Kiel registrite je 18:11, 18 jan. 2012 redakti EmausBot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 289 607 redaktoj e r2.7.2+) (robota aldono de: cs:John Law ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 10:06, 10 dec. 2012 redakti malfari 81.50.229.117 (diskuto) Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 4: John Law estis amiko de la regento – la princo de Orléans –, li fondis en 1716 privatan bankon Banque Générale, kiu havis rajton eldoni monbileton. Li fondis unu jaron poste la Compagnie d'Occident, kiu akiris ekskluzivajn rajtojn en Norda Ameriko, por evoluigo de la francaj teritorioj en rivervalo de la Misisipo. La entrepreno de Law baldaŭ monopoligis la francan tabakan kaj sklavan komercadon. La entrepreno estis alinomata en 1719 al Compagnie des Indes, kiu entrepreno monopoligis tutan kolonian komercadon de Francio. Law akiris eĉ impostkolektadon kaj monerfaradon, tiel fakte li direktis la eksteran komercon kaj financojn de Francio. Rigardante la espereblan profitegon, la ~~akcioj~~aŭkcioj de Compagnie des Indes iĝis tre serĉataj, valoraj: ilia kurso kreskis de 500 livre al 18.000, kiu ne montris vera profitablecon de la entrepreno. Law ĝis 1719 ellasis ĉ. 625.000 akciojn, poste aĉetis Banque Générale kaj kunigis al Compaigne des Indes. Li esperis, ke li povas tiel pagi la grandegan ŝtatŝuldon – kolektiĝanta en lastaj regaj jaroj de Ludoviko la 14-a -, ke li vendas akciojn de la entrepreno kontraŭ ŝtataj valorpaperoj. Pro tio rapide kreskis eĉ valoro, kurso de la ŝtataj paperoj, estixgis febra spelua ondo en Eŭropo, la borsojn atingis ĝenerala kursoaltiĝo. La franca registaro povis eluzis tiun situon ellasante (presante) grandan kvanton da monbiletoj, kiujn la ŝuldatoj akceptis kaj aĉetis kontraŭ tiiuj Law-akciojn. Tio daxuris ĝis tiam, kiam la monbileta ellaso alportis hiperinflacion kaj falegis valoro de la monbiletoj kaj la ŝtatpaperoj. Dumtempe, la esperita profito el negocoj de la entrepreno malrapide alvenis kaj alvenis la plena katastrofo en 1720: la kurso de la akcioj tiel falegis, ke okazis ĝenerala borsa kolapso en Francio kaj aliloke. La [[propeka kapro]] iĝis Law, kiu devis fuĝis el Francio en decembro de 1720.

John Law: Malsamoj inter versioj