Vanuatuo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e r2.7.2) (robota aldono de: ml:വാനുവാടു |
aldonoj, fontoj |
||
Linio 32:
En la insularo unue loĝis melanezianoj. Eŭropanoj malkovris ĝin en [[1606]] kiam alvenis [[Pedro Fernandes de Queirós]] al la insulo [[Espiritu Santo]]. Nomita “Novaj [[Hebridoj]]” post [[James Cook]], la insularo spertis [[koloniigo]]n de eŭropanoj inter la [[18-a jarcento|18-a]] kaj [[19-a jarcento]]j. En [[1904]], [[Francio]] kaj [[Britio]] decidis kunregi ĝin: de [[1906]] ĝis [[1980]], Novaj Hebridoj estis la sola [[kolonio]] regata de du landoj. En 1980, ĝi sendependiĝis kaj eknomiĝis Vanuatuo.
La nomo ''Vanuatu'' devenas de la vortoj ''vanua'' (“lando”) kaj ''tu'' (“stari”), kiuj ekzistas en pluraj el la [[Lingvoj de Vanuatuo|lokaj lingvoj]]<ref>{{citaĵo de libro
|familinomo=Crowley
|personnomo=Terry
|aŭtorligilo=Terry Crowley
|titolo=Bislama reference grammar
|url=http://books.google.fr/books?id=V7Td_VMSh9gC&pg=PA3&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
|jaro=2004
|eldoninto=University of Hawaii Press
|paĝo=3
}}</ref>.
== Geografio ==
Linio 44 ⟶ 55:
{{Ĉefartikolo|Listo de insuloj de Vanuatuo}}
[[Dosiero:Satellite image of Vanuatu in October 1998.jpg|thumb|left|Satelita foto de Vanuatuo]]
La tuta teritorio de Vanuatuo estas insularo konsistanta el 81 insuloj, plus du ([[insulo Matthew]] kaj [[Insulo Hunter|Hunter]]) kiuj estas kontestataj de [[Francio]] (kiu konsideras ilin parto de [[Nov-Kaledonio]])
| url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/nh.html
| titolo = CIA - The World Factbook
| alirmonatotago = 1-an de decembro
| alirjaro = 2012
| lingvo = en
}}</ref>. La insularo estas preskaŭ {{unuo|900|km}} longa, laŭ nord-suda akso, kaj kovras areon de pli ol {{unuo|12000|km|2}}.
La tri plej grandaj insuloj estas [[Espiritu Santo]], [[Malekula]] kaj [[Efate]].
Preskaŭ ĉiuj insuloj estas [[Vulkano|vulkanaj]]<ref name="cia" />. Pluraj el la vulkanoj estas neaktivaj, sed kelkaj estas daŭre aktivaj, ekzemple la vulkano [[Yasur]] sur la insulo [[Tanna (Vanuatuo)|Tanna]] aŭ [[Manaro]] en [[Ambae]]. La insulo [[Lopevi]] estis iam loĝata, sed ĝia loĝantaro estis movita al [[Epi]] pro la danĝero de ĝia vulkano.
La plej alta punkto de Vanuatuo estas la monto [[Tabwemasana]], {{unuo|1877|m}} alta<ref name="cia" />, sur la insulo [[Espiritu Santo]].
{{clr|left}}
=== Loĝantaro ===
Vanuatuo havas {{formatnum:234023}} loĝantojn<ref name="loĝantaro" />.
La loĝantoj plejparte vivas en vilaĝoj; la lando havas nur du urbojn: la ĉefurbon [[Portvilao]] sur la insulo [[Efate]] kaj [[Luganville]] sur [[Espiritu Santo]].
Linio 77 ⟶ 97:
== Kulturo ==
=== Lingvoj ===
{{Ĉefartikolo|Lingvoj de Vanuatuo}}
Vanuatuo havas tri oficialajn lingvojn: la [[Bislama lingvo|bislaman]], la [[Angla lingvo|anglan]] kaj la [[Franca lingvo|francan]]. Kvankam sufiĉe malmultaj vanuatuanoj parolas la francan kaj la anglan, la bislama (angla-baza kreola lingvo) estas la komuna lingvo de la insularo.
| |||