Kiel registrite je 14:03, 16 dec. 2012 redakti Umbert' (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 4 973 redaktoj →‎Bibliografio: – la lingvoj ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 14:27, 16 dec. 2012 redakti malfari Umbert' (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 4 973 redaktoj kelkaj modifetoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 9: \|Loko de morto = [[Bagdado]], [[Persujo]] }} '''Abu Nuŭas''' aŭ '''Abu ~~Nuŭas~~Nuvas''' ([[arabe]]: أبو نواس, Abū Nuvās, aŭ الحسن بن هانئ الحكمي الدمشقي, al-Hasan ibn Hani' al-Hakami ad-Dimaschqi, al-Ḥasan b. Hāniʾ al-Ḥakamī ad-Dimašqī; naskiĝis ĉirkaŭ [[747]]–[[762]] en Ahvaz, [[Persio]]; mortis ĉirkaŭ [[813]]–[[815]] en [[Bagdado]]) estis elstara poeto de la frua [[Abasidoj\|abasida]] epoko ([[750]]–[[835]]). == Vivo == La patro de Abu Nuŭas, ''Hani'', estis soldato en la armeo de [[Marvano la 2-a]]. Lia patrino estis persino nomata ''Golban'' (= rozo), kiu laboris kiel teksisto. Abu Nuŭas ~~estas~~estis ankoraŭ knabo, kiam lia patrino ~~vendas~~vendis lin al nutraĵvendisto de [[Basra]], Al-Sa'ad Yashira. En Basra la knabo studis en koran-lernejo, kaj lia mastro liberigis lin. Li studis en [[Basra]] kaj [[Kufa]], komence ĉe la poeto [[Valiba ibn al-Hubab]], poste ĉe [[Halaf al-Ahmar]]. Krom tio, li studis la sanktan libron de la islamo, la [[korano]]n, la [[~~hadiso~~hadito]]jn (tradiciojn, ligitajn al la profeto), sed studis gramatikon kaj onidire pasigis unu jaron en la dezerto, por lerni la lingvon de la [[beduenoj]]., konsideratan la plej pura araba. Abu Nuŭas elmigris al [[Bagdado]], eble ~~akompanata~~akompanate de sia kuzo Walibah ibn al-Hubab, kaj iĝis rapide konata ĉar lia poezio, sprita kaj humurplena, kiu ne traktas tradiciajn temojn de la dezerto, sed parolas pri la urba vivo, kantas la ĝojon de la vino kaj la amon al junaj knaboj ''(mujuniyyat)''. Liaj poemoj estas pri ĉasado, amo de virinoj. Li ŝatas skandaligi la socion skribante pri aferoj malpermesataj de ~~islamo~~Islamo. Li verŝajne estis la unua araba poeto, kiu skribis pri [[Masturbado\|masturbado]]. La rilato de Abu Nuŭas al la bagdada ~~abbasida~~abasida kortego estis komence streĉa, ĉar li havis bonajn kontaktojn al la pers-devenaj barmakidaj veziroj. Post kolapso de la dinastio, apogita de la veziroj, kaj pro poemo pri la barmakidoj, kiujn li verkis, li devis fuĝi portempe en [[Egiptio]]n. Li reveturis al Bagdado en [[809]] post la morto de [[Harun al-Raŝid]]. La kalifo Muhamad al-Amin, filo de Harun al-Raŝid, estis iama disĉiplo de Abu Nuŭas. Li verkis laŭdajn poemojn kaj ''kasida'' (قصيدة) pri la nova kalifo kaj tiel vivis kiel sukcesa poeto ĉe la abasida kortego. Laŭ la tiamaj kritikistoj li estis la plej granda islama poeto.<ref>F.F. Arbuthnot</ref> Lia samtempulo Abu Hatim al Mekki ofte diris, ke Abu ~~Navas~~Nuŭas serĉis plej profunde en si mem, elĉerpante la pensojn la plej originalajn kaj plej malfacile atingeblajn. Tamen, liaj ebriemo kaj malĉasteco fine incitis la kalifon kaj Abu Nuŭas estis malliberigita. Kiam al-Amin estis renversita de sia [[puritanismo\|puritana]] frato al-Mamun, tiu lasta montris nenian indulgon kontraŭ Abu Nuŭas, kiu mortis en malliberejo. Iuj biografoj supozas, ke li estis venenita de iu ~~ismail~~Ismail Abu bin Sel, mendita de la veziro Zonbor. Iuj aŭtoroj diris poste, ke malliberigite Abu Nuŭas iĝis profunde religiema, sed aliaj supozis ke tio estis nur ŝajnigo por gajni la koron de la nova kalifo (helpate interalie de kelkaj laŭdaj poemoj). La veziro d'al-Mamun, Zombor, malamis la poeton; laŭdire por malhelpi lin, li mendis ĉe li satiran poemon pri la bofilo de [[Mohamedo]] kaj ties kuzo [[Ali ibn Abi Talib\|Ali]]. Kaj ke poste Zombor laŭtlegis publike la poemon por certigi la daŭran malliberigon de Abu Nuŭas. ==~~Verko~~Verkaro== La verkaro de Abu Nuŭas enkadriĝas en la renovigan movadon de la araba poezio, kiu komenciĝis en la epoko de la [[Umajadoj]] (661–750) kaj maturiĝis sub la unuaj [[kalifujo de Abasidoj\|abasidaj kalifoj]] (ekfe 750), do ĝuste dum lia vivtempo. Oni devas konsideri lin gravega artisto de tiu movado, kiu konsideris la poezion kiel liberan, senperan esprimilon kaj ne kiel ripeton de lingvaj skemoj kaj lingvobrikoj klasikaj. Linio 90: === La nomo === Lia pseŭdonimo ''Abū Nuŭās'' estis elektita de li mem; ĝi signifas "patro de la hartufo" aŭ "patro de la buklo" kaj aludas lian longan hararon. === Mil kaj unu noktoj ===

Abu Nuŭas: Malsamoj inter versioj