Polaba lingvo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
aldono de literaturo |
informkesto, navigada listelo, aldono |
||
Linio 1:
{{redaktas|redaktanto=Tlustulimu}}
{{Informkesto lingvo
[[dosiero:Lenguas eslavas occidentales minoritarias.png|eta|maldekstre|240px|Etendo de la polaba antaŭ formorti kaj de aliaj du minoritataj okcidentslavaj lingvoj.]]▼
|Koloro=Hindeŭropa
La '''polaba lingvo''' estas mortinta [[Slava lingvaro|slava lingvo]], kiun parolis okcidentaj slavoj, kiuj ekde la [[7-a jarcento]] setlis en la nordoriento de la teritorio, kie nuntempe estas [[Germanio]] kaj en la nordokcidento de la nuna [[Pollando]] el la rivero [[Elbo (rivero)|Elbo]] ĝis la marenfluo de la rivero [[Vistulo]]. Ekde la [[12-a jarcento]] la lingvo iom post iom formortis: Sur la insulo [[Rügen]] ĝi malaperis en la [[15-a jarcento]], en iuj fiŝistaj vilaĝoj de [[Brandenburgio]] restis ĝis la [[17-a jarcento]] kaj en la germania regiono [[distrikto Lüchow-Dannenberg|Lüchow-Dannenberg]] (ĝis hodiaŭ germane nomata "Wendland", do "lando de [[vendoj|venedoj]]" respektive "lando de okcidentslavoj") sude de [[Hamburgo]] la lasta parolantino formortis meze de la [[18-a jarcento]] (en la mapo blue estas markita tiu regiono Lüchow-Dannenberg). Ĉirkaŭ 2800 polabaj vortoj estas sciataj.▼
|Nomo=Polaba lingvo
|Morto=Mezo de la 18-a jarcento
|Klasifiko=[[Hindeŭropa lingvaro]]
|Fam2=[[Slava lingvaro]]
|Fam3=[[Okcidentslava lingvaro]]
|Fam4='''Polaba lingvo'''
|ISO1=neniu
|ISO2=sla
|ISO3=pox
|Mapo=Lenguas eslavas occidentales minoritarias.png
▲
}}
La '''polaba lingvo''' estas mortinta [[Slava lingvaro|slava lingvo]], kiun parolis okcidentaj slavoj, kiuj ekde la [[7-a jarcento]] setlis en la nordoriento de la teritorio, kie nuntempe estas [[Germanio]] kaj en la nordokcidento de la nuna [[Pollando]] el la rivero [[Elbo (rivero)|Elbo]] ĝis la marenfluo de la rivero [[Vistulo]]. Ĉirkaŭ 2800 polabaj vortoj estas sciataj.
== Lingvaj trajtoj ==
La grandeco de la lingva teritorio grandparte rekonstrueblas per la loknomoj, kiuj montras certajn karakterizaĵojn de la polaba lingvo kaj limigas ĝin disde la malnova soraba lingvo en la sudo kaj la pomorania lingvo en la oriento.
La polaba havis la jenajn trajtojn:
# Konservado de nazalaj vokaloj
# Parta ŝanĝo de praslava *ě antaŭ malmolaj dentaloj al a
# Ŝanĝo de la praslava sonkombino *tort al tart (ĉi tie t staras por iu ajn konsonanto)
# Konservado de palataj *ť kaj *ď
▲
La polaba de tiu tempo havis la jenajn trajtojn:
# Ŝanĝo de la praslava *a al o, ekz. ''brot'' (k-u pola ''brat'', suprasoraba ''bratr'', malsuprasoraba ''bratš'', el praslava *brat(r)ъ) „frato“
# Ŝanĝo de a el *ě al o, ekz. ''ľotu'' (k-u pola ''lato'', ĉeĥa ''léto'', soraba ''lěto'', el praslava *lěto) „jaro“
# Ŝanĝo de a en tart el praslava *tort al o, ekz. ''gord'' „burgo, kastelo“ (k-u malnova polaba ''grad'', pola ''gród'', ĉeĥa ''hrad'', suprasoraba ''grod'', el praslava *gordъ)
# Estiĝo de diftongoj ai, åi, oi, au el praslava *i, *y kaj *u, ekz. ''pait'' (k-u pola ''pić'', ĉeĥa ''pit'', suprasoraba ''pić'', malsuprasoraba ''piś'', el praslava *piti) „trinki“; dǎim (k-u ĉeĥa ''dým'', pola kaj soraba ''dym'', el praslava *dymъ) „fumo“
# Grandparte ŝanĝo de praslava *o al ü aŭ ö, ekz. ''vǎknü'' (k-u pola kaj ĉeĥa ''okno'', soraba ''wokno'', el praslava *okno) „fenestro“
# Grandparte evoluo de praslava *ь kaj *ъ al a aŭ ǎ, ekz. ''dan'' (k-u pola ''dzeń'', ĉeĥa ''den'', suprasoraba ''dźeń'', malsuprasorba ''źeń'', el praslava *dьnъ) „tago“; ''m'ǎglə'' (k-u pola ''mgła'', ĉeĥa ''mlha'', suprasoraba ''m(h)ła, malsuprasoraba ''mła, el praslava *mьgla) „vaporo; nebulo“
# Transiro de g kaj k en certaj pozicioj al d aŭ t, ekz. ''ďörə'' (el praslava *gora) „monto“; ''ťün'' (el praslava *konь) „ĉevalo“
# Evoluo de la praslavaj *ьl kaj *ъl al ǎu, ekz. ''dǎuďě'' (el praslava *dьlgъ) „longa“
# Eĉ la aoristo kaj imperfekto konserviĝis tie kontraŭe al la plej multaj aliaj slavaj lingvoj.
== Literaturo ==
Linio 7 ⟶ 44:
|Aŭtoro=diversaj
|Titolo=Die Slawen in Deutschland
|Eldonejo=
|Loko=Berlino
|Jaro=1985
}}, paĝoj 51-54 {{ref-de}}
{{Slava lingvaro}}
[[Kategorio: Okcidentslava lingvaro]]
| |||