Modernismo: Malsamoj inter versioj

Ĝi vidas la universon kiel granda maŝino, eĉ homon kiel senspirita maŝino, ĉio tute komprenebla per homa racio. [[Dio]], se li eĉ ekzistas, ekzistas nur kiel emerita kreinto ([[diismo]]). En la plej severa formo, modernismo diras ke ekzistas sole la natura, ne la supernatura ([[materialismo]]); kaj ke la science sciebla estas tute sama kiel la reala –– alivorte, se scienco ne povas scii pri io, eĉ teorie, sekve tio ne ekzistas en realo ([[pozitivismo]]).

Modernismo estis konstruita de la pensantoj [[Kartezio]], [[Bakono]], [[Hobbes]], [[Isaac Newton|Neŭtono]], [[Locke]], [[Hume]], [[Rousseau]], [[Adam Smith]], [[Kantio]], [[Mill]], [[Darvino]], [[Markso]], [[Albert Einstein|Ejnstejno]], [[Crick]], [[Minsky]], [[Dennet]] kaj aliaj –– precipe en [[Britio]], [[Francio]] kaj [[Germanio]] dum [[1600]]-[[2000]]. Dum [[1150]]-[[1600]], modernismo naskiĝis el la ideoj de [[Aristotelo]], [[Tomaso de Akvino]] kaj [[Galileo]]. Inter ĝiaj branĉoj estas [[Kapitalismo]], [[Marksismo]], [[Materialismo]] kaj la mondbildo de [[Moderna scienco]]. La pinta aŭ klasika epoko de modernismo venis dum la [[18-a jarcento]], dum la mem-nomata [[Ilumineco]].

Praktike, la plej granda triumfo de modernismo estas [[moderna scienco]] kaj industria komforto –– la granda forigado de malsano, malsato, penega laboro kaj malriĉeco por la plimulto en nacioj industriigitaj. Filozofie, la plej granda ĝisnuna triumfo estis la eltrovo de [[DNA]] en [[1953]] de Crick kaj Watson –– ke vivo havas bazon materialisman, ne "spirita" aŭ iel nedifinebla ([[vitalismo]]). Se sciencistoj kaj filozofoj povos eltrovi tian bazon por la menso –– oni nun penadas (ekzemple, [[Crick]], [[Minsky]] kaj [[Dennett]]) –– la filozofia triumfo de modernismo estos preskaŭ tuta.