ⟶ 76:
 
[[Dosiero:Europe 1142.jpg|thumb|200px|Eŭropaj ŝtatoj kaj [[Proksima Oriento]] ĉirkaŭ la jaro [[1142]]]]
Sed malgraŭ tio ili tute ne rezignis pri sia eŭropa identeco. La palestinaj frankoj eĉ plu interkompreniĝis per la [[malnovfranca lingvo|malnova franca]] (la latina lingvo estis lingvo de kleruloj, pastraro kaj oficaj dokumentoj) kaj plu ili anonciĝis al katolika konfesio. Sed ili perdis ankaŭ karakterizan religian [[fanatismo]]n kaj malamon rilate al alikredantoj, kiun abundis la nove venintaj pilgrimantoj. Tiuj ankaŭ, vidante la vivnivelon de siaj enlandaj samlandanoj, ne eliris el mirego. Male la vizitantoj el la oriento kaj ankaŭ la indiĝenaj araboj rigardis la frankojn senĉese kiel [[barbaro]]jn. Ankaŭ inter la okcidenta kaj la loka kulturo okazis nenia unuiĝo. Latinanoj plimulte ne interesiĝis pri la muslima kulturo kaj iliaj okcidentaj kutimoj ne influis la enlandan kulturan vivon.
 
Sur alta nivelo estis en Jerusalema reĝlando kuracista zorgo. La eŭropaj kuracistoj akiradis konojn kaj spertojn de pli progresintaj [[judoj]] kaj [[araboj]] kaj en la fruaj jaroj de la krucista reĝlando frankoj preferis la lokajn kuracistojn antaŭ siaj samlandanoj. Kronikisto [[Guillaume de Tiro]] skribis:
Linio 280 ⟶ 281:
===Arkitekturo kaj arto===
[[Dosiero:Melisende-Psalter f5v.jpg|thumb|upright|left|200px|Aperaĵo de la eniro de kristanoj en Jerusalemon el [[psalmo|psalmaro de Mesalinda]]]]
[[Dosiero:Church of the Holy Sepulchre - 1149.jpg|thumb|left|upright|200px|Bildigo de Preĝejo de Sankta tombo en Jerusalemo post alikonstruo fare de krucistoj en la jaro 1149]]
Plimulto de konstrua agado de la okcidentaj konkerintoj en Oriento koncentriĝis precipe al [[fortikaĵo]]j kaj [[burgo]]j: ''[[Krak de la Moabitoj]]'' en [[Kerak]] kaj ''[[Krak de Montréal]]'' en [[Transjordanio]], ''[[Belvoir]]'' proksime de [[Tiberias]] en hodiaŭa norda [[Israelo]], [[burgo]] ''[[Ibelin]]'' proksime de Jafo, [[templanoj|templana]] [[fortikaĵo]] ''[[La Roche Guillaume]]'' en Turkio kaj precipe fama burgo de [[malta ordeno|ordeno de johanitoj]] ''[[Krak des Chevaliers]]'' en hodiaŭa [[Sirio]] kaj multaj [[:Kategorio:Krucistaj burgoj|pluaj fortikaĵoj]].
 
Sed la krucistoj ne konstruis nur armean teknikon, sed ili celiĝis ankaŭ al preĝejoj, en kies konstruado krom aliaj partoprenis ankaŭ araboj kaj la loka loĝantaro. En Jerusalemo estis da preĝejoj dudek sep, en Tiro dek du kaj en Akko kvardek.
Linio 321 ⟶ 322:
En la [[1150-aj jaroj|kvindekaj jaroj]] de la [[12-a jarcento]] la jerusalema politiko celis al pli varmaj rilatoj kun [[Bizanca imperio|bizanca imperiestro]], kio estis konfirmita printempe de [[1158]] per [[nupto]] de reĝo Baldueno kun nevino de imperiestro [[Manuelo la 1-a]]. Sed tiutempe la nova antioĥa princo [[Renaŭdo de Châtillon]] komune kun la armenaj aliancanoj ekatakis kaj rabis la bizancan Kipron. Baldueno la 3-a distancis sin de Renaŭdo kaj aŭtune de [[1158]] imperiestro Manuelo ekmarŝis al oriento, por ke li faru rebonigon kun la armenoj kaj Antioĥio. La armena princo Thoros estis malvenkita kaj Renaŭdo estis devigita humiliĝi antaŭ la imperiestro kaj ĵuri la feŭdan fidelecon.
 
En la jaro [[1159]] mortis [[Berta de Sulzbach]], edzino de Manuelo kaj la imperiestro turniĝis al la jerusalema reĝo, por ke li rekomendu al li kiel novan edzinon iun el la krucistaj nobelinoj. Baldueno rekomendis al li sian nevinon Melisenda-n, filinon de la tripola grafo, sed la imperiestro fine elektis Maria-n, filinon de la antioĥa princino Konstanca. La imperiestro incitis pro sia decido Balduenon la 3-an, la jerusaleman kaj la tripolan kortegon, sed la rilatoj baldaŭ denove egaliĝis. En la jaro [[1163]] Baldueno la 3-a malsaniĝis kaj en [[Bejruto]] li mortis. Ĉar li mortis seninfana, surtroniĝis lia malpli aĝa frato [[Amaŭrio la 1-a Jerusalema|Amaŭrio]], [[Graflando Jafo kaj Askalono|grafo el Jafo kaj Askalono]]
 
===Amaŭrio la 1-a kaj kvin ekspedicioj en Egiption===