Kristalo: Malsamoj inter versioj

Dum la procezo de malvarmiĝo kutime rezultas en la generado de kristala materialo, sub certaj kondiĉoj la fluido glaciiĝas en ne-kristala stato. Plej multkaze, tio ĉi implicas malvarmiĝon de la fluido tiel rapidan, ke la atomoj ne povas atingi al siaj latisaj lokoj antaŭ perdo de sia movebleco. Ne-kristala materialo, kiu ne havas daŭran ordon, nomiĝas '''amorfa''', aŭ [['''vitra]]'''. Ofte oni ĝin nomasvoknomas [[amorfa solido|amorfa solidaĵo]], kvankam estas multaj malsamecoj inter solidaĵoj kaj vitroj: plej notinde, la procezo de formado de vitroj ne liberigas [[latenta varmo de fandado|varmon]] de [[fandado]]. Pro tiu ĉi kialo multaj sciencistoj konsideras vitrajn materialojn likvaĵoj prefere ol solidaĵoj, kvankam tiu ĉi estas debatinda temo; vidu la enskribaĵon pri [[vitro]] por pli da detaloj.

Kristalaj strukturoj okazas en ĉiuj klasoj de materialoj, kun ĉiuj specoj de [[Kemia ligo|kemiaj ligoj]]. Preskaŭ ĉiuj [[metaloj]] ekzistas en polikristalaj statoj; amorfaj kaj unuop-kristalaj metaloj devas esti produktitaj sinteze, ofte kun multa malfacileco. [[Jone ligitaj]] kristaloj povas formiĝi ĉe solidiĝo de saloj, aŭ de fandaj fluidoj aŭ kiam ĝi precipitiĝas de solvaĵo. [[Kovalenteco|Kovalente]] ligaj kristaloj estas ankaŭ tre oftaj, notindaj ekzemploj estas [[diamanto]], [[siliko]] kaj [[grafito]]. [[Polimeraj]] materialoj ĝenerale formas kristalajn regionojn, sed la longeco de la molekuloj kutime malebligas tutan kristaliĝon. Malfortikaj [[Forto de Van-der-Waals|fortoj de [[Van der Waals]] povas ludi rolon je kristala strukturo; ekzemple tiu ĉi speco de ligado malfirme kuntenas la sesangul-skemajn tavolojn de [[grafito]].

Plej multaj kristalaj materialoj havas varion de [[kristalografia difekto|kristalografaj difektoj]]. La specoj kaj strukturoj de tiuj ĉi difektoj povas havi profundan efikon sur la ecojn de la materialoj.

Dum la termino "kristalo" havas precizan signifon ene de [[materiala scienco]] kaj de [[solid-stata fiziko]], familiare "kristalo" rilatas al solidaĵo, kiu elmontras bone difinitajn kaj ofte plaĉajn geometriajn formojn. Variaj formoj de tiaj kristaloj troviĝas en naturo. La formoj de tiuj ĉi kristaloj dependas de la specoj de molekulaj ligoj inter la atomoj determinantaj la strukturon, krom la kondiĉoj de formado. [[Neĝo|Neĝeroj]], [[diamanto]]j, kaj ĉiutaga [[salo]] estas ekzemploj de kristaloj.

Kelkaj kristalaj materialoj eble elmontras specialajn ecojn tiajn, kiaj la [[feroelektra efiko]] aŭ la [[piezoelektra efiko]].